«Ουδέ γαρ άνευ σμικρών τους μεγάλους φασίν οι λιθολόγοι λίθους ευ κτίσθαι» (Οι λιθολόγοι λένε πως χωρίς τα μικρά λιθάρια, ούτε τα μεγάλα στέκονται καλά. Πλάτωνος Νόμοι, Χ 902ε)
Τοπωνύμια, όπως δηλώνει η ετυμολογία της λέξης, είναι η ονομασία, το όνομα με το οποίο προσδιορίζεται μια συγκεκριμένη εδαφική τοποθεσία, μικρή ή μεγάλη.
Αυτά μας καθρεπτίζουν όλη την εθνική ζωή μας σε όλη την ιστορική της πορεία, την πολυαίωνη γλώσσα μας με τους τρόπους της και τις μεταλλάσσουσες φωνητικές και άλλες μορφές της, τα έθιμά μας, τα επαγγέλματά μας, τις ιστορικές μας εθνικές περιπέτειες, τις μορφές και την ποικίλη χρήση της ελληνικής γης, τους ξένους ''επισκέπτες'' ή κατακτητές που, ως κάποιο βαθμό, ''έβαψαν'' τη γλώσσα μας και άφησαν και τοπωνύμια που εκείνοι, με δικά τους στοιχεία, έθεσαν.
Είναι ένα πολύτιμο εθνικό κεφάλαιο, ένας θαυμαστός εθνικός θησαυρός, μια πλουσιότατη πνευματική κληρονομιά που συνθέτει και εκφράζει την πολιτισμική και ιστορική ταυτότητα.
Τα τοπωνύμια είναι το υλικό από το οποίο θα εξαχθούν θετικές και άριστα τεκμηριωμένες πληροφορίες, έπειτα από φιλολογική, ιστορική αναλυτική συγκριτική και ετυμολογική μελέτη και σε τελευταία ανάλυση, η μελέτη τους θα επιτρέψει να βγάλουμε συμπεράσματα γενικότερης εθνικής σημασίας.
Οι κάτοικοι αυτής της περιοχής δεν έχουν μόνο οικονομικό δεσμό με τα κτήματα και με τα ζώα, ποιμενικά και οικόσιτα, αλλά έχουν δεσμό συναισθηματικό, γιατί σ’ αυτά τα κτήματα δίνουν την καθημερινή παρουσία τους και τον αγώνα τους με τη φιλόπονη εργασία τους.
Τη σημασία και τη σπουδαιότητα των τοπωνυμίων χαρακτηρίζει αρκετά η διαπίστωση του Α. Μηλιαράκη, ότι αυτά αποτελούν τα ''άγραφα μνημεία της Ιστορίας ή επιγραφές ανάγλυφες στο έδαφος''.
''Τα τοπικά ονόματα'', γράφει ο Σπ. Λάμπρου, ''είναι οιονεί τα περισωζόμενα τόξα κατεστραμμένης γέφυρας ήτις μετάγει από του παρόντος εις το παρελθόν…''
Κάθε τόπος και σημείο της γεωγραφικής περιφέρειας, είτε είναι χωράφια άγονα, είτε είναι λάκκες επίπεδες, είτε είναι ρεματιές και δασωμένα μέρη, έχει την ιστορία του. Κάθε δέντρο και λιθάρι έχει τη δική του ιστορία και το δικό του ενδιαφέρον.
Τα τοπωνύμιά μας, έτσι καθώς ζουν αιώνες πολλούς και εξελίσσονται στο στόμα του λαού, συνθέτουν μια ανεκτίμητη ζωντανή εγκυκλοπαίδεια με θησαυρικές πληροφορίες ποικίλες και πολύτιμες.
Στα Σουλιμοχώρια υπάρχουν πάρα πολλές τοποθεσίες και θέσεις, που για τον προσδιορισμό τους έχουν ειδικά ονόματα, τα οποία προήλθαν από παλιά, για διαφορετικούς λόγους το καθένα, έτσι που σήμερα έχουν λαογραφική αξία.
Πολλά από τα τοπωνύμια της περιοχής είναι αρβανίτικα. Δεν πρέπει να υποτιμάται η αξία τους, γιατί εκτός των άλλων, είναι ενδεχόμενο, κάτω από το αρβανίτικο τοπωνύμιο να κρύβεται παραφθαρμένο ή απλώς μεταγλωττισμένο στ’ αρβανίτικα παλαιότερο, αρχαίο ή μεσαιωνικό ελληνικό τοπωνύμιο, ή και ακόμα να επισημαίνει την ύπαρξη αρχαίου μνημείου. Πολλά από αυτά σήμερα δεν βρίσκονται με το γνήσιο σωστό και φωνητικό τους τύπο. Αυτό οφείλεται στην αλληλεπίδραση από την κοινή συμβίωση ελληνόγλωσσων και αλβανόγλωσσων πληθυσμών στους αυτούς ή τους παράλληλους οικισμούς τους και γι’ αυτό τα αρβανίτικα δεν μιλιούνται πια καθαρά, αλλά δέχονται έντονες επιδράσεις από την νεοελληνική γλώσσα, όπως φυσικά και οι ελληνόφωνοι πληθυσμοί δέχονται αρβανίτικα γλωσσικά στοιχεία και πλουτίζουν με αυτά τη γλώσσα τους. Έτσι βλέπουμε απλά ελληνικά τοπωνύμια με αρβανίτικες καταλήξεις, όπως επίσης σύνθετα τοπωνύμια με πρώτο ή δεύτερο συνθετικό ελληνικό ή αρβανίτικο.
Συμβαίνει πολλές φορές σε διάφορους τόπους, ανάμεσα σε αρβανίτικα ή ελληνικά τοπωνύμια, να βρίσκονται και μερικά σλάβικα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αρβανίτες είναι οι φορείς των σλάβικων τοπωνυμίων ακόμα και σλάβικων γλωσσικών στοιχείων, λόγω της μετοικεσίας τους, επίδραση από την επαφή τους με τους σλάβικους γλωσσικά πληθυσμούς.
Στους τόπους όπου βρίσκονται σήμερα οι αλβανόφωνοι πληθυσμοί υπήρχαν αναμφισβήτητα παλαιότερα ελληνόφωνοι γηγενείς πληθυσμοί, με ελληνικά αρχαία ή μεσαιωνικά τοπωνύμια, τα οποία όμως τα πιο πολλά εξετοπίσθηκαν και αντικαταστάθηκαν με άλλα αρβανίτικα, έγινε δηλαδή νέα ονοματοθεσία.
Για να συντελεστεί η αποστολή του παλαιού ονόματος και ν’ αντικατασταθεί με άλλο πρέπει να συντρέξουν ορισμένοι παράγοντες:
α) Να καταστραφεί ή να φύγει ο ντόπιος πληθυσμός στο σύνολό του ή στο μεγαλύτερο μέρος του και
β) Να εγκαταλείψει προσωρινά ο ντόπιος πληθυσμός τον τόπο του, οι νέοι κάτοικοι να τους δώσουν νέα ονομασία, και να παραμείνει το νέο όνομα, έστω κι αν επανήλθαν αργότερα οι παλιοί κάτοικοι.
Τα ξένα τοπωνύμια είναι τ’ αχνάρια που απόμειναν από το πέρασμα ξένων λαών, που χάθηκαν ή αφομοιώθηκαν μέσα στο πύρινο αφομοιωτικό χωνευτήρι του ελληνισμού.
Από τα τοπωνύμια αυτά μεγάλη αναλογία προέρχεται από ανθρωπονυμίες (επώνυμα), ακολουθούν τα αγιωνυμικά, τα φυτώνυμα και εκείνα που προέρχονται από την ποικιλία, το σχήμα και τη φυσική διαμόρφωση του εδάφους.
Τα τοπωνύμια των Σουλιμοχωρίων είναι:
- Άμπουλας: Πηγή νερού που έχει νερό μόνο τον χειμώνα με τις βροχές. Το καλοκαίρι στερεύει.
- Ανάθεμα: Ονομάστηκε έτσι από (το ανάθεμα που έκαναν) κάποια κατάρα, αφορισμό που έκαναν οι πρόγονοί μας για κάποιο περιστατικό που έγινε στο σημείο εκείνο. Στο σημείο αυτό όποιος περνούσε έριχνε και μια πέτρα για να καταραστεί.
- Αραγκέρα: Η ονομασία του τοπωνυμίου προέρχεται από δύο αρβανίτικες λέξεις. Από την πρώτη ''άρα'' που σημαίνει χωράφι και τη δεύτερη ''γκέρα'' που σημαίνει πλατύ.
- Αραϊμάδε: Το τοπωνύμιο αυτό σημαίνει μεγάλος αγρός και προέρχεται από τις αρβανίτικες λέξεις ''άρα'' και ''μάδε'', μεγάλος.
- Αραμπάσκε: Το τοπωνύμιο αυτό σημαίνει μαζικό χωράφι και προέρχεται από τις αρβανίτικες λέξεις ''άρα'' και ''μπάσκε'', που σημαίνει μαζικό.
- Αρκουδόβατος: Ονομάστηκε έτσι διότι στη συγκεκριμένη περιοχή υπάρχουν άφθονα ακανθώδη φυτά από σμίλακα (smilax aspera) της τάξεως των λειριωδών (liliaceae).
- Αφάνες: Ονομάστηκε έτσι γιατί στην περιοχή υπάρχουν πολλοί ακανθώδη θάμνοι εχινόποδα του ακανθόκλαδου της τάξης των ψυχανθών.
- Bari Κόνιζα: Είναι αρβανίτικη λέξη, Barri-Koneza (kont-a) εικόνα, εικονοστάσι και σημαίνει ''τάφος πλησίον εικονοστασίου''.
- Βάγια: Την ονομασία αυτή το τοπωνύμιο την πήρε από κάποια βάγια (δάφνη) που υπήρχε στην περιοχή.
- Βαρικό: Σημαίνει υγρός, βαλτώδης τόπος. Βαρικό χωράφι σημαίνει το χωράφι που δεν οργώνεται, πάει βαρύ.
- Βαρί Κώστα: Αρβανίτικη λέξη varr-i = τάφος του Κώστα.
- Βατιγκέρα: Αρβανίτικη λέξη, βαθι-glere που σημαίνει το φαρδύ, το μεγάλο γαλάρι.
- Βίγλα: Είναι Βυζαντινή λέξη και σημαίνει σκοπιά, παρατηρητήριο, θέση από την οποία μπορεί κάποιος να παρακολουθεί ό,τι συμβαίνει γύρω, ιδίως τις κινήσεις του εχθρού.
- Βιδέζα (η): Αρβανίτικη λέξη Βιθ-δι, η γελέα η ορεινή (ulmus montana) της τάξεως των κνιδωτών. Βιδ και με το επίθημα -εζα σαν παραγωγική κατάληξη και με την έννοια περιεκτική, σημαίνει τόπος από πολλές βιδιές.
- Βρέστα-Λέσι: Προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη vresht που σημαίνει αμπέλια και τη λέξη ''λέσι'' που σημαίνει πυκνά.
- Βρέστιζα: Το τοπωνύμιο είναι αρβανίτικο και προέρχεται από τη λέξη vresht που σημαίνει αμπέλι και την κατάληξη eza που σημαίνει μικρό.
- Βυρτάτση (Βουρντάτσι): Αρβανίτικη λέξη που σημαίνει τρύπα του Τάτση. Πήρε την ονομασία αυτή από τον πρώτο ιδιοκτήτη του χωραφιού που βρίσκεται η τρύπα. Στην περιοχή αυτή υπήρχαν πολλά χωράφια τα οποία έχουν εγκαταλειφθεί και χρησιμοποιούνται μόνο για βοσκοτόπια. Από την τοποθεσία αυτή αγναντεύεις το μεγαλύτερο μέρος της Μεσσηνιακής πεδιάδας με τα χωριά της μέχρι την Καλαμάτα. Επίσης αγναντεύεις πολλά χωριά της Τριφυλίας και της Ολυμπίας. Είναι σε υψόμετρο 864 μέτρων.
- Γκάρδι Γκιώνη: Είναι αρβανίτικη λέξη, gardhi και σημαίνει φράγμα, περίφραγμα και κατ’ επέκταση κήπος του Γκιώνη, από τον ιδιοκτήτη.
- Γκέριθι: Σημαίνει μικρός φαρδύς τόπος.
- Γκούρι: Η ονομασία αυτή προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη qur-i που σημαίνει λιθάρι, πέτρα. Πήρε το όνομα από μία μεγάλη πέτρα που βρίσκεται στην περιοχή.
- Γκούριζα: Είναι αρβανίτικη λέξη και σημαίνει μικρή πέτρα.
- Γκούρι-γκέρι: Είναι αρβανίτικη λέξη και σημαίνει πέτρα πλατιά.
- Γκούριγκλιάτι: Σύνθετη λέξη από το αρβανίτικο qur, λιθάρι και γκλιάτ, μακρύ λιθάρι.
- Γκουρι-ι-ζι: Σημαίνει μαύρη πέτρα.
- Γκούρι-Κούκι: Προέρχεται από δύο αρβανίτικες λέξεις. Από την πρώτη, qur-i που σημαίνει λιθάρι και από την δεύτερη kuq-i (κούκε) που σημαίνει κόκκινος. Στην περιοχή αυτή υπήρχαν κοπάδια πέρδικες, ενώ σήμερα δύσκολα βρίσκεις εκεί τέτοια πουλιά.
- Γκούρι-Μάδι: Σημαίνει μεγάλη πέτρα.
- Γκούρι με ντι ντιέρ: Σημαίνει η πέτρα με τις δύο πόρτες.
- Γκούρι-ντε-Μπέρδα: Σημαίνει άσπρος βράχος ή τόπος με άσπρες πέτρες και προέρχεται από τις αρβανίτικες λέξεις Gur-De-Barde.
- Γκούρι-φουφούνα: Σύνθετη λέξη. Από την αρβανίτικη qur, λιθάρι και το όνομα του ιδιοκτήτη του χώρου, ''Φουφούνα'', που μπορεί να είναι και το παρώνυμο.
- Γκράβα-θελ: Σημαίνει βαθύλακος κατά τον Φουρίκη arabe-a, τάφρος, χαράδρα, κοίλωμα.
- Γκρίχα: Η περιοχή ονομάστηκε έτσι από τις πέτρες που χρησιμοποιούνται για ακόνι.
- Γκρόπα: Προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη grope που σημαίνει κοίλωμα, βαθουλωτός τόπος.
- Γρηγόραινα: Η ονομασία της προήλθε από την εκκλησία του Αγίου Γρηγορίου που βρίσκεται στη ρίζα του βουνού. Είναι η αρχαιότερη εκκλησία στο Σουλιμά, την οποία έφτιαξαν οι πρώτοι κάτοικοι όταν εγκαταστάθηκαν εκεί πριν το 1400. Η εκκλησία αυτή όπως και οι άλλες εκκλησίες στο Σουλιμά αναφέρονται στην ενετική απογραφή της εκκλησιαστικής περιουσίας που έγινε κατά τα έτη 1679-1700. Η παράδοση όμως λέει ότι ονομάστηκε Γρηγόραινα από κάποιο Σουλιμαίο ονόματι Γρηγόρη που ήταν μεγαλοκτηνοτρόφος και ήταν ιδιοκτήτης της περιοχής.
- Διμινέζα (η): dimnisht= χειμαδιό και κατάληξη eza (περιεκτική) αλβανική λέξη Dimnishteza με αποβολή του sht και συνήχηση αφομοιωτική του mth σε m κατά τον καθηγητή κ. Δημ. Γεωργακά, σημαίνει άγρια σίκαλη.
- Δρίζα ή Δρίζες: Είναι αρβανίτικη λέξη drizea και δηλώνει την ύπαρξη ακανθών και κατ’ επέκταση και άλλων ξηρών ακανθών.
- Δριμή: Η ονομασία του προέρχεται από το δάσος των δρυών. Υπάρχουν ακόμα πελώρια αιωνόβια δέντρα δρυός. Πιστεύεται όμως ότι το τοπωνύμιο αυτό προήλθε από τον πρώτο οικιστή, το όνομα του οποίου ήταν Δριμής. Η παράδοση λέει ότι η οικογένεια Δριμή που κατοικεί σήμερα στο Κοπανάκι, εγκατέλειψε την περιοχή αυτή προ πολλών ετών και πήγε στην Αγριλιά και στη συνέχεια στο Κοπανάκι. Στην απογραφή των Ενετών του 1700 αναφέρεται οικισμός Drimi με 16 κατοίκους δηλαδή με 3-4 οικογένειες.
- Ζέλια: Αρβανίτικη λέξη zelje που σημαίνει χαλικούρα από κατεβασιές του ποταμού.
- Καλιμπάκι: Προέρχεται από τη λέξη καλυβάκι, από μικρό πέτρινο καλύβι (ξεροτοίχι) στο οποίο διέμενε κάποιος βοσκός. Στην αρβανίτικη διάλεκτο, την οποία πολύ παλαιά μιλούσαν μαζί με την ελληνική γλώσσα, το ''Β'' το πρόφεραν ''μπ''.
- Καλντερίμι: Προέρχεται από την τουρκική λέξη και είναι το μέρος του δρόμου το υψούμενο λίγο με πέτρες για να αποτελέσει λιθόστρωτο.
- Καμάρι: Η περιοχή πήρε την ονομασία από την ''καμάρα'' που καλύπτει το νερό της εκεί πηγής. Επάνω από την πηγή υπάρχει η εκκλησία της Παναγίας η οποία κτίστηκε και αφιερώθηκε από τους πρώτους Χριστιανούς στην Παναγία και συνεορτάζεται από όλα τα γύρω χωριά την 1η Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο γιατί τους βυζαντινούς χρόνους είχε καθιερωθεί Πρωτοχρονιά η 1η Σεπτεμβρίου και πολύ αργότερα καθιερώθηκε η 1η Ιανουαρίου σε εκσυγχρονισμό με τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Ο ναός έχει κτιστεί σε σχήμα σταυρού και πρέπει να είναι πρωτοχριστιανικός ναός, όπου κτίζονταν οι ναοί μέχρι τις εποχές του Ιουστινιανού, οπότε καθιερώθηκε ο τύπος της Βασιλικής.
- Καμινάκι: Η περιοχή πήρε την ονομασία από ένα καμίνι που έχουν φτιάξει στην περιοχή αυτή την παλιά εποχή.
- Καρασιάφκα: Το όνομα πιθανότερο να προέρχεται από το όνομα του τότε ιδιοκτήτη. Ίσως είναι σύνθετο όνομα από την τούρκικη λέξη ''καρά'' και ''σιάφκας''. Στα τουρκικά ''καράς'' σημαίνει μαύρος. Ίσως το ''σιάφκας'' προήλθε από το ''σιαφ(α)κας'' και σάφακας, από το τουρκικό sufak που σημαίνει λυκόφως ή λυκαυγές και ονόματα Σιαφάκας και Σαφάκας (βλέπε Δημ. Τουμπαϊδη, ελληνικά επώνυμα τουρκικής προέλευσης, σελ. 152 και 155). Στην περιοχή υπάρχει μεγάλη πηγή στο χωράφι του Σιφούρα από την οποία υδρεύεται το Χρυσοχώρι. Στην περιοχή υπάρχουν πολλές συκιές, καρυδιές και ελιές. Τα σύκα φημίζονταν για την ποιότητά τους σε όλη τη Μεσσηνία.
- Καταβόθρα: Φυσική τρύπα που αναβλύζουν νερά. Είναι ένας όχτος κουφωτός από τον οποίο βγαίνει ζεστό νερό από τον Γενάρη μέχρι τον Μάη.
- Κατουνοτόπι: Από την αρβανίτικη λέξη ''κατούντ-ι'' που σημαίνει το χωριό, όχι όμως με τη συνηθισμένη του μορφή, αλλά τον πρόχειρο οικισμό, τον καταυλισμό, τον προορισμένο και διαμορφωμένο σύμφωνα με τις πολεμικές ανάγκες κατά πρώτο λόγο και τις κτηνοτροφικές κατά δεύτερο. Τέτοιους οικισμούς έστησαν οι Αρβανίτες της ομαδικής καθόδου του 14ου αιώνα. Σύμφωνα με τα παραπάνω, είναι νομίζω επιτρεπτό, να πιθανολογήσουμε την ύπαρξη τέτοιου οικισμού κατά τα παρελθόν στη θέση που προσδιορίζεται τοπωνύμιο, αφού και η μορφολογία του εδάφους συνηγορεί σε αυτό.
- Κεραμίδεζα: Σημαίνει τόπος γεμάτος από κεραμίδια. Προέρχεται από τη λέξη qeramidhe και την αρβανίτικη κατάληξη -eza με έννοια περιεκτική.
- Κιάφα: Αρβανίτικη λέξη και σημαίνει διάσελο, αυχήν, στενό.
- Κιάφιζα: Σημαίνει μικρό διάσελο, στενό και προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη qiafiza.
- Κινέτα: Η λέξη κινέτα είναι αρβανίτικη λέξη και σημαίνει υγρότοπος, βαλτότοπος τον χειμώνα.
- Κλεισαργιά: Σημαίνει το μέρος που κλείνεται από δύο βουνά και σχηματίζεται στενό πέρασμα.
- Κλήσια Μπούκουρη: Προέρχεται από δύο αρβανίτικες λέξεις που σημαίνουν η πρώτη εκκλησία και η δεύτερη όμορφη.
- Κλήσιζα: Η περιοχή πήρε την ονομασία από μια μικρή εκκλησία που υπήρχε εκεί. Είναι αρβανίτικη λέξη klisheza= μικρή εκκλησία.
- Κοκορεβυθιά: Αρβανίτικη λέξη προέρχεται από το φυτό κοκορέτσα (pistalatezebint hus). Στην περιοχή αυτή υπάρχουν πολλά τέτοια φυτά.
- Κόντρα: Από τη λατινική contra λέξη που σημαίνει βραχώδης λόφος.
- Κοπρέζες: Άγνωστη η προέλευση του τοπωνυμίου. Ο Φουρίκης αναφέρει το τοπωνύμιο ''κοπρέζα'' θέση στο Μαρκόπουλο Αττικής. Αυτό είναι υποκοριστικό του ελληνοαλβανικού koprea, τύπου σχηματισθέντος εκ του κοπριές.
- Κόριζα: Η ονομασία του τοπωνυμίου προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη kore-za που σημαίνει ''ραδίκι'' και κατ’ επέκταση ραδικότοπος.
- Κουβέλιζα: Σημαίνει μικρή κυψέλη (κουβέλι) και προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη kuveljiza.
- Κουρόρα: Σημαίνει κορυφή, στεφάνη. Είναι αρβανίτικη λέξη kurora.
- Κρέκιζα: Είναι αρβανίτικη λέξη krekeze= σφεντάμι. Η περιοχή πήρε την ονομασία αυτή από τα πολλά σφεντάμια που υπήρχαν εκεί.
- Κρόϊ-zi: Σημαίνει μαύρη βρύση.
- Κροϊμάδι: Σημαίνει μεγάλη βρύση, πηγή και προέρχεται από δύο αρβανίτικες λέξεις, την πρώτη kroi που σημαίνει βρύση και την δεύτερη madi που σημαίνει μεγάλη.
- Κροϊ-Μπάρδη: Αρβανίτικη λέξη Μπάρδης (επων) Barde. Ο έχων λευκό χρώμα. Εδώ πιθανόν να σημαίνει την άσπρη βρύση, αν δεν έχει παραφθαρεί, τότε σημαίνει την βρύση του Μπάρδη.
- Κροϊνάση: Σημαίνει η βρύση του Θανάση (Νάση).
- Κροϊντέρι: Σημαίνει βρύση του γουρουνιού. Προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη kroi, βρύση και την λέξη ντέρι = γουρούνι.
- Κρόνιζα: Η σημασία της είναι μικρή πηγή ή βρυσούλα.
- Κρούαθι: Σημαίνει μικρή βρύση.
- Λάζος: Είναι σλαβική λέξη και σημαίνει τόπος που εκχερσώνεται για καλλιέργεια. Προλάζος είναι ο χώρος που εκχερσώθηκε γύρω από το ποτάμι, γιατί η λέξη pro στην αρβανίτικη διάλεκτο σημαίνει ποτάμι..
- Λάκκα: Προέρχεται από την ελληνική λέξη λάκκα που σημαίνει επίπεδη επιφάνεια που κλείνεται γύρω-γύρω από υψώματα (λόφους) ή βουνά.
- Λάκκα Ζέζα: Το τοπωνύμιο αυτό προέρχεται από την ελληνική λέξη λάκκα που σημαίνει επίπεδη επιφάνεια και την αρβανίτικη zeza που σημαίνει μαύρη.
- Λάκκα Κλάδη: Προέρχεται από τη λέξη λάκκα και το όνομα του ιδιοκτήτη. Από την περιοχή αυτή αγναντεύεις τα χωριά και τον κάμπο της δυτικής Τριφυλίας, μέχρι την Κυπαρισσία. Η λάκκα αυτή δημιουργήθηκε από τον ιδιοκτήτη μέσα στη δασωμένη έκταση με σκοπό να μεγαλώσει την καλλιεργήσιμη γη του. Είναι ένα επίπεδο μέρος το οποίο τώρα έχει εγκαταλειφθεί. Από το δασωμένο αυτό μέρος περνάει μόνο κάποιος βοσκός με γίδια από τους λίγους που ακόμη έχουν απομείνει.
- Λάκκα Κώστα Πρίφτη: Σημαίνει η λάκκα του Κώστα, ο οποίος ήταν παπάς.
- Λάκκα Μάδι: Σημαίνει μεγάλη επίπεδη επιφάνεια.
- Λάκκα Σίπριμι: Σημαίνει πάνω λάκκα (επίπεδος αγρός). Η λέξη σίπριμι είναι αρβανίτικη και σημαίνει πάνω, sipez.
- Λίμι-Γκιώνη: Η λέξη λίμι είναι αρβανίτικη και σημαίνει αλώνι. Γκιώνης είναι ο ιδιοκτήτης του αλωνιού.
- Λιούμι Κοπρινίτσας: Είναι αρβανίτικη λέξη ljumi και σημαίνει ποτάμι. Κοπρινίτσα είναι η περιοχή από την οποία διέρχεται το ποτάμι.
- Λίσι Μίγκουλη: Σημαίνει δέντρο του Μίγκουλη. Το τοπωνύμιο προήλθε από ένα δέντρο που υπήρχε στον αγρό του ιδιοκτήτη. Ο Αραβαντινός αναφέρει χωριό Μίγκουλι κοντά στο Αργυρόκαστρο της Β. Ηπείρου. Προφανώς υπήρχε τέτοιο επώνυμο στους πρώτους κατοίκους του χωριού μας, όταν ήλθαν από τη Β. Ήπειρο στο διάστημα 1380-1400.
- Λογγιά: Σημαίνει τόπος δασωμένος σε εκτεταμένη καλλιεργήσιμη περιοχή, Προέρχεται από την αρχαία σλαβική λέξη longu.
- Λόγγος: Σημαίνει δάσος από διάφορα είδη δέντρων. Αποτελείται από μεγάλα δέντρα βελανιδιάς, από τα οποία έχουν μείνει ακόμη, που πρέπει να έχουν ηλικία εκατοντάδων χρόνων. Από την περιοχή αυτή οι κάτοικοι του χωριού προμηθεύονταν τα ξύλα για το χειμώνα.
- Λούτσιζα: Είναι σλαβική μάλλον λέξη με αρβανίτικη κατάληξη. Λούτσιζα σημαίνει υγρότοπος, γούρνα με λίγο νερό.
- Μακελειό: Τόπος που έγινε μεγάλη σφαγή ανθρώπων. Η τοπική παράδοση δεν έχει διατηρήσει το επεισόδιο. Γι’ αυτό πρέπει να συνέβη πολύ παλιά.
- Μάλιζα: Προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη μάλι και την κατάληξη iza που σημαίνουν μικρό βουνό. Στην ανατολική πλευρά του είναι κτισμένο το Σουλιμά, ενώ στην κορυφή υπάρχει επίπεδη επιφάνεια την οποία καλλιεργούσαν μέχρι το 1970. Σήμερα λόγω ελλείψεως εργατικού δυναμικού έχει εγκαταλειφθεί όπως σχεδόν τα περισσότερα ορεινά χωράφια. Από την τοποθεσία αυτή βλέπεις το μεγαλύτερο μέρος της Μεσσηνιακής πεδιάδας με τα χωριά της μέχρι την Καλαμάτα. Αγναντεύεις πολλά χωριά της Τριφυλίας και μερικά της Ολυμπίας. Επίσης τις πρωινές ώρες του καλοκαιριού φαίνεται και η Ζάκυνθος. Έχει υψόμετρο 817 μέτρα.
- Μαλιθάζι: Σημαίνει βουνό ξερό.
- Μάλι Πρίφτη: Σημαίνει βουνό του παπά. Είναι αρβανίτικη λέξη, mal= βουνό και prift είναι ο παπάς.
- Μερέτι: Πήρε την ονομασία από το φυτό φιλλυρέα της μεσαίας τάξης των ελαιωδών (Oleaceae). Το φυτό φέρεται και με το όνομα γλατζινιά. Είναι ο γύινος του Θεόφραστου.
- Μεσοράχη: Σημαίνει μισή ράχη.
- Μετσίκι: Είναι αρβανίτικη λέξη και σημαίνει φουσκάλα, κύστη και προκειμένου για τοπωνύμιο η υψηλότερη κορυφή του βουνού που μοιάζει με φουσκάλα.
- Μούριζα: Σημαίνει τόπος με πολλά ξεράκανθα (οξυάκανθα).
- Μούσγκα: Είναι σλαβική λέξη και σημαίνει πηγή με λίγο συνήθως νερό.
- Mούσκλιζες: Από των ευδοκιμούντων στους υγρούς αυτούς τόπους διαφόρων βρυωδών υδροβίων της τάξης των κρυπτογάμων, τα οποία φέρονται με το κοινό όνομα μούσκλια. Το τοπωνύμιο φέρει την υποκοριστική αρβανίτικη κατάληξη.
- Moυτσιάρα: Η λέξη είναι σλαβικής προέλευσης (moca) και σημαίνει βάλτος, τέλμα.
- Μπαρδάζα: Σημαίνει μέρος (τοποθεσία) υπόλευκο.
- Μπιζμπάρδη: Το όνομα προέρχεται κατά μία εκδοχή από αρβανίτικη λέξη που σημαίνει ασπροπούλια. Ίσως όμως η ονομασία του οφείλεται και στο όνομα του πρώτου οικιστή Μπιζμπάρδη. Στην ενετική απογραφή της εκκλησιαστικής περιουσίας αναφέρεται ότι στην τοποθεσία αυτή υπήρχε χαλασμένη εκκλησία, η οποία κατά την παράδοση ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο.
- Μπόζα Μπάρδι: Σημαίνει άσπρο χώμα και προέρχεται από τις δύο αρβανίτικες λέξεις, μπόζα, που σημαίνει χώμα και τη λέξη μπάρδα που σημαίνει άσπρο.
- Μποκρίλα: Μάλλον κάποια κατωφέρεια μη κατάλληλη για καλλιέργεια εδάφους.
- Μπότιζα: Σημαίνει λεπτός άργιλος, χώμα ασπριδερό ή κόκκινο, κατάλληλο για την κατασκευή αγγείων.
- Μπρίνια: Είναι αρβανίτικη λέξη, brinje-a που σημαίνει πλεύρη πλαγιά. Έτσι ονομάζεται η μεγάλη έκταση που βρίσκεται πάνω από το χωριό Σουλιμά. Αποτελείται από πολλών ειδών άγρια δέντρα, κυρίως από πουρνάρια. Ο Δ. Γεωργακάς (Πελοπ. ΣΤ σελ. 298, αριθ. 2796) αναφέρει η ''Μπρίνια'', foot of a mountain.
- Ντάρδα Πούλου: Σημαίνει αχλαδιά του Πούλου. Η λέξη ντάρδα είναι αρβανίτικη λέξη και σημαίνει αχλαδιά. Πούλος είναι ο ιδιοκτήτης.
- Ντουμάζι: Αρβανίτικη λέξη. Ίσως παραφθορά της λέξης dliane= όμοιος αγαπητός).
- Ντράσες: Σημαίνει μεγάλες χοντρές πέτρες. Προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη ''τρας'', χοντρός, ''χοντρολίθαρα''. Ο Δημ. Γεωργακάς (Πελοπον/κά ΣΤ τόμος, σελ. 300 Ν8824) γράφει για το τοπωνύμιο αυτό «The stone slab, breast small slab» (πετρόπλακες).
- Ξυλοκέρα: Το τοπωνύμιο πήρε την ονομασία από μία ξυλοκερατιά που υπήρχε στην περιοχή.
- Ούδα Γκέρα: Σημαίνει φαρδύς δρόμος. Προέρχεται από δύο αρβανίτικες λέξεις, την πρώτη που σημαίνει δρόμος και τη δεύτερη που σημαίνει φαρδύς.
- Ούδε Γκλιάτα: Αρβανίτικες λέξεις που σημαίνουν ο δρόμος που οδηγεί στο χωριό Γκλιάτα ή δρόμος πλατύς.
- Ούλιθι: Είναι αρβανίτικη λέξη, uli-thi, και σημαίνει περιοχή με μικρές ελιές.
- Ούριζα: Είναι αρβανίτικη λέξη, ura, και σημαίνει γέφυρα και με την κατάληξη iza που σημαίνει μικρή γέφυρα.
- Παλιογάλαρα: Η περιοχή ονομάζεται Παλιογάλαρα από τα γαλάρια που είχαν φτιάξει οι τσοπάνηδες και ξεχείμαζαν τα γιδοπρόβατά τους.
- Πέτρο Κούτσι: Το τοπωνύμιο αυτό προέρχεται από το όνομα και το επώνυμο του ιδιοκτήτη. Η οικογένεια του Κούτση ήρθε στα Σουλιμοχώρια από την περιοχή της Β. Ηπείρου, ιδίως της Χειμάρρας. Ήταν από τους πρώτους έποικους, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μας το 1350-1380. Τέτοιο τοπωνύμιο υπάρχει και στον Αυλώνα Αττικής. Είναι μικρό βουνό και βρίσκεται στα σύνορα των χωρίων Λάπι, Σουλιμά και Ρίπεσι.
- Πίκιζα: Σε κάποιο σημείο της περιοχής τον χειμώνα και την άνοιξη στάζουν σταγόνες νερού από την κορυφή του βουνού χωρίς να υπάρχει πηγή. Η ονομασία αυτή πρέπει να προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη ''πικτ'' που σημαίνει σταγόνες.
- Πινοσάβες: Pinjo στα αλβανικά σημαίνει βλαστάρι και με κατάληξη ovo (ελασ) που σημαίνει τόπος.
- Πλάκα: Το τοπωνύμιο αυτό προέρχεται από τις ''πέτρινες πλάκες'' που υπάρχουν εκεί. Αρβανίτικη λέξη, ''pllake-guri'' πέτρινη πλάκα. Δεν έχει καμιά σχέση με τη λέξη plake που σημαίνει γριά.
- Πλεύρη: Τοπωνύμιο στην ανατολική πλευρά της Μάλιζας ακριβώς πάνω από το χωριό. Είναι δασωμένο με μετρίου μεγέθους πουρνάρια και σφενδάμια.
- Πολιγένια: Η ονομασία αυτή όπως υποστηρίζουν μερικοί προήλθε από τα καλλιεργούμενα εκεί αραβόσιτα, τα οποία λόγω της ευφορίας του εδάφους έβγαζαν ''γένια''. Η ονομασία αυτή πιστεύω ότι προέρχεται από κάποιο παλιό ιδιοκτήτη που είχε το επώνυμο Πολυγένης. Στην ομαλή αυτή χαράδρα υπάρχουν αρκετά νερά με τα οποία οι κάτοικοι του Σουλιμά πότιζαν τα χωράφια. Με το νερό αυτό σήμερα υδρεύεται το Άνω Δώριο.
- Ποριά: Σημαίνει στενή διάβαση από την οποία διέρχεται μονοπάτι.
- Πούσιζες: Αρβανίτικη λέξη που σημαίνει πηγάδια.
- Πούσ(ι) μάδι: Από τις αρβανίτικες λέξεις πούσι=πηγάδι και μάδι=μεγάλο. Στην περιοχή υπήρχε μεγάλο πηγάδι, από το οποίο πήρε την ονομασία το τοπωνύμιο.
- Πούσι φονιά: Πήρε την ονομασία από το πηγάδι που υπάρχει εκεί και το ψευδώνυμο του ιδιοκτήτη. Το πηγάδι αυτό έχει λίγο νερό, αλλά δροσερό. Το βάθος του είναι τρία μέτρα. Από αυτό έπαιρναν νερό το καλοκαίρι οι χωρικοί που αλώνιζαν στα δύο αλώνια που υπάρχουν σε μικρή απόσταση. Η λέξη είναι αρβανίτικη, ''pus-i'' και σημαίνει πηγάδι.
- Πρόι: Προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη ''proj'' και σημαίνει ρέμα, χείμαρρος, ξεροπόταμος.
- Προζιάνη: Σημαίνει ρέμα του Ζιάνη.
- Προλέκα: Προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη proj και το όνομα του ιδιοκτήτη Λέκα.
- Ράπι: Είναι αρβανίτικη λέξη και rap σημαίνει πλάτανος.
- Ρέθι: Η λέξη είναι αρβανίτικη και δηλώνει εκτεταμένη βραχώδη σειρά, η οποία προήλθε από την κατακρήμνιση σε σχήμα στεφάνης.
- Ρένια ή Ρίνια: Σημαίνει ρίζα δέντρου, πρόποδες λόφου.
- Ρέπεζα: Είναι αρβανίτικη λέξη, rrep= πλάτανος και rrepeza σημαίνει πολλά μικρά πλατάνια.
- Ρίζα: Σημαίνει τα ριζά του βουνού, τα πόδια του βουνού.
- Σέλκι: Προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη shelic που δηλώνει τοποθεσία με πολλές ιτιές.
- Σιέσι: Είναι μέρος προσηλιακό και ζεστό τον χειμώνα. Αποτελείται από χωράφια με περιβόλια με ελιές και λίγες συκιές. Η ονομασία προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη shesh-i που σημαίνει επίπεδο μέρος.
- Σιούρια: Το μέρος αυτό διακρίνεται για το άφθονο αμμοχάλικο που καλύπτει την επιφάνειά του. Η λέξη είναι αρβανίτικη, ''siur’ (rhur-i)'' και σημαίνει αμμώδης τόπος.
- Σκίμπι: Είναι αρβανίτικη λέξη και σημαίνει βράχος. Με το όνομα αυτό είναι γνωστή τοποθεσία στην Καρασιάφκα, ακριβώς απέναντι από τον μύλο του Σκόνδρα. Είναι βράχος μεγάλου ύψους, απότομος και σχεδόν αδιάβατος.
- Σουφέτιζα: Προέρχεται από την τουρκική λέξη ''suvat'' που σημαίνει ποτίστρα και eza περιεκτική κατάληξη, σύνθετη λέξη, τόπος ποτίσματος ζώων. Ο Δημ. Γεωργακάς (Πελοποννησιακά ΣΤ τόμος) γράφει ότι σημαίνει πέτρινο παγκάκι.
- Σπατιφιλίμ: Είναι αρβανίτικη σύνθετη λέξη από το spat που σημαίνει πλαγιά και τη λέξη fillim που σημαίνει αρχή, έναρξη.
- Σπιθέριζες: Το τοπωνύμιο πήρε την ονομασία από μικρές λακκούβες πάνω σε πέτρες που συγκρατούν το νερό της βροχής.
- Στράλι: Το τοπωνύμιο προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη ''shtraalli'' που σημαίνει πυριτόλιθος, ''στουρνάρι''. Το έδαφος καλύπτεται από στουρνάρια (πυριτόλιθους) χρώματος ερυθρού από τα οποία προέρχεται το τοπωνύμιο.
- Συργιάννη: Η ονομασία του τοπωνυμίου προήλθε από την εκκλησία που ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη. Ερείπια της εκκλησίας σώζονται μέχρι σήμερα. Το έτος 1958 ο ιδιοκτήτης του χωραφιού (Παπαδόπουλος Σωτήριος) όπως όργωνε το χωράφι, άνοιξε με το υνί μια τρύπα, την οποία όταν έκανε μεγαλύτερη και μπήκε μέσα βρήκε αρκετές εικόνες μεγάλης αρχαιολογικής αξίας. Τις μετέφερε στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου στο Σουλιμά. Δυστυχώς όμως αρχαιοκάπηλοι έκλεψαν τις περισσότερες και καλύτερες.
- Συρθανάση: Το τοπωνύμιο έχει πάρει την ονομασία του από μικρή εκκλησία του Αγίου Αθανασίου που υπήρχε εκεί όπως αναφέρεται στην απογραφή της εκκλησιαστικής περιουσίας που έγινε κατά την περίοδο 1697-1700 από τους Ενετούς.
- Τραγάνα: Έδαφος κοκκινωπό με μικρά στρογγυλά χαλίκια από στουρνάρι που τρίζουν κατά το σκάψιμο.
- Τσούκα: Προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη ''τσούκε'' και σημαίνει κορυφή, ύψωμα. Το έδαφος της Τσούκας είναι πετρώδες, γεμάτα από μικρά πουρνάρια.
- Φέρρες: Αρβανίτικη λέξη που σημαίνει περιοχή με βάτα, ''ferra''.
- Φίκου: Η παράδοση αναφέρει ότι στην περιοχή αυτή υπήρχε μία μόνο μεγάλη συκιά. Στην αρβανίτικη διάλεκτο η συκιά λεγόταν fik και έτσι δημιουργήθηκε το επώνυμο Φίκου.
- Φούσιζα: Είναι αρβανίτικη λέξη ''fuseza'' και σημαίνει μικρός κάμπος, ενώ φούσια μπούκουρη σημαίνει κάμπος ωραίος.
- Φράμα: Σημαίνει περίφραξη.
- Φρασιούρι: Η ονομασία προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη frasher-i που σημαίνει περιοχή με μέλεγο. Ο μέλεγος είναι άγριο δέντρο και υπάρχουν πολλά στην περιοχή.
- Χίμα: Σημαίνει κατηφορικό μέρος.
- Χούμπια: Προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη ''hunb-a'' που σημαίνει βαθούλωμα ή μεγάλη λακκούβα που έχει γίνει από καταβύθιση του εδάφους.
- Χώνη: Προέρχεται από την ελληνική λέξη ''χώνη'' ή χούνη.
Βαγιακάκου Δ.: Η ετυμολογία κλπ. (Πελοποννησιακά, Τόμος ΙΕ).
Γεωργακά Δ.: Τοπωνύμια (Πελοποννησιακά, Τόμος ΣΤ).
Δραγούμη Στεφ.: Τοπωνυμικά Χρονικά Μορέως.
Ηλιόπουλου Κ.: Τοπωνυμικά της Ηλείας, περιοδικό ''Αθηνά'', Τόμος 40.
Παπαχριστοδούλου Χριστ.: Τοπωνυμικά της Ρόδου.
Πασχάλη Δ.: Τοπωνυμικά της Άνδρου.
Σταυρόπουλος Β.: Τριφυλιακή Εστία.
Ορκίστηκε χθες 27 Μαρτίου 2012 νέος αντιδήμαρχος Οιχαλίας ο Νίκος Ε. Αλεξόπουλος, από το Κούβελα, υπεύθυνος για τα θέματα της Δημοτικής Ενότητας Δωρίου και των τεχνικών έργων του Δήμου Οιχαλίας.
Με λαμπρότητα, όπως άλλωστε αρμόζει στην περίσταση, τιμήθηκε χθες το μεσημέρι 24 Μαρτίου 2012 στο Άνω Δώριο (Σουλιμά) η 191η επέτειος της εξέγερσης και ορκωμοσίας των Ντρέδων. 
Ο Δήμος Οιχαλίας, Η Τοπική Κοινότητα Άνω Δωρίου και ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Άνω Δωριτών «ΤΟ ΣΟΥΛΙΜΑ», προσκαλούν όλες τις θρησκευτικές, πολιτικές, στρατιωτικές, δικαστικές και διοικητικές αρχές του νομού Μεσσηνίας καθώς και όλο τον κόσμο της Μεσσηνίας, να παρευρεθούν στον εορτασμό της 191ης Επετείου της εξέγερσης και ορκωμοσίας των Ντρέδων, στο Άνω Δώριο (Σουλιμά), το Σάββατο 24 Μαρτίου 2012 και ώρα 12.00', σύμφωνα με το ακόλουθο πρόγραμμα της τελετής:
Τo Ευρωπαϊκό Σήμα Γλωσσών είναι μια διάκριση που απονέμεται σε φορείς που επιτυγχάνουν να αναπτύξουν εργαλεία και να εφαρμόσουν μεθόδους διδασκαλίας που μπορούν να αποτελέσουν καλές πρακτικές και να υιοθετηθούν σε γλωσσικά περιβάλλοντα διαφορετικά από αυτά που αναπτύχθηκαν.
Δημοτικό παρελήφθη από τη συντονίστρια του έργου, κ. Κωνσταντίνα Θεοχάρη.