Πέμπτη 28 Απριλίου 2011
Τετάρτη 27 Απριλίου 2011
Κυκλοφόρησε το περιοδικό "Τριφυλιακή Εστία"
Κυκλοφόρησε το νέο διπλό τεύχος του περιοδικού "Τριφυλιακή Εστία" που εκδίδεται από τον σύλλογο Κυπαρισσίων της Αθήνα "Η Αρκαδιά".Περιέχει μήνυμα του δημάρχου Τριφυλίας κ. Κώστα Κόλλια για τον πολιτισμό στην περιοχή μας.
Τον πλήρη κατάλογο με τα ονόματα των αιχμαλωτισθέντων από τον Ιμπραήμ Τριφύλιων, μια έρευνα του κ. Δημήτρη Στρατικόπουλου.
Την παρουσίαση ενός άγνωστου, στο ευρύ κοινό, Σιδηροκαστρίτη γλωσσολόγου με τεράστιο έργο, από τον Αριστείδη Γκιουλή.
Επίσης περιέχονται παρουσιάσεις νέων, καταξιωμένων στο χώρο τους, συμπατριωτών μας, οι γνωστές σελίδες λαογραφίας από τον κ. Παναγιώτη Γιαννόπουλο (Αμπατζή) με θέμα το πανηγύρι του Σταυρού στην Κυπαρισσία που θα σας μεταφέρει στις παλιές εποχές.
Ακόμα ο κ. Όθωνας Καγιάφας γράφει για τον Όμηρο Πέλλα όπως τον γνώρισε στα μαθητικά του χρόνια στο γυμνάσιο Κυπαρισσίας.
Ο κ. Ιωάννης Βορβίλας κάνει μια αναφορά στο βασικό υλικό της αγροτικής-λαϊκής αρχιτεκτονικής στην ορεινή Τριφυλία, την πέτρα. Και φυσικά οι θεματικές ενότητες με μυθιστορήματα, διηγήματα, ποίηση και ιστορία.
Διαβάστε την ''Τριφυλιακή Εστία" (τεύχος 17-18) πατώντας πάνω στη φωτογραφία.
Τρίτη 19 Απριλίου 2011
Καλό Πάσχα
Την παρακάτω φωτογραφία έστειλε ο Αντώνης Κακκάσης από το δρόμο για το Σουλιμά. Δείχνει την ομορφιά του τοπίου και μας παροτρύνει να βρεθούμε όλοι το Πάσχα στο χωριό για να απολαύσουμε τη φύση από κοντά.
ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ.
ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ.
Δευτέρα 18 Απριλίου 2011
Αυτοκινητόδρομος Καλό νερό - Τσακώνα: Αλλαγές χάραξης σε Κόκλα - Μάλθη και κόμβο Δωρίου
Συμπληρωματική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την τροποποίηση του σχεδιασμού της Ολυμπίας Οδού, στο τμήμα Καλό Νερό - Τσακώνα, μήκους 31,2 χιλιομέτρων, κατατέθηκε στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Προβλέπει τη μετατόπιση της χάραξης στην παράκαμψη της Κόκλας και της Κάτω Μάλθης, την τροποποίηση του ανισόπεδου κόμβου Δωρίου, τεχνικές βελτιώσεις στον αυτοκινητόδρομο και διαφοροποιήσεις - επεκτάσεις στη χάραξη του παράπλευρου και κάθετου δευτερεύοντος δικτύου.
Με τη συμπληρωματική μελέτη οριστικοποιείται ότι το πλάτος της Ολυμπίας Οδού στο τμήμα Καλό Νερό - Τσακώνα θα είναι 17 μέτρα και πως θα κατασκευαστούν 3 ανισόπεδοι κόμβοι.
Συγκεκριμένα, όσον αφορά τις αλλαγές: Στην περιοχή Κόκλας - Κάτω Μάλθης προτείνεται μετατόπιση της αδειοδοτημένης χάραξης 170 μέτρων προς το βορρά για την παράκαμψη των δύο οικισμών και την απομάκρυνση από τον αρχαιολογικό χώρο της Μάλθης. Προτείνεται μερικός επανασχεδιασμός του ανισόπεδου κόμβου Δωρίου για να μην υπάρχει ασυμβατότητα με το σχέδιο πόλης Δωρίου, αλλά και για λειτουργικούς - κυκλοφοριακούς λόγους.
Στον αυτοκινητόδρομο προτείνει την ανύψωση της ερυθράς για τεχνικούς και περιβαλλοντικούς λόγους. Στο δευτερεύον παράπλευρο και κάθετο δίκτυο προβλέπει τροποποιήσεις και κάποια επιπλέον τμήματα (από τα 36 χιλιόμετρα πάει στα 41 και από 21 γέφυρες και οχετούς στις 56) για την εξυπηρέτηση αναγκών πρόσβασης.
Μεταξύ αυτών, για παράδειγμα, είναι και οι μετατοπίσεις δύο ανισόπεδων διαβάσεων. Η άνω διάβαση της κάθετης οδού Κόκλα - Δώριο μετατοπίζεται 400 μέτρα νωρίτερα και μετατρέπεται σε κάτω διάβαση, ενώ το ίδιο γίνεται και με την άνω διάβαση της κάθετης οδού Άνω Μάλθη - Βασιλικό που μετακινείται 250 μέτρα πιο πριν.
Πηγή: Ελευθερία
Κυριακή 17 Απριλίου 2011
Ο Επιτάφιος στο Άνω Δώριο (16/4/1993)
Το βίντεο τράβηξε στις 16-4-1993 ο Παύλος Π. Ανδριόπουλος, ο οποίος και το προσέφερε στο anodorio.blogspot.com, για να μας θυμίσει άλλες όμορφες εποχές.
Πέμπτη 14 Απριλίου 2011
Γ. Η Μεσσηνιακή επανάσταση του 1834
Η αποτίναξη του Τουρκικού ζυγού, πέρα από τα ρίγη ενθουσιασμού για την δικαίωση του Ιερού Αγώνα, δεν σήμαινε και το τέλος των δοκιμασιών, στην προσπάθεια συγκρότησης ενός σύγχρονου ευνομούμενου Κράτους.
Το τραγικό τέλος του Καποδίστρια (27 Φεβρουαρίου 1831) ενδεικτικό του πλήθους των σχεδόν ανυπέρβλητων προβλημάτων, άφησε ημιτελές το έργο, που μόλις είχε ξεκινήσει.
Τα πράγματα δεν άλλαξαν με την άφιξη του Όθωνα (20 Ιανουαρίου 1833) και το καθεστώς της Αντιβασιλείας, που είχε συμφωνηθεί να ισχύει μέχρι της ενηλικίωσής του.
Ακολούθησε σειρά ατυχών ενεργειών των Βαυαρών αξιωματούχων, που ανεξάρτητα από τις προθέσεις τους, δημιούργησαν ένα χάσμα αντιθέσεων με τον απλό κόσμο και τους Αγωνιστές. Έτσι άφησαν ανοικτό το πεδίο δράσης στους Πρεσβευτές των Προστάτιδων Δυνάμεων να εδραιώσουν τα δικά τους συμφέροντα, ιδρύοντας τα τρία αντίστοιχα φιλικά προς αυτούς κόμματα, και διχάζοντας έτσι τον απλό κόσμο.
Εκείνο που προξένησε μεγάλη αντίδραση ήταν τα μέτρα της Βαυαρικής Αντιβασιλείας για την περιστολή της επιρροής της Εκκλησίας.
Ο Κολοκοτρώνης που είχε ταχθεί με το φιλορωσσικό Κόμμα (Ναππαίους) το οποίο λόγω της Ορθοδοξίας συγκέντρωνε τη μεγαλύτερη αποδοχή, είχε εκφράσει επανειλημμένα την αντίθεσή του σε αυτή την πολιτική, με σκληρή γλώσσα.
Αυτό οδήγησε στην σύλληψή του από την κυβέρνηση του παλαιού αντιπάλου του, του Ιωάννη Κωλέτη, που εκπροσωπούσε το φιλογαλλικό κόμμα.
Κρατήθηκε σε πλήρη απομόνωση για ένα εξάμηνο στο Ιτς - Καλέ (Παλαμήδι) και τελικά καταδικάστηκε στην εσχάτη των ποινών, ύστερα από μια σκηνοθετημένη δίκη και παρά την αντίθεση των δύο τίμιων δικαστών Γ. Τσερτσέτη και Α. Πολυζωίδη.
Την τύχη του μοιράστηκε και σε αυτό το οδυνηρό στάδιο ο πιστός συμπολεμιστής του Δημήτρης Κολιόπουλος, γιος του γνωστού από τα προηγούμενα Σουλιμαίου Κόλια Πλαπούτα.
Η απόφαση αυτή δημιούργησε κύματα αγανάκτησης στην περιοχή της Μεσσηνίας και ιδιαίτερα στα Σουλιμοχώρια που είχαν ταχθεί με το μέρος των καταδικασθέντων κατά την περίοδο του εμφυλίου 1822-1825.
Η αγανάκτηση συνοδευόμενη και από τη γενικότερη δυσαρέσκεια για την πολιτική της Κυβέρνησης που είχε οδηγήσει το λαό σε αβάσταχτη φτώχεια, ήταν η αιτία για την εξέγερση της 27 Ιουλίου 1834.
Πρωτεργάτες ήταν ο γνωστός ορμητικός αγωνιστής Γιαννάκης Γκρίτζαλης από το Ψάρι , ο πεθερός του Μητροπέτροβας από τη Γαράτζα (Μέλπεια), οι ανιψιοί του Δημήτρη Κολιόπουλου Μήτρος και Πέτρος και ο ανιψιός του Κολοκοτρώνη Νικήτας Ζερμπίνης.
Ήταν μια ατελέστατα οργανωμένη επιχείρηση, κάτι σαν αυθόρμητο ξέσπασμα αγανάκτησης.
Εισέβαλαν χωρίς ουσιαστική αντίσταση στις 29 Ιουλίου στην Κυπαρισσία, που ήταν τότε πρωτεύουσα του Νομού Μεσσηνίας και συλλάβανε τον Νομάρχη Δ. Χριστίδη, που κράτησαν υπό περιορισμό στο Ψάρι.
Όλα όμως κατέρρευσαν με την εμφάνιση ενός Βαυαρικού Τάγματος, ενισχυμένου και με ένα κυβερνητικό σώμα από 500 Μανιάτες.
Έγιναν μερικές αψιμαχίες κατά την κάθοδο στο Δερβένι της Μεγαλόπολης στις 11 Αυγούστου και όλα τελείωσαν στη σύντομη σύγκρουση κοντά στο χωριό Ασλάναγα (Άρης) της Μεσσηνίας.
Συνελήφθησαν όλοι οι πρωταίτιοι και ο Γιαννάκης Γκρίτζαλης καταδικάστηκε σε θάνατο από δικαστήριο που συγκροτήθηκε για το σκοπό αυτό στην Κυπαρισσία.
Εκτελέστηκε με τυφεκισμό την ίδια ημέρα (19 Σεπτ. 1834) αφού πρόλαβε να πει «Αδίκως πεθαίνω αδέλφια. Αγωνίστηκα για την Ελλάδα».
Ήταν μόλις 42 ετών, από τους πρωτοπόρους του Μεγάλου Αγώνα.
Πολλοί θεωρούν ότι η εξέγερση του 1834, πέρα από το αίτημα για την κατάργηση της Αντιβασιλείας και την απελευθέρωση των εγκλείστων του Παλαμηδίου (που αθωώθηκαν από τον Όθωνα με την ενηλικίωση του) αποσκοπούσε και στην απαλλαγή της Ελλάδος από την κοινωνική καταπίεση της ξενοκρατίας, καθώς και στην προστασία της Ορθοδοξίας.
Με αυτή την προσέγγιση το κίνημα θεωρήθηκε σαν μία πρώιμη έκφραση, έστω και ατελή, του πνεύματος της Επανάστασης του 1843, που ο Όθωνας υποχρεώθηκε να παραχωρήσει το Σύνταγμα.
Οι συνέπειες της εξέγερσης ήταν αρκετά δυσάρεστες για την Τριφυλία και ιδιαίτερα για τα Σουλιμοχώρια που πρωτοστάτησαν.
Παρά τη μεγάλη προσφορά και το κύρος που είχε αποκτηθεί κατά τη διάρκεια του αγώνα, επικράτησε μια τάση περιθωριοποίησης, που διατηρήθηκε για πάρα πολλά χρόνια σε πολλά επίπεδα.
Όμως το πέρασμα από τότε πλέον του ενάμιση περίπου αιώνα δεν έχει ξεθωριάσει τη μνήμη της αυθόρμητης λαϊκής αυτής εξέγερσης, που στην ουσία της αποτέλεσε το προανάκρουσμα του ξεσηκωμού του 1843.
Εκτός από την προτομή στην είσοδο του κάστρου της Κυπαρισσίας και το Ηρώο στο Ψάρι, τη γενέτειρα του Γιαννάκη Γκρίτζαλη, κάθε Σεπτέμβρη συγκεντρώνεται εκεί πλήθος κόσμου από τα γύρω χωριά, αλλά και την υπόλοιπη Μεσσηνία μαζί με εκπροσώπους των πολιτικών και στρατιωτικών Αρχών, για να τιμήσουν τη μνήμη ενός αγνού αγωνιστή της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Το νόημα αυτό εκφράζουν και οι τελευταίοι στίχοι του δημοτικού τραγουδιού της εποχής εκείνης, για το Γιαννάκη Γκρίτζαλη …
Στο εγκαταλελειμμένο τώρα Πάνω Ψάρι υπάρχει ακόμα το ερειπωμένο σπίτι που γεννήθηκε ο Γιαννάκης Γκρίτζαλης.
Με μέριμνα του Δήμου Οιχαλίας και των τοπικών συλλόγων κάποτε πρέπει να ανακαινιστεί και να χρησιμεύσει σαν μουσείο της τοπικής Ιστορίας τιμώντας τον Αγώνα για Ελευθερία και Κοινωνική Δικαιοσύνη. Η χρηματοδότηση, εάν τελικά απαιτηθεί μπορεί να γίνει και από το Κράτος, ύστερα από κατάλληλη προβολή της ιερής αυτής υποχρέωσης.
Το τραγικό τέλος του Καποδίστρια (27 Φεβρουαρίου 1831) ενδεικτικό του πλήθους των σχεδόν ανυπέρβλητων προβλημάτων, άφησε ημιτελές το έργο, που μόλις είχε ξεκινήσει.
Τα πράγματα δεν άλλαξαν με την άφιξη του Όθωνα (20 Ιανουαρίου 1833) και το καθεστώς της Αντιβασιλείας, που είχε συμφωνηθεί να ισχύει μέχρι της ενηλικίωσής του.
Ακολούθησε σειρά ατυχών ενεργειών των Βαυαρών αξιωματούχων, που ανεξάρτητα από τις προθέσεις τους, δημιούργησαν ένα χάσμα αντιθέσεων με τον απλό κόσμο και τους Αγωνιστές. Έτσι άφησαν ανοικτό το πεδίο δράσης στους Πρεσβευτές των Προστάτιδων Δυνάμεων να εδραιώσουν τα δικά τους συμφέροντα, ιδρύοντας τα τρία αντίστοιχα φιλικά προς αυτούς κόμματα, και διχάζοντας έτσι τον απλό κόσμο.
Εκείνο που προξένησε μεγάλη αντίδραση ήταν τα μέτρα της Βαυαρικής Αντιβασιλείας για την περιστολή της επιρροής της Εκκλησίας.
Ο Κολοκοτρώνης που είχε ταχθεί με το φιλορωσσικό Κόμμα (Ναππαίους) το οποίο λόγω της Ορθοδοξίας συγκέντρωνε τη μεγαλύτερη αποδοχή, είχε εκφράσει επανειλημμένα την αντίθεσή του σε αυτή την πολιτική, με σκληρή γλώσσα.
Αυτό οδήγησε στην σύλληψή του από την κυβέρνηση του παλαιού αντιπάλου του, του Ιωάννη Κωλέτη, που εκπροσωπούσε το φιλογαλλικό κόμμα.
Κρατήθηκε σε πλήρη απομόνωση για ένα εξάμηνο στο Ιτς - Καλέ (Παλαμήδι) και τελικά καταδικάστηκε στην εσχάτη των ποινών, ύστερα από μια σκηνοθετημένη δίκη και παρά την αντίθεση των δύο τίμιων δικαστών Γ. Τσερτσέτη και Α. Πολυζωίδη.
Την τύχη του μοιράστηκε και σε αυτό το οδυνηρό στάδιο ο πιστός συμπολεμιστής του Δημήτρης Κολιόπουλος, γιος του γνωστού από τα προηγούμενα Σουλιμαίου Κόλια Πλαπούτα.
Η απόφαση αυτή δημιούργησε κύματα αγανάκτησης στην περιοχή της Μεσσηνίας και ιδιαίτερα στα Σουλιμοχώρια που είχαν ταχθεί με το μέρος των καταδικασθέντων κατά την περίοδο του εμφυλίου 1822-1825.
Η αγανάκτηση συνοδευόμενη και από τη γενικότερη δυσαρέσκεια για την πολιτική της Κυβέρνησης που είχε οδηγήσει το λαό σε αβάσταχτη φτώχεια, ήταν η αιτία για την εξέγερση της 27 Ιουλίου 1834.
Πρωτεργάτες ήταν ο γνωστός ορμητικός αγωνιστής Γιαννάκης Γκρίτζαλης από το Ψάρι , ο πεθερός του Μητροπέτροβας από τη Γαράτζα (Μέλπεια), οι ανιψιοί του Δημήτρη Κολιόπουλου Μήτρος και Πέτρος και ο ανιψιός του Κολοκοτρώνη Νικήτας Ζερμπίνης.Ήταν μια ατελέστατα οργανωμένη επιχείρηση, κάτι σαν αυθόρμητο ξέσπασμα αγανάκτησης.
Εισέβαλαν χωρίς ουσιαστική αντίσταση στις 29 Ιουλίου στην Κυπαρισσία, που ήταν τότε πρωτεύουσα του Νομού Μεσσηνίας και συλλάβανε τον Νομάρχη Δ. Χριστίδη, που κράτησαν υπό περιορισμό στο Ψάρι.
Όλα όμως κατέρρευσαν με την εμφάνιση ενός Βαυαρικού Τάγματος, ενισχυμένου και με ένα κυβερνητικό σώμα από 500 Μανιάτες.
Έγιναν μερικές αψιμαχίες κατά την κάθοδο στο Δερβένι της Μεγαλόπολης στις 11 Αυγούστου και όλα τελείωσαν στη σύντομη σύγκρουση κοντά στο χωριό Ασλάναγα (Άρης) της Μεσσηνίας.
Συνελήφθησαν όλοι οι πρωταίτιοι και ο Γιαννάκης Γκρίτζαλης καταδικάστηκε σε θάνατο από δικαστήριο που συγκροτήθηκε για το σκοπό αυτό στην Κυπαρισσία.
Εκτελέστηκε με τυφεκισμό την ίδια ημέρα (19 Σεπτ. 1834) αφού πρόλαβε να πει «Αδίκως πεθαίνω αδέλφια. Αγωνίστηκα για την Ελλάδα».
Ήταν μόλις 42 ετών, από τους πρωτοπόρους του Μεγάλου Αγώνα.
Πολλοί θεωρούν ότι η εξέγερση του 1834, πέρα από το αίτημα για την κατάργηση της Αντιβασιλείας και την απελευθέρωση των εγκλείστων του Παλαμηδίου (που αθωώθηκαν από τον Όθωνα με την ενηλικίωση του) αποσκοπούσε και στην απαλλαγή της Ελλάδος από την κοινωνική καταπίεση της ξενοκρατίας, καθώς και στην προστασία της Ορθοδοξίας.
Με αυτή την προσέγγιση το κίνημα θεωρήθηκε σαν μία πρώιμη έκφραση, έστω και ατελή, του πνεύματος της Επανάστασης του 1843, που ο Όθωνας υποχρεώθηκε να παραχωρήσει το Σύνταγμα.
Οι συνέπειες της εξέγερσης ήταν αρκετά δυσάρεστες για την Τριφυλία και ιδιαίτερα για τα Σουλιμοχώρια που πρωτοστάτησαν.
Παρά τη μεγάλη προσφορά και το κύρος που είχε αποκτηθεί κατά τη διάρκεια του αγώνα, επικράτησε μια τάση περιθωριοποίησης, που διατηρήθηκε για πάρα πολλά χρόνια σε πολλά επίπεδα.
Όμως το πέρασμα από τότε πλέον του ενάμιση περίπου αιώνα δεν έχει ξεθωριάσει τη μνήμη της αυθόρμητης λαϊκής αυτής εξέγερσης, που στην ουσία της αποτέλεσε το προανάκρουσμα του ξεσηκωμού του 1843.
Εκτός από την προτομή στην είσοδο του κάστρου της Κυπαρισσίας και το Ηρώο στο Ψάρι, τη γενέτειρα του Γιαννάκη Γκρίτζαλη, κάθε Σεπτέμβρη συγκεντρώνεται εκεί πλήθος κόσμου από τα γύρω χωριά, αλλά και την υπόλοιπη Μεσσηνία μαζί με εκπροσώπους των πολιτικών και στρατιωτικών Αρχών, για να τιμήσουν τη μνήμη ενός αγνού αγωνιστή της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Το νόημα αυτό εκφράζουν και οι τελευταίοι στίχοι του δημοτικού τραγουδιού της εποχής εκείνης, για το Γιαννάκη Γκρίτζαλη …
"Και οι πρόκριτοι μου λέγανε και οι πρόκριτοι μου λένε
μαρτύρα τον Κολιόπουλο και τον Κολοκοτρώνη
παιδιά πώς με περάσατε να ψευδομαρτυρήσω;
Μονάχος μου το σήκωσα (τo μπαϊράκι) με την παλιά καπότα
Ξήντα παράδες το σφακτό, δύο γρόσια το μοσχάρι
και τρία γρόσια τ’ άλογο, ποιος θες να υποφέρει;"
μαρτύρα τον Κολιόπουλο και τον Κολοκοτρώνη
παιδιά πώς με περάσατε να ψευδομαρτυρήσω;
Μονάχος μου το σήκωσα (τo μπαϊράκι) με την παλιά καπότα
Ξήντα παράδες το σφακτό, δύο γρόσια το μοσχάρι
και τρία γρόσια τ’ άλογο, ποιος θες να υποφέρει;"
Στο εγκαταλελειμμένο τώρα Πάνω Ψάρι υπάρχει ακόμα το ερειπωμένο σπίτι που γεννήθηκε ο Γιαννάκης Γκρίτζαλης.Με μέριμνα του Δήμου Οιχαλίας και των τοπικών συλλόγων κάποτε πρέπει να ανακαινιστεί και να χρησιμεύσει σαν μουσείο της τοπικής Ιστορίας τιμώντας τον Αγώνα για Ελευθερία και Κοινωνική Δικαιοσύνη. Η χρηματοδότηση, εάν τελικά απαιτηθεί μπορεί να γίνει και από το Κράτος, ύστερα από κατάλληλη προβολή της ιερής αυτής υποχρέωσης.
Τρίτη 12 Απριλίου 2011
Η Ιστοσελίδα του Δήμου Οιχαλίας
ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΑΤΕ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΟΙΧΑΛΙΑΣ
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ
Πατριώτισσες και Πατριώτες Αγαπητές Φίλες και Αγαπητοί Φίλοι,
Στην ψηφιακή εποχή, που ζούμε, μπορούμε να επικοινωνούμε και με το διαδίκτυο τόσο για αυτά που θέλετε, όσο για αυτά που ο Δήμος μας θέλει να σας γνωρίσει γρήγορα και απλά. Η αναμόρφωση του δικτυακού τόπου του Δήμου Οιχαλίας θα δώσει την δυνατότητα σε εσάς της παροχής ψηφιακών υπηρεσιών και σε εμάς την ευκαιρία, όπως σας είχαμε υποσχεθεί, για έγκυρη, έγκαιρη και πλήρη ενημέρωση σε όλους τους τομείς της δραστηριότητας του Δήμου.
Βεβαίως και δεν θα χάσουμε την προσωπική μας επαφή, φιλοδοξούμε όμως να ‘’φτιάξουμε’’ μια αμφίδρομη επικοινωνία αξιοποιώντας την σύγχρονη τεχνολογία και να ασφαλίσουμε τις αποφάσεις μας με ευρύτερη βάση απόψεων για τα τοπικά ζητήματα. Σας καλώ όλους εσάς να χρησιμοποιήσουμε την νέα τεχνολογία χωρίς να χάσουμε την τοπική μας φυσιογνωμία και να διατηρήσουμε σαν κόρη οφθαλμού την παράδοση μας, τα ήθη και τα έθιμα μας με εργαλείο και όχημα το διαδίκτυο για τον νέο ψηφιακό Δήμο.
Κοιτώντας το μέλλον τα αλλάζουμε όλα ευκολότερα.
Με εγκάρδιους χαιρετισμούς
Φίλιππος Π. Μπάμης
Δήμαρχος Οιχαλίας
Φίλιππος Π. Μπάμης
Δήμαρχος Οιχαλίας
Σημ: Καλοσωρίζουμε την ιστοσελίδα του Δήμου Οιχαλίας και όχι του Μελιγαλά όπως γράφει η διεύθυνση και η πρώτη της σελίδα. Ελπίζουμε σε μία διόρθωση σύντομα. Καλή επιτυχία.
Δευτέρα 11 Απριλίου 2011
Γ. Κατσαμπάνης Αντιδήμαρχος Οιχαλίας - "Η χώρα δεν ήταν έτοιμη για τη μεταρρύθμιση"
Συνέντευξη στον Κώστα Μπούρα
Όπως λειτουργεί ο “Καλλικράτης” μέχρι σήμερα δεν μπορεί να δώσει λύσεις αλλά αντιθέτως συσσωρεύει προβλήματα, σημειώνει ο αντιδήμαρχος Οιχαλίας Γιώργος Κατσαμπάνης μιλώντας στην «Ε». Τονίζει δε ότι εν μέσω της οικονομικής κρίσης η χώρα δεν ήταν έτοιμη για αυτή την μεταρρύθμιση. Επίσης ο κ. Κατσαμπάνης αναφέρεται σε θέματα που έχουν να κάνουν με την Δημοτική Ενότητα Δωρίου προσδιορίζοντας τα έργα - στόχους, αλλά και σε ζητήματα διαφάνειας και διαύγειας του δήμου για τα οποία είναι υπεύθυνος. Αναφέρεται τέλος και στον τομέα της υγείας επισημαίνοντας τα προβλήματα που υπάρχουν στο Κέντρο Υγείας Μελιγαλά.
- Ο νέος αυτοδιοικητικός θεσμός του «Καλλικράτη» είναι γεγονός. Πώς τον κρίνετε μέχρι τώρα και πού εντοπίζετε τις βασικές του διαφοροποιήσεις;
«Η μετάβαση στον “Καλλικράτη” από τον “Καποδίστρια” τάραξε τα νερά στην αυτοδιοίκηση. Ο “Καλλικράτης” όπως μέχρι σήμερα λειτουργεί, δε νομίζω ότι μπορεί να δώσει λύσεις στην αυτοδιοίκηση, αλλά αντίθετα να συσσωρεύσει προβλήματα. Πέρα από τα οικονομικά, δηλαδή την περικοπή των πόρων ΣΑΤΑ, ΚΑΠ, κ.λπ. προσθέτει με την παραχώρηση αρμοδιοτήτων στους δήμους χωρίς τους ανάλογους πόρους, δυσβάσταχτες υποχρεώσεις. Επίσης τα συσσωρευμένα χρέη των καποδιστριακών δήμων από οφειλές έργων, δάνεια και άλλες υποχρεώσεις, τα οποία προήλθαν από την μη καταβολή της δόσης ΣΑΤΑ, δημιουργούν τεράστια προβλήματα τα οποία είναι αδύνατο να καλυφθούν με το νέο προϋπολογισμό. Επίσης οι ελλείψεις σε προσωπικό προσθέτουν σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του δήμου. Οι μετατάξεις υπαλλήλων από τη ΝΑΜ, κατευθύνθηκαν στην πρωτεύουσα του νομού κι έτσι οι άλλοι δήμοι βολοδέρνουν. Με τέτοιες συνθήκες δε νομίζω ότι είναι δυνατή η προσαρμογή στον “Καλλικράτη” τουλάχιστον πριν το 2013.
Γι’ αυτό πιστεύω - εάν υπολογίσουμε και την κρίση που περνάει η χώρα - ότι δεν είμαστε έτοιμοι γι’ αυτή τη μεταρρύθμιση».
- Η Δημοτική Ενότητα Δωρίου είναι μια ενότητα με πληθώρα χωριών. Πώς πιστεύετε ότι τα χωριά αυτά και γενικότερα η περιφέρεια μπορεί να ζωντανέψει μέσα από αυτό το θεσμό;
«Στη Δημοτική Ενότητα Δωρίου σε επίπεδο έργων θα προσπαθήσουμε να εντάξουμε στο ΕΣΠΑ το έργο “Αποχέτευση και βιολογικός καθαρισμός”. Υπάρχει μελέτη για την Τοπική Κοινότητα Δωρίου στην οποία θα προστεθούν και οι Τοπικές Κοινότητες Ψαρίου, Κόκλας, Βασιλικού. Ενδεικτικά σας αναφέρω κι άλλα έργα: Σε όλες τις τοπικές κοινότητες θα δρομολογηθούν λύσεις σε όποια προβλήματα ύδρευσης υπάρχουν. Κοινοτική οδοποιία, αγροτική οδοποιία, έργα υποδομής για την ανάδειξη του ορεινού όγκου (Νέδα). Αναπλάσεις και εξωραϊσμός πλατειών Ψαρίου, Άνω Δωρίου, ΚΑΠ και γενικότερα έργα που αφορούν την ποιότητα ζωής.
Σε αυτό το κεφάλαιο είμαστε τυχεροί διότι η προηγούμενη δημοτική αρχή του καποδιστριακού Δήμου Δωρίου μας άφησε προίκα πλεόνασμα και όχι χρέος εν συγκρίσει με άλλους δήμους που είναι χρεωμένοι και έτσι θα μπορέσουμε να κάνουμε κάποια έργα».
- Είστε υπεύθυνος για τους τομείς διαύγειας και διαφάνειας του δήμου. Πόσο θα μπορέσει να βοηθήσει ο νέος θεσμός στον τομέα αυτό μιας και οι ΟΤΑ σε διάφορες έρευνες κατατάσσονται πολύ ψηλά στη λίστα της διαφθοράς;
Πηγή: Ελευθερία
- Ο νέος αυτοδιοικητικός θεσμός του «Καλλικράτη» είναι γεγονός. Πώς τον κρίνετε μέχρι τώρα και πού εντοπίζετε τις βασικές του διαφοροποιήσεις;
«Η μετάβαση στον “Καλλικράτη” από τον “Καποδίστρια” τάραξε τα νερά στην αυτοδιοίκηση. Ο “Καλλικράτης” όπως μέχρι σήμερα λειτουργεί, δε νομίζω ότι μπορεί να δώσει λύσεις στην αυτοδιοίκηση, αλλά αντίθετα να συσσωρεύσει προβλήματα. Πέρα από τα οικονομικά, δηλαδή την περικοπή των πόρων ΣΑΤΑ, ΚΑΠ, κ.λπ. προσθέτει με την παραχώρηση αρμοδιοτήτων στους δήμους χωρίς τους ανάλογους πόρους, δυσβάσταχτες υποχρεώσεις. Επίσης τα συσσωρευμένα χρέη των καποδιστριακών δήμων από οφειλές έργων, δάνεια και άλλες υποχρεώσεις, τα οποία προήλθαν από την μη καταβολή της δόσης ΣΑΤΑ, δημιουργούν τεράστια προβλήματα τα οποία είναι αδύνατο να καλυφθούν με το νέο προϋπολογισμό. Επίσης οι ελλείψεις σε προσωπικό προσθέτουν σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του δήμου. Οι μετατάξεις υπαλλήλων από τη ΝΑΜ, κατευθύνθηκαν στην πρωτεύουσα του νομού κι έτσι οι άλλοι δήμοι βολοδέρνουν. Με τέτοιες συνθήκες δε νομίζω ότι είναι δυνατή η προσαρμογή στον “Καλλικράτη” τουλάχιστον πριν το 2013.
Γι’ αυτό πιστεύω - εάν υπολογίσουμε και την κρίση που περνάει η χώρα - ότι δεν είμαστε έτοιμοι γι’ αυτή τη μεταρρύθμιση».
- Η Δημοτική Ενότητα Δωρίου είναι μια ενότητα με πληθώρα χωριών. Πώς πιστεύετε ότι τα χωριά αυτά και γενικότερα η περιφέρεια μπορεί να ζωντανέψει μέσα από αυτό το θεσμό;
«Με τις συνθήκες που σας ανέφερα προηγουμένως, δεν είναι δυνατόν να μιλάμε για ζωντάνεμα γενικότερα της περιφέρειας του Δήμου Οιχαλίας.
Πώς να ζωντανέψουν τα χωριά όταν κλείνουν σχολεία σε Διαβολίτσι, Μερόπη, Ψάρι; Πώς να ζωντανέψουν όταν κλείνουν ΔΟΥ, Ταχυδρομεία κ.λπ.;
Η δημοτική αρχή του δήμου μας όμως, με μπροστάρη τον δήμαρχό μας κ. Μπάμη θα δώσει τη μάχη προς όλες τις κατευθύνσεις και πιστεύω ότι θα την κερδίσουμε. Στόχος μας είναι, στο τέλος της θητείας μας να έχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα από αυτό που παραλάβαμε σε επίπεδο ποιότητας ζωής και ανάπτυξης. Θα αφιερώσουμε τις δυνάμεις μας στην εξυπηρέτηση των πολιτών για να μην διαψεύσουμε τις ελπίδες τους, τις οποίες μας εμπιστεύθηκαν. Ζητούμε όμως από αυτούς την αρωγή τους κι εμείς τους υποσχόμεθα ότι θα τους δικαιώσουμε.
Θέλουμε τον πολίτη όχι παθητικό και ουδέτερο αλλά συμμέτοχο και συνδιαμορφωτή στις επιλογές και στις δράσεις. Αυτό θα μας γεμίσει με μεγαλύτερη ευθύνη αλλά και με δύναμη ώστε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των πολιτών και μαζί να συγκρουσθούμε με τις λογικές του παρελθόντος, με τα προβλήματα και οτιδήποτε πληγώνει την κοινωνία του δήμου μας».
- Ποιες προτεραιότητες θέτετε για την Δημοτική Ενότητα Δωρίου που είναι στην αρμοδιότητά σας;
Πώς να ζωντανέψουν τα χωριά όταν κλείνουν σχολεία σε Διαβολίτσι, Μερόπη, Ψάρι; Πώς να ζωντανέψουν όταν κλείνουν ΔΟΥ, Ταχυδρομεία κ.λπ.;
Η δημοτική αρχή του δήμου μας όμως, με μπροστάρη τον δήμαρχό μας κ. Μπάμη θα δώσει τη μάχη προς όλες τις κατευθύνσεις και πιστεύω ότι θα την κερδίσουμε. Στόχος μας είναι, στο τέλος της θητείας μας να έχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα από αυτό που παραλάβαμε σε επίπεδο ποιότητας ζωής και ανάπτυξης. Θα αφιερώσουμε τις δυνάμεις μας στην εξυπηρέτηση των πολιτών για να μην διαψεύσουμε τις ελπίδες τους, τις οποίες μας εμπιστεύθηκαν. Ζητούμε όμως από αυτούς την αρωγή τους κι εμείς τους υποσχόμεθα ότι θα τους δικαιώσουμε.
Θέλουμε τον πολίτη όχι παθητικό και ουδέτερο αλλά συμμέτοχο και συνδιαμορφωτή στις επιλογές και στις δράσεις. Αυτό θα μας γεμίσει με μεγαλύτερη ευθύνη αλλά και με δύναμη ώστε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των πολιτών και μαζί να συγκρουσθούμε με τις λογικές του παρελθόντος, με τα προβλήματα και οτιδήποτε πληγώνει την κοινωνία του δήμου μας».
- Ποιες προτεραιότητες θέτετε για την Δημοτική Ενότητα Δωρίου που είναι στην αρμοδιότητά σας;
Σε αυτό το κεφάλαιο είμαστε τυχεροί διότι η προηγούμενη δημοτική αρχή του καποδιστριακού Δήμου Δωρίου μας άφησε προίκα πλεόνασμα και όχι χρέος εν συγκρίσει με άλλους δήμους που είναι χρεωμένοι και έτσι θα μπορέσουμε να κάνουμε κάποια έργα».
- Είστε υπεύθυνος για τους τομείς διαύγειας και διαφάνειας του δήμου. Πόσο θα μπορέσει να βοηθήσει ο νέος θεσμός στον τομέα αυτό μιας και οι ΟΤΑ σε διάφορες έρευνες κατατάσσονται πολύ ψηλά στη λίστα της διαφθοράς;
«Σε ένα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της ενημέρωσης των πολιτών για όλες τις ενέργειες της δημοτικής αρχής προχώρησε ο δήμος μας θέτοντας σε εφαρμογή όπως ορίζει ο “Καλλικράτης” το Πρόγραμμα “Διαύγεια”. Υπό την εποπτεία της Διεύθυνσης Πληροφορικής του δήμου υπάλληλοι έχουν την ευθύνη της ανάρτησης ποικίλων πράξεων στο site του δήμου. Ειδικότερα αναρτώνται πράξεις κανονιστικού χαρακτήρα, πράξεις διορισμών μονομελών οργάνων, αναθέσεις δημοσίων συμβάσεων και υπηρεσιών, οποιεσδήποτε ατομικές διοικητικές πράξεις και γνωμοδοτήσεις οι οποίες προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία. Με αυτό το πρόγραμμα θα ενημερώνεται άμεσα για όλες τις πράξεις της διοίκησης έχοντας στη διάθεσή του όλα τα στοιχεία που απαιτούνται προκειμένου να μπορεί να ασκήσει έλεγχο και να συμβάλει στη λήψη αποφάσεων και την υλοποίησή τους. Έτσι η διαφάνεια και η διαρκής και αδιαπραγμάτευτη κοινωνική λογοδοσία είναι οι δύο στερεοί πυλώνες πάνω στους οποίους θα στηριχθούμε για να αντιστρέψουμε αυτά τα ποσοστά από αυτήν την λίστα».
- Όσον αφορά την υγεία και την πρόνοια που επίσης είναι στις αρμοδιότητές σας, πώς χαρακτηρίζετε την κατάσταση στο νέο δήμο και τι σχεδιάζετε για αυτούς τους τομείς;
- Όσον αφορά την υγεία και την πρόνοια που επίσης είναι στις αρμοδιότητές σας, πώς χαρακτηρίζετε την κατάσταση στο νέο δήμο και τι σχεδιάζετε για αυτούς τους τομείς;
«Στον τομέα της υγείας, το Κέντρο Υγείας Μελιγαλά εξυπηρετεί σχεδόν το σύνολο του δήμου σε επίπεδο πρωτοβάθμιας υγείας, έχει όμως και αυτό τα προβλήματά του: Έληξε η σύμβαση παιδιάτρου και πρέπει να γίνει προκήρυξη για μόνιμο. Δεν έχει ακτινολόγο ενώ υπάρχουν ακτινολογικά μηχανήματα εδώ και χρόνια. Δεν έχει μικροβιολόγο και τέλος δεν έχει οδηγούς για το ασθενοφόρο. Υπάρχει ένας μονό οδηγός ο οποίος καλύπτει το 8ωρο και μετά δεν υπάρχει οδηγός για το 24ωρο. Σκεφτείτε εάν υπάρξει πρόβλημα πέραν του 8ώρου τι θα γίνει.
Για όλα αυτά έχει συναντηθεί ο δήμαρχος με τον διευθυντή του Κέντρου Υγείας και με τον διοικητή του Νοσοκομείου Καλαμάτας ο οποίος υπεσχέθη ότι θα δώσει λύσεις. Αναμένουμε.
Στην Δημοτική Ενότητα Δωρίου λειτουργεί το Περιφερειακό Ιατρείο Δωρίου και Ψαρίου και εδώ είναι το παράνομο του χωροταξικού σχεδιασμού του “Καλλικράτη”. Το Περιφερειακό Ιατρείο Δωρίου και Ψαρίου ανήκει διοικητικά στο Νοσοκομείο Κυπαρισσίας, με την διοίκηση του οποίου έχουμε άριστη συνεργασία. Το δε Κέντρο Υγείας Μελιγαλά στο Νοσοκομείο Καλαμάτας.
Στο θέμα της πρόνοιας είμαστε από τους πρώτους δήμους που συστήσαμε το Γραφείο Πρόνοιας και λειτουργούμε σε επίπεδο ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Δεν χορηγούσαμε προνοιακά επιδόματα διότι ο “Καλλικράτης” δεν μας επιτρέπει αυτή τη στιγμή. Μετά το 2012 πρέπει να καλύψουμε και αυτό το θέμα».
Για όλα αυτά έχει συναντηθεί ο δήμαρχος με τον διευθυντή του Κέντρου Υγείας και με τον διοικητή του Νοσοκομείου Καλαμάτας ο οποίος υπεσχέθη ότι θα δώσει λύσεις. Αναμένουμε.
Στην Δημοτική Ενότητα Δωρίου λειτουργεί το Περιφερειακό Ιατρείο Δωρίου και Ψαρίου και εδώ είναι το παράνομο του χωροταξικού σχεδιασμού του “Καλλικράτη”. Το Περιφερειακό Ιατρείο Δωρίου και Ψαρίου ανήκει διοικητικά στο Νοσοκομείο Κυπαρισσίας, με την διοίκηση του οποίου έχουμε άριστη συνεργασία. Το δε Κέντρο Υγείας Μελιγαλά στο Νοσοκομείο Καλαμάτας.
Στο θέμα της πρόνοιας είμαστε από τους πρώτους δήμους που συστήσαμε το Γραφείο Πρόνοιας και λειτουργούμε σε επίπεδο ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Δεν χορηγούσαμε προνοιακά επιδόματα διότι ο “Καλλικράτης” δεν μας επιτρέπει αυτή τη στιγμή. Μετά το 2012 πρέπει να καλύψουμε και αυτό το θέμα».
Κυριακή 10 Απριλίου 2011
Σάββατο 9 Απριλίου 2011
Β. Η περιοχή του τ. Δήμου Δωρίου στην Επανάσταση του 1821
Με τις συνθήκες ψυχικής ωρίμανσης και φυσικής προετοιμασίας που έχουν ήδη αναφερθεί ήταν αναμενόμενο, τα Σουλιμοχώρια να βρίσκονται μεταξύ των πρώτων, που ύψωσαν το λάβαρο της εξέγερσης.
Από το Κεφαλάρι ο Φραντζής έστειλε μήνυμα στους Τούρκους πως «αυτοί οι Ραγιάδες τρελάθηκαν. Είναι ασυνεννόητοι, δεν μπορεί να εγγυηθεί τίποτα και πολύ καλά, θα έκαναν για το καλό τους, να προφυλαχθούν σε κανένα Κάστρο».
Προθυμοποιήθηκε μάλιστα να τους δώσει ό,τι ζώα υπήρχαν για φόρτωμα.
Τα γεγονότα ακολούθησαν με ραγδαίο ρυθμό. Η Αρκαδιά που πάντα ενέπνεε δέος έπεσε χωρίς μάχη. Το βράδυ της 24 Μαρτίου οι Τούρκοι μετέφεραν τις οικογένειες στο Κάστρο και το πρωί της επομένης ξεκίνησαν εσπευσμένα όλοι για το Νεόκαστρο (Πύλο).
Μόλις ασφάλισαν εκεί της οικογένειες, οι ένοπλοι αποφάσισαν να επιστρέψουν και να κρατήσουν την Αρκαδιά. Είχαν όμως φθάσει εκεί από το μεσημέρι της 26 Μαρτίου οι Ντρέδες που αμέσως προώθησαν τμήματα προς τα Νότια.
Στις 29 Μαρτίου κοντά στο χωριό Λιγούδιστα έγινε η πρώτη σύγκρουση με νεκρούς εκατέρωθεν που ανάγκασε τους Τούρκους να επιστρέψουν οριστικά στην ασφάλεια του Νεόκαστρου.
Η πολιορκία άρχισε αμέσως και ενισχύθηκε με τμήματα από την Ολυμπία (Ζούρτσα-Φανάρι) και την περιοχή Μεθώνης.
Όλοι μπήκαν από την αρχηγεία του επισκόπου Μεθώνης Γρηγορίου, αλλά λόγω της έλλειψης ενιαίας εκπαίδευσης υπήρξαν προβλήματα πειθαρχίας και συνεργασίας. Έτσι το Πάσχα, στις 10 Απριλίου οι πιο πολλοί έφυγαν για να το γιορτάσουν στα σπίτια τους. Οι Τούρκοι το γνώριζαν επιχείρησαν επίθεση αλλά αποκρούσθηκαν με επιτυχία από τους λίγους άνδρες που έμειναν εκεί για την πολιορκία.
Με την πάροδο των ημερών ο αποκλεισμός γινόταν ασφυκτικός. Έφτασε για τους έγκλειστους σε τραγικό αδιέξοδο, καθώς εξαντλήθηκαν τα ελάχιστα αποθέματα τροφής και πόσιμου νερού, χωρίς να φαίνεται η αναμενόμενη βοήθεια από την Θάλασσα. Την είσοδο του λιμανιού τη φύλαγαν δυο Σπετσιώτικα καράβια.
Οι Τούρκοι τελικά υποχρεώθηκαν να υπογράψουν συμφωνία που προέβλεπε τη μεταφορά τους στο Τούνεζι (Τύνιδα). Όμως τα πράγματα πήραν άλλη τραγική εξέλιξη. Ενώ είχε αρχίσει η έξοδος προς τα πλοία, έφθασαν έξαλλοι για να πάρουν εκδίκηση οι Μανιάτες που πολιορκούσαν τη Μεθώνη και εκείνο το πρωί είχε σκοτωθεί ο αρχηγός τους Κώστας Μαυρομιχάλης, ένας από τους γιούς του Πετρόμπεη. Ακολούθησε όργιο εκδίκησης με γενική σφαγή, στην οποία κανείς δυστυχώς, δεν έμεινε αμέτοχος.
Η πτώση του Νεοκάστρου στις 9 Αυγούστου είναι επίτευγμα κυρίως των Ντρέδων πολεμιστών και αποτελεί το σημαντικότερο, ίσως, γεγονός πριν από την άλωση της Τριπολιτσάς την 21η Σεπτεμβρίου 1821.
Όμως το σπουδαίο αυτό κατόρθωμα αμαυρώθηκε. Πέρα από την κατάφωρη αθέτηση μιας συμφωνίας, έστω και με τους εχθρούς, άρχισε να εκδηλώνεται και η προαιώνια εθνική κατάρα της διχόνοιας, με τραγικά και αυτή τη φορά αποτελέσματα.
Υπήρξε κάποια αταξία στη διανομή λαφύρων, λόγω έλλειψης σθεναρής ενιαίας Διοίκησης, αλλά η κύρια αιτία ήταν και οι παλαιές προσωπικές διαφορές των καπεταναίων.
Έτσι κατά την πανηγυρική νικηφόρο επιστροφή των Ντρέδων, ο ξακουστός αρχηγός τους Γιαννάκης Μέλλιος συναντήθηκε στα φιλιατρά με τον επίσης γνωστό καπετάνιο Παπαναστάση από το Χαλαζόνι, συγκρούσθηκαν για ασήμαντη αφορμή και έπεσε νεκρός ο πρώτος.
Την επομένη οι Σουλιμοχωρίτες με τους αδελφούς του Μέλλιου εκδικήθηκαν το θανατό του, σκοτώνοντας τον Παπαναστάση αλλά στη συμπλοκή χάθηκε και ένας ακόμα επώνυμος αρχηγός ο Παναγιώτης Ντούφας, επίσης από το Κούβελα.
Το γεγονός αυτό ήταν εξαιρετικά κρίσιμο, όχι μόνο για την πρώιμη αφύπνιση του εμφύλιου μίσους που πυροδότησε, αλλά και για την απώλεια δοκιμασμένων και έμπειρων αρχηγών που ενέπνεαν εμπιστοσύνη και έξω από τα Σουλιμοχώρια.
Δεν είναι τυχαίο, που στα επόμενα κρίσιμα χρόνια οι Ντρέδες πολεμούσαν χωρίς την κατεύθυνση από κάποιον με αναγνωρισμένες πολεμικές ικανότητες και κύρος που να ενεργεί ενωτικά ακόμα και στις μεταξύ τους οξείες αντιπαραθέσεις. Έχει μείνει, ακόμα και σήμερα, η δυσφημιστική φράση «Δώδεκα Σουλιμαίοι, δεκατρείς Καπεταναίοι».
Μετά το Νεόκαστρο οι Ντρέδες συμμετείχαν στην τελευταία φάση της πολιορκίας της Τριπολιτσάς και κατά του Αθανάσιου Γρηγοριάδη («Ιστορικαί Αλήθειαι») ήταν οι πρώτοι που μπήκαν από την πύλη του Μυστρά και έστησαν τις σημαίες.
Έλαβαν μέρος, για ένα διάστημα και στην πολιορκία της Πάτρας, που τελικά έμεινε απόρθητη λόγω της γνωστής αντίθεσης των τοπικών Αρχηγών προς τον Κολοκοτρώνη. Θα τους συναντήσουμε επίσης στα Δερβενάκια (Ιούλιος 1822) και συγκεκριμένα στην επίθεση για τον απεγκλωβισμό των Ελλήνων που είχαν αποκλεισθεί στο Παλαιόκαστρο (Φρούριο Λάρισας) του Άργους.
Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης, στην αφήγησή του στον Τερτσέτη αναφέρει:
«Τον Κολιόπουλο και τους Αρκαδινούς (Ντρέδες) τους έβαλα στο κέντρο για να κτυπήσουν τους Τούρκους που είχαν τα κανόνια …και οι Αρκαδινοί, καθώς επήγα το βράδυ και κτύπησα από όλες τις μεριές, επήγαν και χαλούσαν με τα πόδια τους τα ταμπούρια διότι οι άλλοι Έλληνες δεν εκινήθηκαν».
Ακολούθησε η τραγική άδοξη περίοδος του Εμφυλίου. Δυστυχώς και η περιοχή των Σουλιμοχωρίων δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Οι απλοί αγωνιστές ήταν φυσικό να βρίσκονται με την πλευρά του Κολοκοτρώνη και μερικοί απ′ αυτούς, όπως ο Γιαννάκης Γκρίζαλης, ο Μήτρος Αναστασόπουλος καθώς και ο Αμβρόσιος Φραντζής μοιράστηκαν μαζί του την εξορία στην Ύδρα.
Με την κυβερνητική παράταξη εντάχθηκαν ο Νικ.Πονηρόπουλος, ο Αθ.Γρηγοριάδης, ο Δημ.Παπατσώρης, ο Γεώργιος Συρράκος και άλλοι καθώς και ο Παπαφλέσσας.
Η περιοχή της Τριφυλίας δοκιμάστηκε ιδιαίτερα από τα Ρουμελιώτικα στρατεύματα, με το Μακρυγιάννη, που κλήθηκαν να επιβάλουν την τάξη.
Η αντιπαράθεση αυτή σε τοπικό επίπεδο των στελεχών, που είχαν πρωτοστατήσει στο θριαμβευτικό ξεκίνημα, ήταν ένας επιπλέον λόγος που οι Ντρέδες έμειναν στο σκιόφως της επίσημης Ιστορίας. Χρειάστηκε να αποβιβαστεί πανίσχυρος ο Ιμπραήμ στη Μεθώνη (Φλεβάρης 1825) για να καταλαγιάσουν τα πάθη και να καλέσουν τον Κολοκοτρώνη ν’ αναλάβει πάλι την ευθύνη της συνέχισης του Αγώνα.
Μεσολάβησε ο ηρωικός, σχεδόν εκούσιος θάνατος, του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι (20 Μαΐου 1825). Στη μάχη συμμετείχαν και αρκετοί Κοντοβουνίσιοι και ασφαλώς και μαχητές από την Μποντιά ( Μάλθη) και Βυδίσοβα (Δροσοπηγή).
Ο Κολοκοτρώνης με τις ελάχιστες απομένουσες ενεργές δυνάμεις προσπάθησε κάνοντας ένα είδος ανταρτοπόλεμου και εφαρμόζονται σκληρότατα μέτρα για τους προσκυνημένους, να κρατήσει ζωντανή την φλόγα της Επανάστασης, μπροστά στη λαίλαπα του Ιμπραήμ. Υπολόγιζε στη διαφαινόμενη λύση από την αλλαγή της στάσης των Μεγάλων Δυνάμεων (Συνθήκη της Πετρούπολης στις 24 Απριλίου 1826).
Ο Ιμπραήμ κατά το 1827 έκανε επιδρομές στην Τριφυλία πυρπολώντας τους εγκαταλελειμμένους οικισμούς και κόβοντας συστηματικά τα ελαιόδεντρα.
Πάντως δεν αναφέρεται σ’ αυτή την περίοδο περιστατικό δειλίας (προσκυνήματος) στα Σουλιμοχώρια, παρά τη δελεαστική πολιτική που εφάρμοζε ο Ιμπραήμ αμνηστία, διευκόλυνση, επανεγκατάστασης κ.λ.π).
Ο εκ Κυπαρισσίας αγωνιστής Αθανάσιος Γρηγοριάδης στο βιβλίο του με τίτλο «Ιστορικαί Αλήθειαι» αναφέρει για την περίοδο αυτή του 1827 μια σειρά από συγκρούσεις μεταξύ των Αιγυπτίων και των τοπικών τμημάτων από Σουλιμοχωρίτες και Κοντοβουνίσιους που είχαν ενισχυθεί και από μαχητές άλλων περιοχών όπως οι Πιπιλαίοι και οι Μπουντόρηδες από τη Ζούρτσα και το φανάρι Ολυμπίας.
Όλοι διατελούσαν υπό την γενική αρχηγία του Αθανάσιου Γρηγοριάδη, βοηθούμενου από τοπικούς αρχηγούς των οποίων τα ονόματα έχουν αναφερθεί στα προηγούμενα.
Οι συγκρούσεις αυτές έγιναν κατά σειρά στις 12 Απριλίου (Λάπι), στις 24 Απριλίου (Ψάρι) και στις 29 Απριλίου (Αετός).
Οι Έλληνες συνήθιζαν να πολεμούν από ταμπούρια, που έφτιαχναν ταχύτατα στις κατάλληλες θέσεις καθώς και από τα σπίτια των χωριών που τα οχύρωναν κατάλληλα.
Αλλά η λυτρωτική ώρα της Κάθαρσης στην εξάχρονη Ελληνική Τραγωδία, ήταν φανερό πως πλησίαζε.
Με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου (6 Ιουλίου 1827) αποφασίστηκε η διευθέτηση του Ελληνικού προβλήματος, με άμεση εκεχειρία, που θα επιβαλλόταν ακόμα και δια των όπλων.
Οι Έλληνες αποδέχθηκαν αμέσως τους όρους αλλά για τον Ιμπραήμ ήταν η αφορμή για μια ακόμα εκδικητική έξοδο προς την Μεσσηνία - Τριφυλία, καταστρέφοντας ότι είχε απομείνει.
Η άρνησή του αυτή οδήγησε στην ναυμαχία του Ναβαρίνου (Οκτ.1827) που ουσιαστικά άνοιξε το δρόμο για την Ελληνική δικαίωση.
Η ανακωχή έγινε τελικά δεκτή από τον Ιμπραήμ αφού προηγουμένως κατέστρεψε ολοσχερώς την Τρίπολη αλλά ο στρατός του άρχισε να παρουσιάζει συμπτώματα διάλυσης (επιχειρησιακό αδιέξοδο, δυσχέρειες ανεφοδιασμού, επιδημία πανώλης, εμπλοκή της Τουρκίας σε πόλεμο με την Ρωσία τον Απρίλιο του 1828 κ.λ.π.)
Την περίοδο αυτή εξελίχθηκαν στην περιοχή Δήμου Δωρίου σημαντικά γεγονότα, που όμως περιγράφονται με διαφορετικό τρόπο από τους απομνημονευματογράφους της εποχής. Κατά τον οπλαρχηγό Αθανάσιο Γρηγοριάδη «Ιστορικαί Αλήθειαι» (σελ.229) τον Μάιο του 1828 ο Ιμπραήμ, με το σύνολο σχεδόν του στρατού του (25.000 οπλίτες με ιππικό και 30 πυροβόλα)κινήθηκε απειλητικά προς την περιοχή των Σουλιμοχωρίων και στρατοπέδευσε στον κάμπο, νότια του Σουλιμά.
Όμως στις 12 Μαΐου του 1928 περί τους 4.000 οπλίτες Αλβανοί της δύναμής του, εξοργισμένοι από την γενική κατάσταση αλλά και την μη καταβολή των μισθών τους επί 3 μήνες, εγκατέλειψαν τον Ιμπραήμ και προχώρησαν στο στρατόπεδο των Ελλήνων (κυρίως Ντρέδων), που είχαν φτιάξει τα ταμπούρια τους στη θέση Γουβαλάρια, κοντά στο σημερινό Δώριο (5.000 μαχητές, περίπου).
Αρχηγός των Ντρέδων ήταν ο ίδιος ο Γρηγοριάδης με υπαρχηγό του τον Δ. Παπατσώρη και συμμετοχή και άλλων τοπικών οπλαρχηγών.
Ακολούθησε ολοήμερη λυσσώδης επίθεση του Ιμπραήμ που τελικά αποκρούστηκε με βαρύτατες απώλειες των Αιγυπτίων (1.800 νεκροί και 600 τραυματίες).
Στην συνέχεια οι Αλβανοί φιλοξενήθηκαν για λίγο στα Σουλιμοχώρια και με εντολή του Καποδίστρια διευκολύνθηκαν να κινηθούν προς βορρά.
Για τα παραπάνω συμβάντα υπάρχει, εκτός των άλλων, μια διαφορετική μαρτυρία στα απομνημονεύματα του υπασπιστή του Κολοκοτρώνη Φωτάκου (τόμος β, σελίδα 353) και στην «Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης» του Σπυρίδωνος Τρικούπη (4ος τόμος, Κεφ.76). Την άποψη αυτή αποδέχεται και ο Κ. Μπίρης στο βιβλίο του για τους Αρβανίτες.
Πραγματικά υπήρξε αποστασία 2.500 Αλβανών αλλά και Τούρκων ανατολιτών της δύναμης του Ιμπραήμ, για τους ίδιους λόγους που ήδη αναφέρθηκαν.
Η ανταρσία εκδηλώθηκε στην Κορώνη και ακολούθησε σειρά συγκρούσεων στην προσπάθεια των Αλβανών να διαφύγουν προς Βορράν. Αναχαιτίστηκαν στην θέση Κλειδί Ζαχάρως.
Η τελευταία μάχη έγινε στην περιοχή του Χωριού Κόκλα (το χάνι της Κόκλας) κοντά στο Δώριο, χωρίς οποιαδήποτε συμμετοχή των Ελλήνων.
Οι Αλβανοί είχαν ζητήσει μέσω του Κολοκοτρώνη τη συνδρομή των Ελλήνων εναντίον των Αιγυπτίων, αλλά αυτό το αρνήθηκε κατηγορηματικά ο Καποδίστριας.
Η παραβίαση της ισχύουσας εκεχειρίας θα είχε ολέθριες συνέπειες στην περίοδο που αποφασιζόταν από τις Μεγάλες δυνάμεις η οριοθέτηση του ελεύθερου Ελληνικού Κράτους.
Η συμφωνία περιορίσθηκε στην ανταλλαγή αιχμαλώτων, στην πώληση τροφίμων και τη διευκόλυνση διαφυγής των Αλβανών προς την πατρίδα τους.
Στις 29 Αυγούστου 1828 αποβιβαζόταν στο Πεταλίδι το Γαλλικό εκστρατευτικό Σώμα του στρατηγού Μαιζών και στα 14 Οκτωβρίου ο Ιμπραήμ εγκατέλειπε άδοξα τη Μεθώνη με τα απομεινάρια του στρατού του. Αυτό επισφράγισε το τέλος του Ιερού Αγώνα στην Πελοπόννησο και άνοιξε το δρόμο για την Εθνική Ανεξαρτησία, που σήμερα απολαμβάνουμε.
Αυτό έγινε στις 24 Μαρτίου, μια ημέρα μετά τα γεγονότα της Καλαμάτας.
Οι Ντρέδες δεν χρειάστηκε να περιμένουν το γράμμα του Παπαφλέσσα που έφθασε με τον Αναγνώστη Τζοχαντάρη στις 25 Μαρτίου.
Οι Τούρκοι της Αρκαδιάς (Κυπαρισσίας), υποψιασμένοι από καιρό ήταν αρκετά ισχυροί και θα μπορούσαν να καταστείλουν οποιαδήποτε επαναστατική.
Οι Ντρέδες, για να προλάβουν μια τέτοια εξέλιξη, έστειλαν από το βράδυ της 23 Μαρτίου ισχυρό τμήμα στη θέση, που ελέγχει το πέρασμα προς την ορεινή Τριφυλία.
Οι Πρόκριτοι της πόλης, Πρωτοσύγκελος Αμβρόσιος Φραντζής, Αθανάσιος Κατσαρός, Δημήτριος Αναστασόπουλος και Νικόλαος Πονηρόπουλος προσπάθησαν να τους καθησυχάσουν, προσποιούμενοι ότι καταδικάζονταν τις «κλεφτοδουλειές» που δεν ήταν και τίποτα σοβαρό.
Οι Τούρκοι όμως έστειλαν τον Πρωτοσύγκελο Φραντζή να απαιτήσει από τους «άπιστους και αχάριστους ραγιάδες» να καταθέσουν τα όπλα.
Ας αφήσουμε όμως τον ίδιο να διηγηθεί τα γεγονότα όπως τα έγραψε στα Απομνημονεύματα του:
«Παραλαβών ο Πρωτοσύγκελος (δηλαδή ο Φραντζής) τους εις το Κακόρρεμα φυλάσσοντας Ντρέδες απήλθε εις τη θέση Κεφαλάρι υποκάτωθεν του χωριού Σουλιμά, όπου εύρε το πρωτόπαπα Τζώρην, τον Αντώνη Συρράκο και τον Αλέξη Φουτσήν και όλους όσους είχε κατηχημένους στην Εταιρία και έως άλλους 600 Ντρέδες οπλοφόρους και μιαν σημαία από λευκό πανίον, επάνω εις ένα κάλαμον». Την ίδια περίπου περιγραφή κάνει και ο εκ των ηγετών της Φιλικής Εταιρείας ιστορικός Ιωάννης Φιλήμων.
Η παράδοση αναφέρει, ότι πριν ο Παπατσώρης κατέβει στο Κεφαλάρι (Αγ.Γεώργιο) λειτούργησε στη μικρή εκκλησία του Αγίου Δημητρίου του Σουλιμά, όπου όρκισε τους παρευρισκόμενους Ντρέδες.
Το γεγονός της ορκωμοσίας πέρασε στην κοινή συνείδηση μέσα από τα δημοτικά τραγούδια και δίκαια γιορτάζεται κάθε χρόνο από τους κατοίκους των Σουλιμοχωρίων και τις αρχές του νομού Μεσσηνίας.
Χαρακτηριστικό είναι το πιο κάτω δημοτικό τραγούδι:
από μικροί στον πόλεμο είν’ όλοι μαθημένοι.
Όρκο βαρύ επήρανε από τον Παπατσώρη,
την Αρκαδιά να πάρουνε τους Τούρκους να τους διώξουν
και με το Μέλλιο αρχηγό τον Ντούφα καπετάνιο,
όλοι στο Νιόκαστρο να παν τους Τούρκους να τους σφάξουν,
να λευτερώσουν το Μωριά, τη δόλια την Πατρίδα".
Οι Ντρέδες δεν χρειάστηκε να περιμένουν το γράμμα του Παπαφλέσσα που έφθασε με τον Αναγνώστη Τζοχαντάρη στις 25 Μαρτίου.
Οι Τούρκοι της Αρκαδιάς (Κυπαρισσίας), υποψιασμένοι από καιρό ήταν αρκετά ισχυροί και θα μπορούσαν να καταστείλουν οποιαδήποτε επαναστατική.
Οι Ντρέδες, για να προλάβουν μια τέτοια εξέλιξη, έστειλαν από το βράδυ της 23 Μαρτίου ισχυρό τμήμα στη θέση, που ελέγχει το πέρασμα προς την ορεινή Τριφυλία.
Οι Πρόκριτοι της πόλης, Πρωτοσύγκελος Αμβρόσιος Φραντζής, Αθανάσιος Κατσαρός, Δημήτριος Αναστασόπουλος και Νικόλαος Πονηρόπουλος προσπάθησαν να τους καθησυχάσουν, προσποιούμενοι ότι καταδικάζονταν τις «κλεφτοδουλειές» που δεν ήταν και τίποτα σοβαρό.Οι Τούρκοι όμως έστειλαν τον Πρωτοσύγκελο Φραντζή να απαιτήσει από τους «άπιστους και αχάριστους ραγιάδες» να καταθέσουν τα όπλα.
Ας αφήσουμε όμως τον ίδιο να διηγηθεί τα γεγονότα όπως τα έγραψε στα Απομνημονεύματα του:
«Παραλαβών ο Πρωτοσύγκελος (δηλαδή ο Φραντζής) τους εις το Κακόρρεμα φυλάσσοντας Ντρέδες απήλθε εις τη θέση Κεφαλάρι υποκάτωθεν του χωριού Σουλιμά, όπου εύρε το πρωτόπαπα Τζώρην, τον Αντώνη Συρράκο και τον Αλέξη Φουτσήν και όλους όσους είχε κατηχημένους στην Εταιρία και έως άλλους 600 Ντρέδες οπλοφόρους και μιαν σημαία από λευκό πανίον, επάνω εις ένα κάλαμον». Την ίδια περίπου περιγραφή κάνει και ο εκ των ηγετών της Φιλικής Εταιρείας ιστορικός Ιωάννης Φιλήμων.
Η παράδοση αναφέρει, ότι πριν ο Παπατσώρης κατέβει στο Κεφαλάρι (Αγ.Γεώργιο) λειτούργησε στη μικρή εκκλησία του Αγίου Δημητρίου του Σουλιμά, όπου όρκισε τους παρευρισκόμενους Ντρέδες.
Το γεγονός της ορκωμοσίας πέρασε στην κοινή συνείδηση μέσα από τα δημοτικά τραγούδια και δίκαια γιορτάζεται κάθε χρόνο από τους κατοίκους των Σουλιμοχωρίων και τις αρχές του νομού Μεσσηνίας.
Χαρακτηριστικό είναι το πιο κάτω δημοτικό τραγούδι:
"Το Ψάρι και το Σουλιμά, το Κούβελα το Λάπι
κι όλα τα Ντρέδικα χωριά στης Αρκαδιάς τη χώρα,
χαράτσι δεν πληρώνουνε, Τούρκο δεν προσκυνάνε,από μικροί στον πόλεμο είν’ όλοι μαθημένοι.
Όρκο βαρύ επήρανε από τον Παπατσώρη,
την Αρκαδιά να πάρουνε τους Τούρκους να τους διώξουν
και με το Μέλλιο αρχηγό τον Ντούφα καπετάνιο,
όλοι στο Νιόκαστρο να παν τους Τούρκους να τους σφάξουν,
να λευτερώσουν το Μωριά, τη δόλια την Πατρίδα".
Από το Κεφαλάρι ο Φραντζής έστειλε μήνυμα στους Τούρκους πως «αυτοί οι Ραγιάδες τρελάθηκαν. Είναι ασυνεννόητοι, δεν μπορεί να εγγυηθεί τίποτα και πολύ καλά, θα έκαναν για το καλό τους, να προφυλαχθούν σε κανένα Κάστρο». Προθυμοποιήθηκε μάλιστα να τους δώσει ό,τι ζώα υπήρχαν για φόρτωμα.
Τα γεγονότα ακολούθησαν με ραγδαίο ρυθμό. Η Αρκαδιά που πάντα ενέπνεε δέος έπεσε χωρίς μάχη. Το βράδυ της 24 Μαρτίου οι Τούρκοι μετέφεραν τις οικογένειες στο Κάστρο και το πρωί της επομένης ξεκίνησαν εσπευσμένα όλοι για το Νεόκαστρο (Πύλο).
Μόλις ασφάλισαν εκεί της οικογένειες, οι ένοπλοι αποφάσισαν να επιστρέψουν και να κρατήσουν την Αρκαδιά. Είχαν όμως φθάσει εκεί από το μεσημέρι της 26 Μαρτίου οι Ντρέδες που αμέσως προώθησαν τμήματα προς τα Νότια.
Στις 29 Μαρτίου κοντά στο χωριό Λιγούδιστα έγινε η πρώτη σύγκρουση με νεκρούς εκατέρωθεν που ανάγκασε τους Τούρκους να επιστρέψουν οριστικά στην ασφάλεια του Νεόκαστρου.
Η πολιορκία άρχισε αμέσως και ενισχύθηκε με τμήματα από την Ολυμπία (Ζούρτσα-Φανάρι) και την περιοχή Μεθώνης.
Όλοι μπήκαν από την αρχηγεία του επισκόπου Μεθώνης Γρηγορίου, αλλά λόγω της έλλειψης ενιαίας εκπαίδευσης υπήρξαν προβλήματα πειθαρχίας και συνεργασίας. Έτσι το Πάσχα, στις 10 Απριλίου οι πιο πολλοί έφυγαν για να το γιορτάσουν στα σπίτια τους. Οι Τούρκοι το γνώριζαν επιχείρησαν επίθεση αλλά αποκρούσθηκαν με επιτυχία από τους λίγους άνδρες που έμειναν εκεί για την πολιορκία.
Με την πάροδο των ημερών ο αποκλεισμός γινόταν ασφυκτικός. Έφτασε για τους έγκλειστους σε τραγικό αδιέξοδο, καθώς εξαντλήθηκαν τα ελάχιστα αποθέματα τροφής και πόσιμου νερού, χωρίς να φαίνεται η αναμενόμενη βοήθεια από την Θάλασσα. Την είσοδο του λιμανιού τη φύλαγαν δυο Σπετσιώτικα καράβια.
Οι Τούρκοι τελικά υποχρεώθηκαν να υπογράψουν συμφωνία που προέβλεπε τη μεταφορά τους στο Τούνεζι (Τύνιδα). Όμως τα πράγματα πήραν άλλη τραγική εξέλιξη. Ενώ είχε αρχίσει η έξοδος προς τα πλοία, έφθασαν έξαλλοι για να πάρουν εκδίκηση οι Μανιάτες που πολιορκούσαν τη Μεθώνη και εκείνο το πρωί είχε σκοτωθεί ο αρχηγός τους Κώστας Μαυρομιχάλης, ένας από τους γιούς του Πετρόμπεη. Ακολούθησε όργιο εκδίκησης με γενική σφαγή, στην οποία κανείς δυστυχώς, δεν έμεινε αμέτοχος.
Η πτώση του Νεοκάστρου στις 9 Αυγούστου είναι επίτευγμα κυρίως των Ντρέδων πολεμιστών και αποτελεί το σημαντικότερο, ίσως, γεγονός πριν από την άλωση της Τριπολιτσάς την 21η Σεπτεμβρίου 1821.
Όμως το σπουδαίο αυτό κατόρθωμα αμαυρώθηκε. Πέρα από την κατάφωρη αθέτηση μιας συμφωνίας, έστω και με τους εχθρούς, άρχισε να εκδηλώνεται και η προαιώνια εθνική κατάρα της διχόνοιας, με τραγικά και αυτή τη φορά αποτελέσματα.
Υπήρξε κάποια αταξία στη διανομή λαφύρων, λόγω έλλειψης σθεναρής ενιαίας Διοίκησης, αλλά η κύρια αιτία ήταν και οι παλαιές προσωπικές διαφορές των καπεταναίων.
Έτσι κατά την πανηγυρική νικηφόρο επιστροφή των Ντρέδων, ο ξακουστός αρχηγός τους Γιαννάκης Μέλλιος συναντήθηκε στα φιλιατρά με τον επίσης γνωστό καπετάνιο Παπαναστάση από το Χαλαζόνι, συγκρούσθηκαν για ασήμαντη αφορμή και έπεσε νεκρός ο πρώτος.
Την επομένη οι Σουλιμοχωρίτες με τους αδελφούς του Μέλλιου εκδικήθηκαν το θανατό του, σκοτώνοντας τον Παπαναστάση αλλά στη συμπλοκή χάθηκε και ένας ακόμα επώνυμος αρχηγός ο Παναγιώτης Ντούφας, επίσης από το Κούβελα.
Το γεγονός αυτό ήταν εξαιρετικά κρίσιμο, όχι μόνο για την πρώιμη αφύπνιση του εμφύλιου μίσους που πυροδότησε, αλλά και για την απώλεια δοκιμασμένων και έμπειρων αρχηγών που ενέπνεαν εμπιστοσύνη και έξω από τα Σουλιμοχώρια.
Δεν είναι τυχαίο, που στα επόμενα κρίσιμα χρόνια οι Ντρέδες πολεμούσαν χωρίς την κατεύθυνση από κάποιον με αναγνωρισμένες πολεμικές ικανότητες και κύρος που να ενεργεί ενωτικά ακόμα και στις μεταξύ τους οξείες αντιπαραθέσεις. Έχει μείνει, ακόμα και σήμερα, η δυσφημιστική φράση «Δώδεκα Σουλιμαίοι, δεκατρείς Καπεταναίοι».
Μετά το Νεόκαστρο οι Ντρέδες συμμετείχαν στην τελευταία φάση της πολιορκίας της Τριπολιτσάς και κατά του Αθανάσιου Γρηγοριάδη («Ιστορικαί Αλήθειαι») ήταν οι πρώτοι που μπήκαν από την πύλη του Μυστρά και έστησαν τις σημαίες.
Έλαβαν μέρος, για ένα διάστημα και στην πολιορκία της Πάτρας, που τελικά έμεινε απόρθητη λόγω της γνωστής αντίθεσης των τοπικών Αρχηγών προς τον Κολοκοτρώνη. Θα τους συναντήσουμε επίσης στα Δερβενάκια (Ιούλιος 1822) και συγκεκριμένα στην επίθεση για τον απεγκλωβισμό των Ελλήνων που είχαν αποκλεισθεί στο Παλαιόκαστρο (Φρούριο Λάρισας) του Άργους.
Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης, στην αφήγησή του στον Τερτσέτη αναφέρει:
«Τον Κολιόπουλο και τους Αρκαδινούς (Ντρέδες) τους έβαλα στο κέντρο για να κτυπήσουν τους Τούρκους που είχαν τα κανόνια …και οι Αρκαδινοί, καθώς επήγα το βράδυ και κτύπησα από όλες τις μεριές, επήγαν και χαλούσαν με τα πόδια τους τα ταμπούρια διότι οι άλλοι Έλληνες δεν εκινήθηκαν».
Ακολούθησε η τραγική άδοξη περίοδος του Εμφυλίου. Δυστυχώς και η περιοχή των Σουλιμοχωρίων δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Οι απλοί αγωνιστές ήταν φυσικό να βρίσκονται με την πλευρά του Κολοκοτρώνη και μερικοί απ′ αυτούς, όπως ο Γιαννάκης Γκρίζαλης, ο Μήτρος Αναστασόπουλος καθώς και ο Αμβρόσιος Φραντζής μοιράστηκαν μαζί του την εξορία στην Ύδρα.
Με την κυβερνητική παράταξη εντάχθηκαν ο Νικ.Πονηρόπουλος, ο Αθ.Γρηγοριάδης, ο Δημ.Παπατσώρης, ο Γεώργιος Συρράκος και άλλοι καθώς και ο Παπαφλέσσας.Η περιοχή της Τριφυλίας δοκιμάστηκε ιδιαίτερα από τα Ρουμελιώτικα στρατεύματα, με το Μακρυγιάννη, που κλήθηκαν να επιβάλουν την τάξη.
Η αντιπαράθεση αυτή σε τοπικό επίπεδο των στελεχών, που είχαν πρωτοστατήσει στο θριαμβευτικό ξεκίνημα, ήταν ένας επιπλέον λόγος που οι Ντρέδες έμειναν στο σκιόφως της επίσημης Ιστορίας. Χρειάστηκε να αποβιβαστεί πανίσχυρος ο Ιμπραήμ στη Μεθώνη (Φλεβάρης 1825) για να καταλαγιάσουν τα πάθη και να καλέσουν τον Κολοκοτρώνη ν’ αναλάβει πάλι την ευθύνη της συνέχισης του Αγώνα.
Μεσολάβησε ο ηρωικός, σχεδόν εκούσιος θάνατος, του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι (20 Μαΐου 1825). Στη μάχη συμμετείχαν και αρκετοί Κοντοβουνίσιοι και ασφαλώς και μαχητές από την Μποντιά ( Μάλθη) και Βυδίσοβα (Δροσοπηγή).
Ο Κολοκοτρώνης με τις ελάχιστες απομένουσες ενεργές δυνάμεις προσπάθησε κάνοντας ένα είδος ανταρτοπόλεμου και εφαρμόζονται σκληρότατα μέτρα για τους προσκυνημένους, να κρατήσει ζωντανή την φλόγα της Επανάστασης, μπροστά στη λαίλαπα του Ιμπραήμ. Υπολόγιζε στη διαφαινόμενη λύση από την αλλαγή της στάσης των Μεγάλων Δυνάμεων (Συνθήκη της Πετρούπολης στις 24 Απριλίου 1826).
Ο Ιμπραήμ κατά το 1827 έκανε επιδρομές στην Τριφυλία πυρπολώντας τους εγκαταλελειμμένους οικισμούς και κόβοντας συστηματικά τα ελαιόδεντρα.
Πάντως δεν αναφέρεται σ’ αυτή την περίοδο περιστατικό δειλίας (προσκυνήματος) στα Σουλιμοχώρια, παρά τη δελεαστική πολιτική που εφάρμοζε ο Ιμπραήμ αμνηστία, διευκόλυνση, επανεγκατάστασης κ.λ.π).
Ο εκ Κυπαρισσίας αγωνιστής Αθανάσιος Γρηγοριάδης στο βιβλίο του με τίτλο «Ιστορικαί Αλήθειαι» αναφέρει για την περίοδο αυτή του 1827 μια σειρά από συγκρούσεις μεταξύ των Αιγυπτίων και των τοπικών τμημάτων από Σουλιμοχωρίτες και Κοντοβουνίσιους που είχαν ενισχυθεί και από μαχητές άλλων περιοχών όπως οι Πιπιλαίοι και οι Μπουντόρηδες από τη Ζούρτσα και το φανάρι Ολυμπίας.
Όλοι διατελούσαν υπό την γενική αρχηγία του Αθανάσιου Γρηγοριάδη, βοηθούμενου από τοπικούς αρχηγούς των οποίων τα ονόματα έχουν αναφερθεί στα προηγούμενα.
Οι συγκρούσεις αυτές έγιναν κατά σειρά στις 12 Απριλίου (Λάπι), στις 24 Απριλίου (Ψάρι) και στις 29 Απριλίου (Αετός).
Οι Έλληνες συνήθιζαν να πολεμούν από ταμπούρια, που έφτιαχναν ταχύτατα στις κατάλληλες θέσεις καθώς και από τα σπίτια των χωριών που τα οχύρωναν κατάλληλα.
Αλλά η λυτρωτική ώρα της Κάθαρσης στην εξάχρονη Ελληνική Τραγωδία, ήταν φανερό πως πλησίαζε.
Με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου (6 Ιουλίου 1827) αποφασίστηκε η διευθέτηση του Ελληνικού προβλήματος, με άμεση εκεχειρία, που θα επιβαλλόταν ακόμα και δια των όπλων.
Οι Έλληνες αποδέχθηκαν αμέσως τους όρους αλλά για τον Ιμπραήμ ήταν η αφορμή για μια ακόμα εκδικητική έξοδο προς την Μεσσηνία - Τριφυλία, καταστρέφοντας ότι είχε απομείνει.
Η άρνησή του αυτή οδήγησε στην ναυμαχία του Ναβαρίνου (Οκτ.1827) που ουσιαστικά άνοιξε το δρόμο για την Ελληνική δικαίωση.
Η ανακωχή έγινε τελικά δεκτή από τον Ιμπραήμ αφού προηγουμένως κατέστρεψε ολοσχερώς την Τρίπολη αλλά ο στρατός του άρχισε να παρουσιάζει συμπτώματα διάλυσης (επιχειρησιακό αδιέξοδο, δυσχέρειες ανεφοδιασμού, επιδημία πανώλης, εμπλοκή της Τουρκίας σε πόλεμο με την Ρωσία τον Απρίλιο του 1828 κ.λ.π.)
Την περίοδο αυτή εξελίχθηκαν στην περιοχή Δήμου Δωρίου σημαντικά γεγονότα, που όμως περιγράφονται με διαφορετικό τρόπο από τους απομνημονευματογράφους της εποχής. Κατά τον οπλαρχηγό Αθανάσιο Γρηγοριάδη «Ιστορικαί Αλήθειαι» (σελ.229) τον Μάιο του 1828 ο Ιμπραήμ, με το σύνολο σχεδόν του στρατού του (25.000 οπλίτες με ιππικό και 30 πυροβόλα)κινήθηκε απειλητικά προς την περιοχή των Σουλιμοχωρίων και στρατοπέδευσε στον κάμπο, νότια του Σουλιμά.
Όμως στις 12 Μαΐου του 1928 περί τους 4.000 οπλίτες Αλβανοί της δύναμής του, εξοργισμένοι από την γενική κατάσταση αλλά και την μη καταβολή των μισθών τους επί 3 μήνες, εγκατέλειψαν τον Ιμπραήμ και προχώρησαν στο στρατόπεδο των Ελλήνων (κυρίως Ντρέδων), που είχαν φτιάξει τα ταμπούρια τους στη θέση Γουβαλάρια, κοντά στο σημερινό Δώριο (5.000 μαχητές, περίπου).
Αρχηγός των Ντρέδων ήταν ο ίδιος ο Γρηγοριάδης με υπαρχηγό του τον Δ. Παπατσώρη και συμμετοχή και άλλων τοπικών οπλαρχηγών.Ακολούθησε ολοήμερη λυσσώδης επίθεση του Ιμπραήμ που τελικά αποκρούστηκε με βαρύτατες απώλειες των Αιγυπτίων (1.800 νεκροί και 600 τραυματίες).
Στην συνέχεια οι Αλβανοί φιλοξενήθηκαν για λίγο στα Σουλιμοχώρια και με εντολή του Καποδίστρια διευκολύνθηκαν να κινηθούν προς βορρά.
Για τα παραπάνω συμβάντα υπάρχει, εκτός των άλλων, μια διαφορετική μαρτυρία στα απομνημονεύματα του υπασπιστή του Κολοκοτρώνη Φωτάκου (τόμος β, σελίδα 353) και στην «Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης» του Σπυρίδωνος Τρικούπη (4ος τόμος, Κεφ.76). Την άποψη αυτή αποδέχεται και ο Κ. Μπίρης στο βιβλίο του για τους Αρβανίτες.
Πραγματικά υπήρξε αποστασία 2.500 Αλβανών αλλά και Τούρκων ανατολιτών της δύναμης του Ιμπραήμ, για τους ίδιους λόγους που ήδη αναφέρθηκαν.
Η ανταρσία εκδηλώθηκε στην Κορώνη και ακολούθησε σειρά συγκρούσεων στην προσπάθεια των Αλβανών να διαφύγουν προς Βορράν. Αναχαιτίστηκαν στην θέση Κλειδί Ζαχάρως.
Η τελευταία μάχη έγινε στην περιοχή του Χωριού Κόκλα (το χάνι της Κόκλας) κοντά στο Δώριο, χωρίς οποιαδήποτε συμμετοχή των Ελλήνων.
Οι Αλβανοί είχαν ζητήσει μέσω του Κολοκοτρώνη τη συνδρομή των Ελλήνων εναντίον των Αιγυπτίων, αλλά αυτό το αρνήθηκε κατηγορηματικά ο Καποδίστριας.
Η παραβίαση της ισχύουσας εκεχειρίας θα είχε ολέθριες συνέπειες στην περίοδο που αποφασιζόταν από τις Μεγάλες δυνάμεις η οριοθέτηση του ελεύθερου Ελληνικού Κράτους.
Η συμφωνία περιορίσθηκε στην ανταλλαγή αιχμαλώτων, στην πώληση τροφίμων και τη διευκόλυνση διαφυγής των Αλβανών προς την πατρίδα τους.
Στις 29 Αυγούστου 1828 αποβιβαζόταν στο Πεταλίδι το Γαλλικό εκστρατευτικό Σώμα του στρατηγού Μαιζών και στα 14 Οκτωβρίου ο Ιμπραήμ εγκατέλειπε άδοξα τη Μεθώνη με τα απομεινάρια του στρατού του. Αυτό επισφράγισε το τέλος του Ιερού Αγώνα στην Πελοπόννησο και άνοιξε το δρόμο για την Εθνική Ανεξαρτησία, που σήμερα απολαμβάνουμε.
Τετάρτη 6 Απριλίου 2011
Α. Περίοδος μέχρι την Τουρκοκρατία
Η Πελοπόννησος (και η Μεσσηνία) μετά την Ρωμαϊκή κατάκτηση και μέχρι τη Μεσοβυζαντινή εποχή πέφτει σχεδόν σε αφάνεια, από πλευράς μεγάλων ιστορικών γεγονότων.
Οι Φράγκοι παρά το ότι έμειναν σε τμήματα της Πελοποννήσου ακόμα και μετά την κατάκτηση των Τούρκων, δεν φαίνεται να αναμείχθηκαν και πολύ με τον ντόπιο πληθυσμό, όχι τόσο λόγω των συνεχών εχθροπραξιών με τους Έλληνες (Δεσποτάτο του Μορέως- Μυστράς) όσο λόγω του ψυχικού χάσματος που υπήρχε μετά το Εκκλησιαστικό Σχίσμα (1054).
Η περιοχή μας υπαγόταν στη Βαρωνία της Αρκαδιάς (Κυπαρισσία). Οι λίγες και συγκεχυμένες πληροφορίες που υπάρχουν γι’ αυτή την περίοδο προέρχονται από το «Χρονικό του Μορέως», ένα άτεχνο μακροσκελές ποίημα, που υπάρχει και στη Γαλλική Γλώσσα.
Στο «Χρονικό» αναφέρονται οι ονομασίες Διμάντρα και Αετός καθώς και η Κοπρινίτσα που ασφαλώς και τότε, με το κεφαλάρι της, ήταν πηγή ζωής για τους κατοίκους της.
Η μεγάλη μετακίνηση πληθυσμού, χωρίς όμως να αλλάξει η γενική φυσιογνωμία του ανθρώπινου τοπίου, έγινε στην Πελοπόννησο περί το τέλος της Φραγκοκρατίας, και προ της κυριαρχίας των Τούρκων.
Οι μετακινούμενοι ήσαν Ορθόδοξοι Χριστιανοί, δεδομένου ότι η υποταγή των Αλβανών στους Τούρκους έγινε εκατό περίπου χρόνια αργότερα, ύστερα από μακρά ηρωική αντίσταση του Εθνικού τους ήρωα Γεωργίου Καστριώτη-Σκερντέμπεη (1468).
Κάπου στην εποχή αυτή, δηλαδή πολύ πριν από την Τουρκική κατάκτηση της Πελοποννήσου, πρέπει να τοποθετήσουμε και τη μαζική κάθοδο στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Δωρίου των πρώτων αλβανόφωνων Χριστιανών εποικιστών. Ήρθαν συγκροτημένοι σε μεγάλες οικογένειες (φάρες) με απόλυτη πατριαρχική οργάνωση, ισχυρούς δεσμούς αγάπης μεταξύ τους, αλλά και τυφλής υπακοής σε άγραφους παραδοσιακούς κανόνες.
Οι νέοι αυτοί κάτοικοι έμελλε να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διατήρηση άσβεστης της φλόγας της Ελευθερίας στη σκοτεινή περίοδο που ακολούθησε, προετοιμάζοντας το μεγάλο ξεσηκωμό του 1821. Η περιοχή είναι ορεινή, όχι ιδιαίτερα εύφορη και την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν ακατοίκητη. Ο εποικισμός, θα πρέπει να έγινε ανεμπόδιστα.
Το ίδιο ισχύει και για τις περιοχές των χωριών Μποντιά και Βυδίσοβα του Δήμου μας, όπου πλεονάζουν τα αρβανίτικα τοπωνύμια (Μάλθη, Λακαθέλα κλπ).
Πάνω απ’ όλα και παρά τη φτώχεια, επικρατούσε μια χαρούμενη διάθεση για τη ζωή, που εκδηλωνόταν με τα μακρόσυρτα γλέντια στις γιορτές (γάμοι-πανηγύρια) και τον λεβέντικο τσάμικο χορό, με τους εντυπωσιακούς αυτοσχεδιασμούς του κορυφαίου χορευτή. Χαρακτηριστική επίσης είναι μια τάση για έξυπνα πειράγματα και διηγήσεις μεταξύ τους, με αρκετή δόση αυτοσαρκασμού.
Κυρίαρχη θέση στα Αρβανιτοχώρια λόγω γεωγραφικής θέσης αλλά και κύρους των πρώτων οικογενειών πήρε το Σουλιμά, που εξασκούσε ένα είδος επιρροής στα γύρω χωριά, παρόμοιο με εκείνο του Σουλίου, στην Ήπειρο.
Ολόκληρη η περιοχή με την εμπεδωμένη φήμη των Ντρέδων Πολεμιστών, σε συνδυασμό με τη δυσκολία προσέγγισης, λόγω του ορεινού εδάφους, απόκτησε ένα καθεστώς άτυπης ανεξαρτησίας, που ενίσχυσε ακόμα πιο πολύ την υψηλοφροσύνη των κατοίκων, την εξοικείωση τους με τα όπλα και τη ροπή τους για πόλεμο, σαν έκφραση του ασυμβίβαστου πόθου τους για ανεξαρτησία. Με αυτές τις συνθήκες έμειναν ουσιαστικά αδούλωτοι στους Τούρκους, αλλά και στους Βενετούς κατά την σύντομη παρεμβολή τους (1686-1715).
Στο κλίμα αυτό ωρίμασαν πιο έντονα οι συνθήκες για την μεγάλη εξέγερση.
Τότε ήταν (1806) που ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ύστερα από απηνή καταδίωξη, αναγκάστηκε να φύγει οικογενειακώς στη Ρωσοκρατούμενη και στη συνέχεια Αγγλοκρατούμενη Ζάκυνθο, οραματιζόμενος και ενεργώντας και από εκεί για τη ελευθερία της Πατρίδας. Στη Ζάκυνθο κατέφυγαν και άλλοι Κλέφτες της περιοχής μας και ανάμεσά τους ο Γιαννάκης Μέλλιος που γεννήθηκε στο Κούβελα και τον αναφέρει σαν στενό συνεργάτη του ο Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του.
Η διαμονή του στη Ζάκυνθο, η πιθανή υπηρεσία του μαζί με τον Νικηταρά στο στρατό του Βασιλείου της Κάτω Ιταλίας και εν συνεχεία η σίγουρη μύηση του στη Φιλική Εταιρία, του έδωσαν τα εφόδια (μόρφωση, στρατιωτική εμπειρία) να αναδειχθεί σε αναμφισβήτητη ηγετική μορφή στα Σουλιμοχώρια, όπου επέστρεψε λίγο πριν την έναρξη του αγώνα.
Άλλη αντιπροσωπευτική κυρίαρχη μορφή κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας ήταν και ο Δημήτρης Τζώρης που τελικά παρέμεινε γνωστός σαν Παπατσώρης γενάρχης της ομώνυμης Οικογένειας. Ήταν εφημέριος στο Λάπι και στο Σουλιμά, αρχιερατικός επίτροπος της περιοχής και αναφέρεται ως Πρωτόπαπας (χωρίς επώνυμο).
Ως κληρικός αλλά και προεστός ασκούσε μεγάλη επιρροή στο κόλι-Σουλιμά (Σουλιμοχώρια) εκφράζοντας με τους δυο γιους του Αδάμ και Αναγνώστη την «Ντρέδικη» αντίληψη για ελευθερία. Ήταν λοιπόν φυσικό να επιλεγεί από τον Πρωτοσύγκελο Αμβρόσιο Φραντζή της Αρκαδιάς και να μυηθεί στα μυστικά της Φιλικής Εταιρίας. Ο Ιστορικός Φωτάκος(υπασπιστής του Κολοκοτρώνη) δίνει στα απομνημονεύματα του μια εύγλωττη εικόνα «Ο Οικονόμος (Δημ. Παπατσώρης) ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρίας. Οι εκδουλεύσεις της οικογένειας του είναι πολλές και γνωστές. Το σπίτι τους υπήρξε κατηχητήριο της Εταιρίας. Επειδή το χωριό Σουλιμά κείται εις θέσιν οχυράν, χρησίμευε ως άσυλο και ένεκα τούτου εκεί ενεργούντο αφόβως τα της εταιρίας».
Παράλληλα με την κατήχηση ο Παπατσώρης είχε συγκροτήσει και ένοπλο σώμα με συναρχηγό τον Αντώνη Ντάρα από το Ψάρι και τον Αλέξη Φούτση από το Γλιάτα (σημερινή Ηλέκτρα) που τότε υπαγόταν στο κόλι-Σουλιμά. Πλέον των ανωτέρω σημειώνονται ενδεικτικά και τα ακόλουθα ονόματα των αγωνιστών, που έπαιξαν αντίστοιχους ρόλους στα χωριά τους, χωρίς να είναι όλα γνωστά.
Επανέρχεται στο προσκήνιο κατά την Φραγκοκρατία και ιδιαίτερα μετά την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Βυζαντινούς (1261) και την εγκαθίδρυση του Πριγκιπάτου του Μορέως.
Είχε προηγηθεί, από τα μέσα του 7ου αιώνα η ανοργάνωτη εγκατάσταση Σλαβικών Νομάδων που διείσδυσαν ανεμπόδιστα και σχημάτισαν σκόρπιους καθαρά αγροτικούς οικισμούς, χωρίς καμία συνοχή μεταξύ τους. Με το πέρασμα των χρόνων και προ της εμφάνισης των Φράγκων είχαν σχεδόν όλοι απορροφηθεί από το κυρίαρχο ελληνικό περιβάλλον. Στην οριστική αφομοίωση συνετέλεσε δραστικά και η επιτυχημένη προσπάθεια εκχριστιανισμού από το Βυζάντιο.
Κατάλοιπα αυτής της εγκατάστασης είναι τα διάφορα τοπωνύμια που μέχρι πρότινος χρησιμοποιούνταν (Βυδίσοβα στο Δήμο μας και Γαράντζα - Παυλίτσα - Γαρδίτσα στον περίγυρο). Επίσης λέξεις με καθαρά αγροτικό νόημα (όπως γράνα, σβάρνα, λόγγος, καρβέλι, κ.λ.π).Είχε προηγηθεί, από τα μέσα του 7ου αιώνα η ανοργάνωτη εγκατάσταση Σλαβικών Νομάδων που διείσδυσαν ανεμπόδιστα και σχημάτισαν σκόρπιους καθαρά αγροτικούς οικισμούς, χωρίς καμία συνοχή μεταξύ τους. Με το πέρασμα των χρόνων και προ της εμφάνισης των Φράγκων είχαν σχεδόν όλοι απορροφηθεί από το κυρίαρχο ελληνικό περιβάλλον. Στην οριστική αφομοίωση συνετέλεσε δραστικά και η επιτυχημένη προσπάθεια εκχριστιανισμού από το Βυζάντιο.
Οι Φράγκοι παρά το ότι έμειναν σε τμήματα της Πελοποννήσου ακόμα και μετά την κατάκτηση των Τούρκων, δεν φαίνεται να αναμείχθηκαν και πολύ με τον ντόπιο πληθυσμό, όχι τόσο λόγω των συνεχών εχθροπραξιών με τους Έλληνες (Δεσποτάτο του Μορέως- Μυστράς) όσο λόγω του ψυχικού χάσματος που υπήρχε μετά το Εκκλησιαστικό Σχίσμα (1054).
Η περιοχή μας υπαγόταν στη Βαρωνία της Αρκαδιάς (Κυπαρισσία). Οι λίγες και συγκεχυμένες πληροφορίες που υπάρχουν γι’ αυτή την περίοδο προέρχονται από το «Χρονικό του Μορέως», ένα άτεχνο μακροσκελές ποίημα, που υπάρχει και στη Γαλλική Γλώσσα.
Στο «Χρονικό» αναφέρονται οι ονομασίες Διμάντρα και Αετός καθώς και η Κοπρινίτσα που ασφαλώς και τότε, με το κεφαλάρι της, ήταν πηγή ζωής για τους κατοίκους της.
Η μεγάλη μετακίνηση πληθυσμού, χωρίς όμως να αλλάξει η γενική φυσιογνωμία του ανθρώπινου τοπίου, έγινε στην Πελοπόννησο περί το τέλος της Φραγκοκρατίας, και προ της κυριαρχίας των Τούρκων.
Οι ατέλειωτες συγκρούσεις μεταξύ Βυζαντινών Φράγκων, Βενετών, Γενουατών, οι εμφύλιες διαμάχες των τοπικών Βυζαντινών Ηγεμόνων, η κακοδιοίκηση και τέλος οι αλλεπάλληλες θανατηφόρες επιδημίες, οδήγησαν σε μια σοβαρή αποδυνάμωση του γηγενούς Ελληνικού πληθυσμού.
Τούτο συνέπεσε με μια δημογραφική έκρηξη στην Αλβανία, που συνοδευόταν και από μια αβάσταχτη φτώχεια, λόγω συγκέντρωσης, και εκμετάλλευσης της Γης και λίγους ισχυρούς ηγεμόνες. Οι συνθήκες λοιπόν ήταν προσφορές για μια ακόμα μετακίνηση του πληθυσμού από Βορρά προς Νότου, που μερικοί την παρομοίωσαν με την κάθοδο των Δωριέων (καθηγητής Κώστας Μπίρης).
Η κάθοδος είχε αρχίσει με ομάδες μισθοφόρων νωρίτερα, αλλά πήρε το χαρακτήρα συστηματικού εποικισμού με την ενθάρρυνση των Δεσποτών του Μυστρά Μανουήλ Καντακουζηνού (1349-1360), Θεόδωρου Παλαιολόγου (1384) και Δημήτριου Παλαιολόγου (1395). Την ίδια πολιτική εφάρμοσαν και οι Βενετοί.Τούτο συνέπεσε με μια δημογραφική έκρηξη στην Αλβανία, που συνοδευόταν και από μια αβάσταχτη φτώχεια, λόγω συγκέντρωσης, και εκμετάλλευσης της Γης και λίγους ισχυρούς ηγεμόνες. Οι συνθήκες λοιπόν ήταν προσφορές για μια ακόμα μετακίνηση του πληθυσμού από Βορρά προς Νότου, που μερικοί την παρομοίωσαν με την κάθοδο των Δωριέων (καθηγητής Κώστας Μπίρης).
Οι μετακινούμενοι ήσαν Ορθόδοξοι Χριστιανοί, δεδομένου ότι η υποταγή των Αλβανών στους Τούρκους έγινε εκατό περίπου χρόνια αργότερα, ύστερα από μακρά ηρωική αντίσταση του Εθνικού τους ήρωα Γεωργίου Καστριώτη-Σκερντέμπεη (1468).
Κάπου στην εποχή αυτή, δηλαδή πολύ πριν από την Τουρκική κατάκτηση της Πελοποννήσου, πρέπει να τοποθετήσουμε και τη μαζική κάθοδο στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Δωρίου των πρώτων αλβανόφωνων Χριστιανών εποικιστών. Ήρθαν συγκροτημένοι σε μεγάλες οικογένειες (φάρες) με απόλυτη πατριαρχική οργάνωση, ισχυρούς δεσμούς αγάπης μεταξύ τους, αλλά και τυφλής υπακοής σε άγραφους παραδοσιακούς κανόνες.
Οι νέοι αυτοί κάτοικοι έμελλε να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διατήρηση άσβεστης της φλόγας της Ελευθερίας στη σκοτεινή περίοδο που ακολούθησε, προετοιμάζοντας το μεγάλο ξεσηκωμό του 1821. Η περιοχή είναι ορεινή, όχι ιδιαίτερα εύφορη και την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν ακατοίκητη. Ο εποικισμός, θα πρέπει να έγινε ανεμπόδιστα.
Κατά την παράδοση, η πρώτη εγκατάσταση έγινε στην περιοχή Καμάρι - Δρυμί (μεταξύ των χωριών Σουλιμά-Κούβελα-Χαλκιά) όπου, κοντά σε μια πηγή, διασώζεται και μια μικρή εκκλησία που κτίστηκε εκείνη την εποχή. Η εκκλησία ανακαινίστηκε πρόσφατα από τους τοπικούς συλλόγους και γιορτάζεται κάθε 1η Σεπτέμβρη με ένα συγκινητικό προσκύνημα-αντάμωμα όλων των ξενιτεμένων Σουλιμοχωριτών. Εκεί ξανακούγονται τα αυθεντικά τραπεζίτικα τραγούδια που ανακαλούν ένδοξες παλιές μνήμες.
Κάθε μία από τις Φάρες, χωρίς να χάσουν τους οργανικούς μεταξύ τους δεσμούς και την Ιεραρχία εγκαταστάθηκαν στις σημερινές θέσεις των οικισμών, κτίζοντας τα πρώτα φτωχικά τους σπίτια. Έτσι προέκυψαν τα σημερινά Αρβανιτοχώρια Σουλιμά, Άνω Ψάρι Κούβελα, Ρίπεσι, Πιτσά Βλιάκα (Χρυσοχώρι), Κλέσουρα, Κατσούρα, Λάπι.
Παράλληλη ήταν η κατοίκηση και από άλλες αρβανίτικες Φάρες σε περιοχές γειτονικές προς τα Σουλιμοχώρια με τις οποίες θα υπήρχε οπωσδήποτε επαφή και συνεργασία. Χαρακτηριστικά αναφέρεται το Μπούγα (η γειτονική Καλιρρόη) που η ονομασία του σχετίζεται με τη μεγάλη αρβανίτικη οικογένεια των Μπουέων, που κυριαρχούσαν τότε στη Δυτική Στερεά Ελλάδα, καθώς και με τον Αλβανό αρχηγό Πέτρο Μπούα που αντιστάθηκε στον Τούρκο Τουραχάν Πασά κατά τη δεύτερη εισβολή του στην Πελοπόννησο (1454).Κάθε μία από τις Φάρες, χωρίς να χάσουν τους οργανικούς μεταξύ τους δεσμούς και την Ιεραρχία εγκαταστάθηκαν στις σημερινές θέσεις των οικισμών, κτίζοντας τα πρώτα φτωχικά τους σπίτια. Έτσι προέκυψαν τα σημερινά Αρβανιτοχώρια Σουλιμά, Άνω Ψάρι Κούβελα, Ρίπεσι, Πιτσά Βλιάκα (Χρυσοχώρι), Κλέσουρα, Κατσούρα, Λάπι.
Το ίδιο ισχύει και για τις περιοχές των χωριών Μποντιά και Βυδίσοβα του Δήμου μας, όπου πλεονάζουν τα αρβανίτικα τοπωνύμια (Μάλθη, Λακαθέλα κλπ).
Είναι κατανοητό ότι η ενασχόληση των νέων οικιστών με την κτηνοτροφία και την καλλιέργεια των φτωχών ορεινών χωραφιών όχι μόνο, δεν απέκλειε, αλλά εξανάγκαζε τους νέους άνδρες, φιλόδοξους, ατίθασους και ριψοκίνδυνους από τη φύση τους, να εντάσσονται στα ένοπλα τμήματα, που συντηρούσαν τοπικοί διεκδικητές της εξουσίας, στη ρευστή εκείνη εποχή.
Η ενασχόληση αυτή με τα όπλα, πέρα από την καλλιέργεια μιας ανεξάρτητης και υπερήφανης νοοτροπίας, αποτέλεσε και το ιδανικό για την εποχή σχολείο πολεμικής προετοιμασίας, που αποδείχθηκε εξαιρετικά ουσιώδες στις μετέπειτα εξελίξεις. Αντίστοιχη με την μεγαλοπρέπεια των τοπίων και των δυσπρόσιτων βουνών της αρχικής τους πατρίδας, ήταν και η ψυχολογία των ανθρώπων που ήρθαν για μόνιμη εγκατάσταση στην περιοχή μας.
Υπερήφανοι ορεσίβιοι, γνήσιοι απόγονοι των αρχαίων Ιλλυριών, άμεσα σχετιζόμενων με τους πρωτοέλληνες Πελασγούς, έγιναν γνωστοί από πολύ νωρίς σε όλη την Πελοπόννησο με την προσωνυμία Ντρέδες.
Πιθανή ετυμολογία της λέξης Ντρες είναι το Αλβανικό Ντρέιτ που σημαίνει όρθιος ευθύς, υπερήφανος. Μερικοί τη συσχετίζουν, κάπως αβασάνιστα, με την Ελληνική λέξη δρυς, τη βελανιδιά, με το σκληρό κορμό και τις βαθιές ρίζες που αντιστέκεται στις θύελλες. Όποια όμως και αν είναι η ετυμολογία της λέξης Ντρες, ακόμα και σήμερα, είναι συνώνυμη με ένα βαθύ συναίσθημα τιμής και αξιοπρέπειας, για την οποία μπορούν να θυσιάσουν τα πάντα. Έκφραση αυτού του συναισθήματος είναι η ιερή υποχρέωση ισόβιας δέσμευσης σε μια υπόσχεση ή συμφωνίας γενικότερα (Μπέσα). Η παράβαση αυτού του βασικού κανόνα στιγματίζει ανεπανόρθωτα τον υπεύθυνο, για πάντα.Η ενασχόληση αυτή με τα όπλα, πέρα από την καλλιέργεια μιας ανεξάρτητης και υπερήφανης νοοτροπίας, αποτέλεσε και το ιδανικό για την εποχή σχολείο πολεμικής προετοιμασίας, που αποδείχθηκε εξαιρετικά ουσιώδες στις μετέπειτα εξελίξεις. Αντίστοιχη με την μεγαλοπρέπεια των τοπίων και των δυσπρόσιτων βουνών της αρχικής τους πατρίδας, ήταν και η ψυχολογία των ανθρώπων που ήρθαν για μόνιμη εγκατάσταση στην περιοχή μας.
Υπερήφανοι ορεσίβιοι, γνήσιοι απόγονοι των αρχαίων Ιλλυριών, άμεσα σχετιζόμενων με τους πρωτοέλληνες Πελασγούς, έγιναν γνωστοί από πολύ νωρίς σε όλη την Πελοπόννησο με την προσωνυμία Ντρέδες.
Πάνω απ’ όλα και παρά τη φτώχεια, επικρατούσε μια χαρούμενη διάθεση για τη ζωή, που εκδηλωνόταν με τα μακρόσυρτα γλέντια στις γιορτές (γάμοι-πανηγύρια) και τον λεβέντικο τσάμικο χορό, με τους εντυπωσιακούς αυτοσχεδιασμούς του κορυφαίου χορευτή. Χαρακτηριστική επίσης είναι μια τάση για έξυπνα πειράγματα και διηγήσεις μεταξύ τους, με αρκετή δόση αυτοσαρκασμού.
Κυρίαρχη θέση στα Αρβανιτοχώρια λόγω γεωγραφικής θέσης αλλά και κύρους των πρώτων οικογενειών πήρε το Σουλιμά, που εξασκούσε ένα είδος επιρροής στα γύρω χωριά, παρόμοιο με εκείνο του Σουλίου, στην Ήπειρο.
Ολόκληρη η περιοχή με την εμπεδωμένη φήμη των Ντρέδων Πολεμιστών, σε συνδυασμό με τη δυσκολία προσέγγισης, λόγω του ορεινού εδάφους, απόκτησε ένα καθεστώς άτυπης ανεξαρτησίας, που ενίσχυσε ακόμα πιο πολύ την υψηλοφροσύνη των κατοίκων, την εξοικείωση τους με τα όπλα και τη ροπή τους για πόλεμο, σαν έκφραση του ασυμβίβαστου πόθου τους για ανεξαρτησία. Με αυτές τις συνθήκες έμειναν ουσιαστικά αδούλωτοι στους Τούρκους, αλλά και στους Βενετούς κατά την σύντομη παρεμβολή τους (1686-1715).
Στο κλίμα αυτό ωρίμασαν πιο έντονα οι συνθήκες για την μεγάλη εξέγερση.
Προηγήθηκε η ατυχής επανάσταση του 1770 με την ελλιπή προετοιμασία και σχεδιασμό των Ρώσων. Στην περιοχή μας δεν υπήρξαν σημαντικά γεγονότα αλλά ακολούθησαν ληστρικές επιδρομές και βιαιοπραγίες των 8000 περίπου Τουρκαλβανών που μεταφέρθηκαν για την κατάπνιξη της επανάστασης. Όμως στη συνέχεια παρέμειναν σαν δυνάστες στην Πελοπόννησο μέχρι την τελική εξολόθρευση τους από τους Τούρκους με τη συνεργασία των Κλεφτών. Είναι ίσως συμβολικό πως αυτή την εποχή (3 Απριλίου 1770) γεννήθηκε στο Ραμοβούνι, στην Ανατολική πλευρά του Λόφου με τις αρχαιότητες του Δωρίου, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Λίγα χρόνια πριν (περί το 1750) είχε γεννηθεί στο Σουλιμά μια άλλη σημαντική μορφή του μετέπειτα αγώνα. Πρόκειται για το Κόλια Πλαπούτα που όμως σε ηλικία 18 ετών αναγκάστηκε να καταφύγει στο χωριό Παλούμπα της Καρύταινας (Ηλιοδώρα), ύστερα από το φόνο ενός Τούρκου.
Απόκτησε δύο γιους το Γιώργο και το Δημήτρη από τους οποίους ο μεν πρώτος σκοτώθηκε πρόωρα στη μάχη του Λάλα, το 1821, ο δε δεύτερος ήταν στενός συνεργάτης του Κολοκοτρώνη, που του ανέθετε τις πιο έμπιστες και δύσκολες αποστολές και τελικά μοιράσθηκε μαζί του την εξορία στην Ύδρα(1824) και το κελί των μελλοθανάτων στο Παλαμήδι (1834) για το οποίο θα επανέλθουμε.
Με το ξεκίνημα του 19ου αιώνα, τα γεγονότα άρχισαν να εξελίσσονται, νομοτελειακά προς τη μεγάλη αναμέτρηση.
Το 1805 στο Χάνι της Κόκλας, οι τοπικοί Κλέφτες με αρχηγό το φημισμένο Γιώργο Μπέλκο (Κοσμά) από τον Αετό, συνέλαβαν τον φιλότουρκο Αρχιμανδρίτη Ανδριανόπουλο από τους Γαργαλιάνους, ενώ μετέφερε ένα πολύ σημαντικό ποσό, προϊόν της φορολογίας των σκλάβων, στην Τριπολιτσά. Αυτό, καθώς και άλλα περιστατικά ανταρσίας, έδωσαν στους Τούρκους την αφορμή να ξεσπάσει ένας εξοντωτικός πόλεμος εναντίον των Κλεφτών.Απόκτησε δύο γιους το Γιώργο και το Δημήτρη από τους οποίους ο μεν πρώτος σκοτώθηκε πρόωρα στη μάχη του Λάλα, το 1821, ο δε δεύτερος ήταν στενός συνεργάτης του Κολοκοτρώνη, που του ανέθετε τις πιο έμπιστες και δύσκολες αποστολές και τελικά μοιράσθηκε μαζί του την εξορία στην Ύδρα(1824) και το κελί των μελλοθανάτων στο Παλαμήδι (1834) για το οποίο θα επανέλθουμε.
Με το ξεκίνημα του 19ου αιώνα, τα γεγονότα άρχισαν να εξελίσσονται, νομοτελειακά προς τη μεγάλη αναμέτρηση.
Τότε ήταν (1806) που ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ύστερα από απηνή καταδίωξη, αναγκάστηκε να φύγει οικογενειακώς στη Ρωσοκρατούμενη και στη συνέχεια Αγγλοκρατούμενη Ζάκυνθο, οραματιζόμενος και ενεργώντας και από εκεί για τη ελευθερία της Πατρίδας. Στη Ζάκυνθο κατέφυγαν και άλλοι Κλέφτες της περιοχής μας και ανάμεσά τους ο Γιαννάκης Μέλλιος που γεννήθηκε στο Κούβελα και τον αναφέρει σαν στενό συνεργάτη του ο Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του.
Η διαμονή του στη Ζάκυνθο, η πιθανή υπηρεσία του μαζί με τον Νικηταρά στο στρατό του Βασιλείου της Κάτω Ιταλίας και εν συνεχεία η σίγουρη μύηση του στη Φιλική Εταιρία, του έδωσαν τα εφόδια (μόρφωση, στρατιωτική εμπειρία) να αναδειχθεί σε αναμφισβήτητη ηγετική μορφή στα Σουλιμοχώρια, όπου επέστρεψε λίγο πριν την έναρξη του αγώνα.
Άλλη αντιπροσωπευτική κυρίαρχη μορφή κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας ήταν και ο Δημήτρης Τζώρης που τελικά παρέμεινε γνωστός σαν Παπατσώρης γενάρχης της ομώνυμης Οικογένειας. Ήταν εφημέριος στο Λάπι και στο Σουλιμά, αρχιερατικός επίτροπος της περιοχής και αναφέρεται ως Πρωτόπαπας (χωρίς επώνυμο).
Ως κληρικός αλλά και προεστός ασκούσε μεγάλη επιρροή στο κόλι-Σουλιμά (Σουλιμοχώρια) εκφράζοντας με τους δυο γιους του Αδάμ και Αναγνώστη την «Ντρέδικη» αντίληψη για ελευθερία. Ήταν λοιπόν φυσικό να επιλεγεί από τον Πρωτοσύγκελο Αμβρόσιο Φραντζή της Αρκαδιάς και να μυηθεί στα μυστικά της Φιλικής Εταιρίας. Ο Ιστορικός Φωτάκος(υπασπιστής του Κολοκοτρώνη) δίνει στα απομνημονεύματα του μια εύγλωττη εικόνα «Ο Οικονόμος (Δημ. Παπατσώρης) ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρίας. Οι εκδουλεύσεις της οικογένειας του είναι πολλές και γνωστές. Το σπίτι τους υπήρξε κατηχητήριο της Εταιρίας. Επειδή το χωριό Σουλιμά κείται εις θέσιν οχυράν, χρησίμευε ως άσυλο και ένεκα τούτου εκεί ενεργούντο αφόβως τα της εταιρίας».
Παράλληλα με την κατήχηση ο Παπατσώρης είχε συγκροτήσει και ένοπλο σώμα με συναρχηγό τον Αντώνη Ντάρα από το Ψάρι και τον Αλέξη Φούτση από το Γλιάτα (σημερινή Ηλέκτρα) που τότε υπαγόταν στο κόλι-Σουλιμά. Πλέον των ανωτέρω σημειώνονται ενδεικτικά και τα ακόλουθα ονόματα των αγωνιστών, που έπαιξαν αντίστοιχους ρόλους στα χωριά τους, χωρίς να είναι όλα γνωστά.
1. Γιαννάκης Γκρίζαλης, Γιώργος Συρράκος, Παναγιώτης Μήτρος από το Ψάρι.
2. Κωνσταντίνος και Δημήτριος Μέλλιος, (αδελφοί του Γιαννάκη) Γεώργιος Κωστόπουλος, Ασημάκης Κόρβας, Γιώργος Γιαννόπουλος και Παναγιώτης Ντούφας από Κούβελα.
3. Δήμος Τότσης και Γεώργιος Μεγάλης από το Κλέσουρα.
4. Αναγνώστης Μπαλτάς από το Ρίπεσι.
5. Παναγιώτης Δημόπουλος και Αντώνης Πανούσαλης από το Λάπι.
6. Παναγιώτης Αρβανιτάκης από Βυδίσοβα.
7. Κωνσταντής Λαμπρόπουλος και Ιωάννης Καλαμπόκης από το Μπουτιά
8. Λιάκος Μπαρμπάνης από Πιτσά.
Η μεγάλη ημέρα πλησίαζε. Δεν είναι γνωστό αν πέρασε από τα Σουλιμοχώρια ο Παπαφλέσσας κατά το στάδιο της προετοιμασίας, είναι όμως σίγουρο ότι βρισκόταν σε επαφή με τον Δημήτρη Παπατσώρη, είτε απ’ ευθείας είτε μέσω του Πρωτοσύγκελου Αμβρόσιου Φραντζή. Η φλόγα στα Σουλιμοχώρια ήταν αναμμένη από πολύ πριν και τα ένοπλα τμήματα περιμένουν το σύνθημα για το μεγάλο ξεκίνημα!
Τρίτη 5 Απριλίου 2011
Αρχαιολογικές Έρευνες για το Δώριο
Η ιστορία των ανασκαφών στο θεωρούμενο αρχαίο Δώριο άρχισε το Πάσχα του 1926 όταν ο τότε δημοδιδάσκαλος στο χωριό Βυδίσοβα (Κόκλα) Σωτήρης Παπαδόπουλος, ευαίσθητος στα θέματα της τοπικής Ιστορίας, υπόδειξε στο Σουηδό Αρχαιολόγο ΝΑΤΑΝ VALMIN, που ερευνούσε στη Μεσσηνία, την ύπαρξη αρχαιοτήτων στην κορυφή του λόφου Μάλθη, που βρίσκεται μεταξύ Βασιλικού και Κόκλας, νοτίως του δρόμου για την Κυπαρισσία.
Ο VALMIN με οδηγό τις περιηγήσεις του Παυσανία (όπως αναφέρθηκαν πριν) ταύτισε το ποτάμι Ηλέκτρα με το ρέμα που περνάει δυτικά του Βασιλικού και το ποτάμι Κοίο με το ρέμα που κατεβαίνει από το τωρινό χωριό Μάλθη, για να ενωθεί με το προηγούμενο, πλησίον του οικισμού Ακρόπολις.
Αυτό το ρέμα δέχεται τα νερά μιας πηγής προς τη δυτική πλευρά του λόφου με τις αρχαιότητες που ο VALMIN θεώρησε ότι είναι η πηγή Αχαΐα του Παυσανία.
Σύμφωνα με τα παραπάνω σε συνδυασμό και με άλλες ενδείξεις από αρχαία κείμενα και χωρίς να βρεθεί καμιά γραπτή απόδειξη ο VALMIN υποστήριξε ότι οι αρχαιότητες στην κορυφή του λόφου Μάλθη, σχετίζονται με το αρχαίο Δώριο.
Η άποψη αυτή έχει γίνει μέχρι σήμερα γενικά αποδεκτή. Τα ευρήματα και συμπεράσματα των ανασκαφών καταγράφονται λεπτομερειακά στο βιβλίο-έκθεση του VALMIN, προς το Πανεπιστήμιο της LUND, που χρηματοδότησε τις έρευνες. Το βιβλίο κυκλοφόρησε στα Αγγλικά το 1938 με τίτλο THE SWEDISH MESSENIAN EXPEDITION και δυστυχώς δεν έχει μεταφραστεί ακόμη στα Ελληνικά. Υπάρχει όμως στη Βιβλιοθήκη της Αρχαιολογικής Εταιρείας στην Αθήνα.
Περιληπτικές αναφορές στο έργο του VALMIN σε συνδυασμό με λεπτομερή σχόλια στα αρχαία κείμενα, περιλαμβάνονται στο βιβλίο του Νικ. Παπαχατζή βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών με τίτλο «Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησης-Μεσσηνιακά - Ηλειακά» 3ος Τόμος (Εκδοτικής Αθηνών).
Σύμφωνα με τα παραπάνω η κατοίκηση του Λόφου έγινε όχι αργότερα από τη ύστερη Νεολιθική εποχή, που για τη περιοχή αυτή τερματίζεται στα 2500 π.X.
Ακολουθεί η Πρωτοελλαδική εποχή έως το 2200 π.Χ και η Μεσοελλαδική, έως το 1800 π.Χ . Στη Μεσοελλαδική περίοδο είναι γνωστό ότι η Πελοπόννησος οικίστηκε από τους Αχαιούς που βαθμιαία την κατέκλυσαν από το Βορρά, άλλοτε ειρηνικά και άλλοτε βίαια, υποτάσσοντας τους πρώτους κατοίκους, τους Πελασγούς.
Η μεγάλη ακμή της Μάλθης συμπίπτει με τους δυο τελευταίους αιώνες της Μεσοελλαδικής εποχής (2000-1800π.Χ). Την περίοδο αυτή κτίζεται ο μεγάλος ωοειδής οχυρωματικός περίβολος με κατοικίες στην εσωτερική πλευρά του τείχους και τα επίσημα οικοδομήματα στο κέντρο. (Πλακόστρωτη αίθουσα Ηγεμόνα - Βωμοί με υπολείμματα οστών κ.λ.π). Η τελευταία (πέμπτη) περίοδος είναι Υστεροελλαδική ή (Μυκηναϊκή) στην οποία ανήκει και το τετράγωνο κτίσμα (μέγαρο) στην κορυφή του Λόφου με λίθινες βάσεις για ξύλινες κολώνες.
Κάθε περίοδο την χαρακτηρίζουν και αντίστοιχα ευρήματα (λίθινα εργαλεία, διάφορες ταφές κάτω από κατοικίες, σπασμένα αγγεία με χαραγμένες μη αναγνώσιμες επιγραφές, μικρά λίθινα ειδώλια κλπ).
Είναι πιθανότατα οι ταφές των τοπικών ηγεμόνων του Βασιλείου του Νέστορα. Παρόμοιοι τάφοι (όλοι συλημένοι) βρέθηκαν, μεταγενέστερα και σε άλλες τοποθεσίες της ευρύτερης ορεινής Τριφυλίας (Λόφος Μετσίκι στο Ψάρι, λόφος Προφήτη Ηλία, πλησίον Χαλκιά, περιοχή Σανοβάς Κοπανακίου, τοποθεσία Αγριλιές Αετού). Τίποτα δεν αποκλείει τον εντοπισμό και άλλων.
Είναι προς τιμή των τοπικών Πολιτιστικών Συλλόγων (Βασιλικού-Μάλθης-Κόκλας) που εξασφάλισαν από την Νομαρχιακή Διοίκηση Μεσσηνίας το αναγκαίο ποσό για τη χύτευση της ορειχάλκινης προτομής του διάσημου Σουηδού αρχαιολόγου και Ελληνολάτρη NATAN VALMIN. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν με κάθε επισημότητα, στις 30 Αυγούστου 2008, πλησίον του θολωτού τάφου, στο δρόμο για την Μάλθη με την παρουσία εκπροσώπου της Κυβέρνησης, της Σουηδικής Πρεσβείας, της θυγατέρας του τιμώμενου και πλήθος κόσμου από τις γύρω περιοχές. Ήταν μία, έστω και καθυστερημένη, έκφραση ευγνωμοσύνης και τιμής στον επιστήμονα, που επί σειρά ετών (1927, 1929, 1933 και 1934) μένοντας στο Βασιλικό, υπό τις δύσκολες συνθήκες της εποχής, μόχθησε για να αποκαλύψει και να προβάλει διεθνώς το Αρχαίο Δώριο, που για περισσότερο από 2200 χρόνια, ήταν γνωστό μόνο σαν όνομα στο χώρο του Μύθου. Οι κάτοικοι του Βασιλικού συμπαραστάθηκαν στο έργο του, τον αγάπησαν και ήδη έχουν δώσει το όνομα του σ’ ένα από τους δρόμους του χωριού. Ο VALMIN τους το ανταπέδωσε με τα θερμά αισθήματα αλλά και με την υλική βοήθεια που φρόντισε να στείλει από τη Σουηδία στα δύσκολα χρόνια της δεκαετίας του 1940.
Ο VALMIN με οδηγό τις περιηγήσεις του Παυσανία (όπως αναφέρθηκαν πριν) ταύτισε το ποτάμι Ηλέκτρα με το ρέμα που περνάει δυτικά του Βασιλικού και το ποτάμι Κοίο με το ρέμα που κατεβαίνει από το τωρινό χωριό Μάλθη, για να ενωθεί με το προηγούμενο, πλησίον του οικισμού Ακρόπολις.
Αυτό το ρέμα δέχεται τα νερά μιας πηγής προς τη δυτική πλευρά του λόφου με τις αρχαιότητες που ο VALMIN θεώρησε ότι είναι η πηγή Αχαΐα του Παυσανία.
Σύμφωνα με τα παραπάνω σε συνδυασμό και με άλλες ενδείξεις από αρχαία κείμενα και χωρίς να βρεθεί καμιά γραπτή απόδειξη ο VALMIN υποστήριξε ότι οι αρχαιότητες στην κορυφή του λόφου Μάλθη, σχετίζονται με το αρχαίο Δώριο.
Η άποψη αυτή έχει γίνει μέχρι σήμερα γενικά αποδεκτή. Τα ευρήματα και συμπεράσματα των ανασκαφών καταγράφονται λεπτομερειακά στο βιβλίο-έκθεση του VALMIN, προς το Πανεπιστήμιο της LUND, που χρηματοδότησε τις έρευνες. Το βιβλίο κυκλοφόρησε στα Αγγλικά το 1938 με τίτλο THE SWEDISH MESSENIAN EXPEDITION και δυστυχώς δεν έχει μεταφραστεί ακόμη στα Ελληνικά. Υπάρχει όμως στη Βιβλιοθήκη της Αρχαιολογικής Εταιρείας στην Αθήνα.
Περιληπτικές αναφορές στο έργο του VALMIN σε συνδυασμό με λεπτομερή σχόλια στα αρχαία κείμενα, περιλαμβάνονται στο βιβλίο του Νικ. Παπαχατζή βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών με τίτλο «Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησης-Μεσσηνιακά - Ηλειακά» 3ος Τόμος (Εκδοτικής Αθηνών).
Σύμφωνα με τα παραπάνω η κατοίκηση του Λόφου έγινε όχι αργότερα από τη ύστερη Νεολιθική εποχή, που για τη περιοχή αυτή τερματίζεται στα 2500 π.X.
Ακολουθεί η Πρωτοελλαδική εποχή έως το 2200 π.Χ και η Μεσοελλαδική, έως το 1800 π.Χ . Στη Μεσοελλαδική περίοδο είναι γνωστό ότι η Πελοπόννησος οικίστηκε από τους Αχαιούς που βαθμιαία την κατέκλυσαν από το Βορρά, άλλοτε ειρηνικά και άλλοτε βίαια, υποτάσσοντας τους πρώτους κατοίκους, τους Πελασγούς.
Η μεγάλη ακμή της Μάλθης συμπίπτει με τους δυο τελευταίους αιώνες της Μεσοελλαδικής εποχής (2000-1800π.Χ). Την περίοδο αυτή κτίζεται ο μεγάλος ωοειδής οχυρωματικός περίβολος με κατοικίες στην εσωτερική πλευρά του τείχους και τα επίσημα οικοδομήματα στο κέντρο. (Πλακόστρωτη αίθουσα Ηγεμόνα - Βωμοί με υπολείμματα οστών κ.λ.π). Κάθε περίοδο την χαρακτηρίζουν και αντίστοιχα ευρήματα (λίθινα εργαλεία, διάφορες ταφές κάτω από κατοικίες, σπασμένα αγγεία με χαραγμένες μη αναγνώσιμες επιγραφές, μικρά λίθινα ειδώλια κλπ).
Εντύπωση προκαλεί η ανεύρεση λεπίδων από οψιανό λίθο ο οποίος υπάρχει μόνο στη νήσο Μήλο, γεγονός που αποδεικνύει τις σχέσεις που υπήρχαν με τους κατοίκους των Κυκλάδων. Επίσης ο VALMIN συσχετίζει μερικές από τις παραστάσεις των θρυμματισμένων αγγείων με παρόμοιες εγχαράξεις που βρέθηκαν σε Ετρουσκικά αγγεία. Αυτή όμως η συσχέτιση δεν έχει υποστηριχθεί στα χρόνια που ακολούθησαν.
Εκτός από τις ταφές εντός των τειχών, με τα πολύ φτωχά κτερίσματα, ιδιαίτερα ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τρεις θολωτοί τάφοι στους δυτικούς πρόποδες του Λόφου. Έχουν συληθεί από τα αρχαία χρόνια και οι δύο απ’ αυτούς, είναι σχεδόν κατεστραμμένοι.Ο τρίτος τάφος που είναι και επισκέψιμος κατασκευαστικά θυμίζει τους γνωστούς τάφους των Μυκηνών χωρίς όμως την γνωστή μεγαλοπρέπεια με τους τεράστιους ογκόλιθους στην είσοδο και τον εντυπωσιακό θόλο.
Είναι πιθανότατα οι ταφές των τοπικών ηγεμόνων του Βασιλείου του Νέστορα. Παρόμοιοι τάφοι (όλοι συλημένοι) βρέθηκαν, μεταγενέστερα και σε άλλες τοποθεσίες της ευρύτερης ορεινής Τριφυλίας (Λόφος Μετσίκι στο Ψάρι, λόφος Προφήτη Ηλία, πλησίον Χαλκιά, περιοχή Σανοβάς Κοπανακίου, τοποθεσία Αγριλιές Αετού). Τίποτα δεν αποκλείει τον εντοπισμό και άλλων.Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχουν και οι πληροφορίες του Άγγλου Αρχαιολόγου HOPE SIMPSON, όπως αναφέρονται στο βιβλίο του «A GAZETTEER OF AEGEAN CIVILIZATION IN THE BRONZE AGE» GÖTENBERG 1979 Τόμος 1, σελίδα 176. Στο λόφο Κόνδρα, δυτικά του μέσου του δρόμου, που συνδέει το Δώριο με το Ψάρι, γύρω από την θέση της εκκλησίας των Εισοδίων της Θεοτόκου, πάνω από το κεφαλάρι της Κοπρινίτσας και σε αρκετή γύρω έκταση, βρέθηκαν διάφορα κεραμικά και θραύσματα αγγείων, που χρονολογηθήκαν στην Μεσοελλαδική (2200-1800 π.Χ.) και την Υστεροελλαδική (1800-1100 π.Χ.) περίοδο.
Υποστηρίζει ακόμη, χωρίς όμως άλλες διευκρινήσεις, ότι ο οικισμός που υπήρχε στο λόφο της Κόνδρας, ήταν μεγαλύτερης σημασίας από αυτό του λόφου της Μάλθης.Άσχετα από την παραπάνω σύγκριση, η ανατολική πλευρά της Κόνδρας, από τα βάθη της Προϊστορικής εποχής, κατάφυτη με τα ίδια δένδρα, τις ελιές, και με την ζωοδότρα πηγή της Κοπρινίτσας, στους πρόποδες, ήταν χώρος δημιουργικής ανθρώπινης παρουσίας και το επίκεντρο δραστηριοτήτων όλων των οικισμών της περιοχής, ιδιαίτερα στα μετεπαναστατικά χρόνια (περιτειχισμένη εκκλησία με νεκροταφεία, χώρος εορταστικών εκδηλώσεων, διαχείριση των νερών της πηγής για την ελεγχόμενη άρδευση μέχρι και το χωριό Κόκλα, κοντά στο λόφο της Μάλθης).
Ήταν μεγάλο λάθος, που κατά τις εργασίες για την ύδρευση του Δωρίου, εξαφάνισαν από το χώρο της Κοπρινίτσας μερικούς άτεχνους τοίχους, κοντά στις πηγές, ανεξερεύνητα υπολείμματα ενός μακρινού παρελθόντος.Επανερχόμενοι στις αρχαιολογικές έρευνες στο λόφο της Μάλθης, συμπληρώνουμε ότι οι ανασκαφές του N. VALMIN επιφύλασσαν μια απρόσμενη έκπληξη: Ενώ δεν υπήρχε καμία ένδειξη για κατοίκηση μετά τους αρχαίους χρόνους η σκαπάνη αποκάλυψε τα θεμέλια ενός μικρού κτίσματος (πιθανότατα εξωκλησιού) όπου βρέθηκε ένα σύνολο από 139 ορειχάλκινα Βυζαντινά νομίσματα της εποχής του Ρωμανού του Α΄ του Λεκαπηνού, που βασίλευσε την περίοδο 919-945 μ.Χ.
Μεταπολεμικά, σε ανασκαφές που έγιναν το 1970, δυτικά της ευθείας των χωριών Μίλα και Βασιλικό και σε απόσταση 3 χιλιομέτρων Β.Δ του Μίλα αποκαλύφθηκαν και ενδιαφέρουσες αρχαιότητες. Αποτελούν συνέχεια των ευρημάτων του λόφου Μάλθης, ανήκουν στη Μυκηναϊκή εποχή, μέχρι και τους πρώιμους αρχαϊκούς χρόνους (700π.χ).Δεν θα μας απασχολήσουν ιδιαίτερα, γιατί βρίσκεται (λόφος Λακαθέλα) εκτός των ορίων του Δήμου μας.
Μέρος των ευρημάτων και ανασκαφών VALMIN φυλάσσονταν μέχρι και μετά την απελευθέρωση του 1944, στο μικρό Μουσείο Βασιλικού, που είχε γίνει με έξοδα της Σουηδικής Αποστολής.Στην συνέχεια μεταφέρθηκαν, για λόγους ασφαλείας, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών και μέρος από τα λίθινα εργαλεία βρίσκονταν στις αντίστοιχες προθήκες με επεξηγήσεις για την προέλευση τους. Μερικά από αυτά έχουν μεταφερθεί και εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καλαμάτας.
Όμως για το σύνολο των ευρημάτων ο πιο κατάλληλος χώρος για να παρουσιασθούν είναι ο χώρος ανευρέσεως τους (όπως το επιχείρημα μας για τα μάρμαρα του Παρθενώνα). Αυτό μας κάνει να οραματισθούμε ένα ευπρόσωπο Μουσείο στους πρόποδες του λόφου (όπου και ο οικισμός Ακρόπολις) ώστε να αποκτήσει η περιοχή μας το ιστορικό βάθος που της ανήκει με την κατάλληλη τεκμηρίωση και επίσης ένα τουριστικό αξιοθέατο.
Είναι προς τιμή των τοπικών Πολιτιστικών Συλλόγων (Βασιλικού-Μάλθης-Κόκλας) που εξασφάλισαν από την Νομαρχιακή Διοίκηση Μεσσηνίας το αναγκαίο ποσό για τη χύτευση της ορειχάλκινης προτομής του διάσημου Σουηδού αρχαιολόγου και Ελληνολάτρη NATAN VALMIN. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν με κάθε επισημότητα, στις 30 Αυγούστου 2008, πλησίον του θολωτού τάφου, στο δρόμο για την Μάλθη με την παρουσία εκπροσώπου της Κυβέρνησης, της Σουηδικής Πρεσβείας, της θυγατέρας του τιμώμενου και πλήθος κόσμου από τις γύρω περιοχές. Ήταν μία, έστω και καθυστερημένη, έκφραση ευγνωμοσύνης και τιμής στον επιστήμονα, που επί σειρά ετών (1927, 1929, 1933 και 1934) μένοντας στο Βασιλικό, υπό τις δύσκολες συνθήκες της εποχής, μόχθησε για να αποκαλύψει και να προβάλει διεθνώς το Αρχαίο Δώριο, που για περισσότερο από 2200 χρόνια, ήταν γνωστό μόνο σαν όνομα στο χώρο του Μύθου. Δευτέρα 4 Απριλίου 2011
Τεχνικό πρόγραμμα Δωρίου 2011
(ΣΑΤΑ 2011 49390,08)
Α) ΝΕΑ ΕΡΓΑ4) Επισκευή περίφραξης Νεκροταφείου Αμφιθέας ποσού 3769,95
5) Διαμόρφωση χώρου μνημείου Αγνώστου στρατιώτη