Πέμπτη 11 Μαρτίου 2010

Η τέχνη της ρόκας στα Σουλιμοχώρια

Του Λεωνίδα Γ. Θεοχάρη

Η ρόκα είναι ξύλινη ράβδος μήκους ενός περίπου μέτρου, που καταλήγει σε άκρη διχαλωτή σχήματος v ή κύκλου μέσα από το οποίο περνάει η «τουλούπα» του μαλλιού. Η άλλη άκρη δένεται στη μέση της γυναίκας, με πάνινη ζώνη. Το μαλλί τραβιέται λίγο από την τουλούπα, στρίβεται με τα δάχτυλα, σε ισόποσο νήμα και τυλίγεται στη δρούγα για να κλωστεί τελειότερα.

Το συμπληρωματικό αυτό όργανο κατασκευαζόταν από ένα μικρότερο ραβδί από ξύλο με εντομή ή άγκιστρο στο ανώτερο άκρο και ένα τροχίσκο, το σφόνδυλο στο κατώτερο.

Η χρήση της ρόκας και η κατασκευή της είναι πανάρχαιες και παραμένουν απαράλλακτες μέχρι τις ημέρες μας. Στην αρχαία εποχή στολιζόταν μερικές φορές με πολυτιμότερη ύλη.

Οι κοπέλες από μικρή ηλικία μάθαιναν ρόκα και πλέξιμο. Όπου κι αν πήγαιναν στο χωριό, στα ζώα, για ξύλα, για νερό στη βρύση, για νυχτέρια σε κάποιο συγγενικό σπίτι, πάντα θα είχαν μαζί τους τη ρόκα ή το πλεκτό.

Τόσος ήταν ο ζήλος των γυναικών για τη ρόκα που μπορούσες να το βλέπεις ακόμη και στο περπάτημα να γνέθουν.

Το παρακάτω τετράστιχο δείχνει πόσο ξεχωριστή είναι η αγάπη και ο έρωτας με τη λαϊκή τέχνη της ρόκας:

''Πάρε τη ρόκα σου, κι έλα στη φράχτη - φράχτη,

κι αν σε ρωτήσει η μάνα σου, πες έχασα τ΄αδράχτι''.

Το κλώσιμο όμως εμπνέει το νιό του χωριού που λέει:

''Νάμουν στουπί στη ρόκα σου, κι αδράχτι των χεριών σου,

νάμουν το χρυσοψάλιδο, στο ραφτοκάλαθό σου''.

Μα υπήρχε και η αντίθετη άποψη που συγκρίνει την ευχάριστη ενασχόληση του κεντήματος και της ρόκας με την κοπιαστική δουλειά του αργαλειού:

''Το κέντημα είναι γλέντημα, και η ρόκα είναι σεργιάνι,

κι αυτός ο δόλιος αργαλειός, είναι σκλαβιά μεγάλη''.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου