Παρουσίαση βιβλίου

Γαρυφαλλιά Κατσαμπάνη-Τσαγκάρη

‘’Τα δώδεκα παιδιά του χρόνου’’

Εκδόσεις Φαραί Α.Ε., Αθήνα 2013

Συγχαρητήρια στη λογοτέχνιδα-λαογράφο κα Γαρυφαλλιά Κατσαμπάνη-Τσαγκάρη για την έκδοση του νέου της βιβλίου.

Όπως είναι γνωστό, με τη βοήθεια της επιστήμης και της τέχνης ο κόσμος γύρω μας καθημερινά αλλάζει. Τα πάντα μεταλλάσσονται. Επί αιώνες σταθερά δεδομένα ανατρέπονται. Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες σε όλους τους τομείς και είναι δύσκολο να τις παρακολουθήσει κανείς. Ο τρόπος καλλιέργειας της γης και γενικά ο τρόπος παραγωγής των αγαθών άλλαξε και διαρκώς βελτιώνεται. Οι αποστάσεις μηδενίστηκαν. Η διακίνηση ατόμων, αγαθών και υπηρεσιών όχι μόνο από κράτος σε κράτος, αλλά και από ήπειρο σε ήπειρο είναι ελεύθερη. Η επικοινωνία του καθενός με τον οποιονδήποτε -όπου γης- είναι άμεση.

Οι αλλαγές που συντελούνται σε όλους τους τομείς θεωρούνται κοσμογονικές. Οι γνώσεις διαρκώς αυξάνονται. Οι εγκυκλοπαίδειες και γενικά οι βιβλιοθήκες συνεχώς ανανεώνονται. Πολλά πράγματα αναθεωρούνται. Η ανθρωπότητα ολόκληρη αλλάζει. Ο κάθε πολίτης πλέον θεωρεί τον εαυτό του πολίτη όλου του κόσμου και ως εκ τούτου οφείλει-δικαιούται να γνωρίζει όχι μόνο τα όσα αφορούν το τοπικό ή εθνικό επίπεδο, αλλά και όσα συμβαίνουν παγκοσμίως. Οι συνεχείς εξελίξεις δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον. Δημιουργούν νέες απαιτήσεις και ανάγκες, νέα πεδία γνώσεων, νέες ειδικότητες και θέσεις εργασίας. Ανοίγουν νέους ορίζοντες και δρόμους για συναλλαγές, φυλετικές αναμείξεις και ένα σωρό άλλα πράγματα. Δημιουργούν ένα καινούργιο κόσμο. Στον σύγχρονο αυτό κόσμο ή καλύτερα στη νέα ψηφιακή εποχή που ζούμε σήμερα ο τρόπος ζωής και οι σχέσεις των ανθρώπων άλλαξαν.

Πολλές από τις παραδόσεις του λαού μας που ήσαν το αλάτι, η πεμπτουσία της ζωής μας, άλλαξαν και πολλές εγκαταλείφθηκαν. Τα ήθη πάλι, όχι απλά χαλάρωσαν, αλλά σχεδόν χάθηκαν.

Η δημοτική μούσα παλιά μας έλεγε:

«Φύσηξε βορριάς κοντή νερατζούλα φουντωτή, κι ανασήκωσε το μεσοφούστανό της και εφάνηκε ο ποδαστράγαλός της, κι έλαμψε ο γιαλός κι έλαμψε ο κόσμος όλος» και σήμερα φύσηξε βορριάς και τα πήρε όλα. Δεν άφησε ούτε φύλλο συκής. Χαρακτήρισαν το γυμνό Τέχνη ή μόδα. Σήμερα παντού (στον Τύπο, στον δρόμο, στην τηλεόραση) μας κατακλύζει η ξετσιπωσιά και πλέον το γυμνό δεν προκαλεί σε κανέναν αίσθηση.

Πολλά από τα έθιμά μας πλέον που ήσαν συνδεδεμένα με αρχές και αξίες και αποτελούσαν απαράβατους κοινωνικούς κανόνες και συνέβαλαν σημαντικά στη δημιουργία μιας στέρεης και υγιούς κοινωνίας δεν τηρούνται πλέον.

Τα δημοτικά μας τραγούδια, που υπήρξαν η κιβωτός των εθνικών μας παραδόσεων, περιθωριοποιήθηκαν και σπανίως ακούγονται. Ελάχιστοι τραγουδούν. Ήδη έχουν γίνει παρελθόν. Ενώ οι πρόγονοί μας -γενιές και γενιές- έζησαν με το τραγούδι στο στόμα και μ’  αυτό έπεφταν στη φωτιά των πολέμων. Και τα μοιρολόγια, αυτά τα αριστουργήματα της λογοτεχνίας μας, με τα οποία οι πρόγονοί μας έσβηναν τον καημό, τον πόνο και τη λύπη τους την ίδια τύχη είχαν. Φαίνεται ότι ο πολιτισμός δεν θέλει τραγούδια ούτε κλάματα.

Ο σεβασμός και το φιλότιμο χάθηκαν; Αν όχι είναι βέβαιο ότι και αυτά σπανίζουν και το χαμόγελο, εδώ και εκεί, το βλέπει κανείς.

Πολλά, μα πάρα πολλά, είναι αυτά που χάθηκαν και μαζί τους δυστυχώς χάθηκε και η χαρά και η ομορφιά της ζωής. Μπορεί η σύγχρονη εποχή να μας έφερε ανέσεις και απολαύσεις, δεν μας προσέφερε όμως και την ευτυχία.

Όσοι έχουμε κάποια ηλικία και προλάβαμε τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τα θυμόμαστε όλα αυτά με νοσταλγία και πολλή αγάπη. Και πώς μπορούμε να μην τα θυμόμαστε αφού η παράδοση ενός λαού είναι το παρελθόν του, είναι κομμάτι του εαυτού του.

Οι διαμορφωτές της κοινωνίας μας μάς επέβαλαν σύγχρονους και ανούσιους τρόπους ζωής. Μας έβαλαν όλους να τρέχουμε χωρίς να ξέρουμε πού πάμε και τι ζητάμε.

Το θέμα, λοιπόν, αυτό (των ηθών, εθίμων, παραδόσεων και γενικά των κοινωνικών εξελίξεων) είναι σημαντικό και τεράστιο και θα πρέπει επ’ αυτού να αποφανθούν οι αρμόδιοι, αν υπάρχουν. Ωστόσο, αναρωτιόμαστε, γιατί αφού αυτά είναι στοιχεία του πολιτισμού μας και αναμφισβήτητα δίνουν χαρά, σκοπό και νόημα στη ζωή μας δεν βρέθηκε κάποιος φορέας της περιοχής μας να τα καταγράψει και να μεριμνά για τη διατήρησή τους; Γιατί αυτή η αδιαφορία των πάντων για τα πάντα;

Ευτυχώς, τελικά, που βρέθηκε ένας ιδιώτης, ένα σκεπτόμενο άτομο, προικισμένο με το χάρισμα της λογοτεχνίας, ένα άτομο της διανόησης του τόπου μας, η λαογράφος κα Γαρυφαλλιά Κατσαμπάνη-Τσαγκάρη, η οποία πρόσφατα εξέδωσε ένα ολιγοσέλιδο (100 σελίδες) βιβλίο με τίτλο «Τα δώδεκα παιδιά του χρόνου», στο οποίο αναφέρονται κατά μήνα, σχεδόν όλες οι γιορτές και τα έθιμά μας. Το διάβασα ασταμάτητα κι έμαθα πώς ο κάθε μήνας πήρε το όνομά του. Το διάβασα και ξανάζησα πολλές από τις παιδικές μου στιγμές. Θυμήθηκα πολλά για τις θρησκευτικές μας γιορτές και έμαθα πολλά που δεν ήξερα.

Το βιβλίο είναι ολιγοσέλιδο, αλλά τα όσα διατυπώνονται σε αυτό είναι σημαντικά και ενδιαφέροντα. Εξ άλλου αυτό είναι και το χαρακτηριστικό γνώρισμα των λογίων. Τα πολλά και σημαντικά θέματα να μας τα λένε με λίγα απλά και κατανοητά λόγια.

Διαβάζεται ευχάριστα και αξίζει να το διαβάσουν μικροί και μεγάλοι. Ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά για να κατανοούν τις διάφορες συνήθειες-έθιμα που θα συναντούν στην καθημερινότητά τους.

Δεν είμαι λογοτέχνης, πολύ δε περισσότερο κριτικός βιβλίων. Απλά είμαι συμμαθητής και φίλος της κας Κατσαμπάνη και όταν διάβασα το βιβλίο της αυτό ένιωσα την ανάγκη να την συγχαρώ και δημοσίως για το έργο της αυτό, το οποίο θεωρώ ότι είναι μια σημαντική προσφορά προς την ελληνική κοινωνία.

Πρέπει να σημειωθεί, για όσους δεν γνωρίζουν, ότι η κα Κατσαμπάνη έχει γράψει-εκδώσει μια σειρά βιβλίων με πολύ αξιόλογα θέματα και εκτιμώ ότι είναι άξια κάθε τιμής και επαίνου γι’ αυτό.

Αγαπητή Γαρυφαλλιά, γνωρίζω ότι έχεις ανεβεί πολύ ψηλά στην κλίμακα της κοινωνικής καταξίωσης και ως εκ τούτου δεν έχεις ανάγκη των δικών μου επαίνων. Ωστόσο εγώ τολμώ να σε συγχαρώ και να εκφράσω την εκτίμηση που έχω στο πρόσωπό σου, γιατί με τα έργα σου μας γεμίζεις όλους χαρά και υπερηφάνεια.

Εύχομαι ο Θεός να σου χαρίζει υγεία και δύναμη για να συνεχίζεις το υπέροχο συγγραφικό, γιατί όχι και κοινωνικό σου έργο.

Σουλιμά, 8 Φεβρουαρίου 2014

Με φιλικούς χαιρετισμούς,

Λεωνίδας Θεοχάρης