Τα Ιστορικά μας μνημεία

Νικόλας - Κόλλιας Πλαπούτας

Γενάρχης της οικογένειας Πλαπούτα (όνομα οικογένειας από τη Γορτυνία). Γεννήθηκε στο Σουλιμά Τριφυλίας το έτος 1735 και πέθανε το 1827. Από εκεί κατέφυγε στην Παλούμπα Ηραίας Αρκαδίας γύρω στο 1750, γιατί σκότωσε έναν Τούρκο στο Σουλιμά, ο οποίος βασάνιζε κάποιο Χριστιανό.

Διακρινόμενος για τη μεγάλη σωματική αντοχή του, το βίαιο και ατρόμητο χαρακτήρα του, άρχισε αδιάλειπτο αγώνα εναντίον των Τούρκων. Πήρε μέρος στην επανάσταση του Ορλώφ, περιόρισε τους Τούρκους στο Λάλα και δεν τους επέτρεπε να μπουν στην περιφέρεια της Καρύταινας, της οποίας διορίστηκε «Κάπος» και «Καπόμπασης». Ενώ ήταν άρρωστος, μεταφέρθηκε με φορείο στο στρατόπεδο του Κολοκοτρώνη, όταν αυτός πολιορκούσε την Τρίπολη και του έδινε συμβουλές για την ταχύτερη εκπόρθηση της πρωτεύουσας του Μωριά.
Κατά την εισβολή του Ιμπραήμ, μετακομίστηκε στο Μοναστήρι του Προδρόμου, κοντά στη Δημητσάνα, όπου και πέθανε. Ο Κόλλιας απέκτησε από μεν τη νόμιμη γυναίκα του την Κυράτσω, το γένος Τζώρτζη, τους Γεωργάκη και Δημητράκη (αγωνιστή της επανάστασης του 21’), που επονομάστηκαν Κολιόπουλοι, από δε την αστεφάνωτη γυναίκα του Λιόσα, τον Αθανάσιο και τον Παρασκευά.

Την προτομή αυτή τοποθέτησε η Ένωση των Ντρέδων και τα αποκαλυπτήριά της έγιναν σε ειδική τελετή από τον τότε Νομάρχη Μεσσηνίας Κυριάκο Στεφανάκο, στις 18 Ιουνίου 1978, ανήμερα της Πεντηκοστής. 

Είναι έργο του Μεσσήνιου γλύπτη από τη Βανάδα, Θεόδωρου Η. Κολοκοτρώνη.

Δημήτρης Παπατσώρης ή Τζώρης

Γεννήθηκε το 1770, στο Σουλιμά, όπου και πέθανε το 1835. Ήταν γόνος της μεγάλης Σουλιμαίικης φάρας των Τζωραίων, που στο διάβα της μακραίωνης σκλαβιάς διαφέντευε - κυρίως πολιτικά - το Σουλιμά, αλλά και τα υπόλοιπα Σουλιμοχώρια.
Γύρω στο 1800, χειροτονήθηκε ιερέας και λίγο αργότερα, χρίστηκε πρωτόπαπας του κολίου των Σουλιμοχωρίων. Στα 1818, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, από τον αείμνηστο μητροπολίτη Χριστιανουπόλεως Γερμανό ή κατ΄ άλλους, από τον πρωτοσύγκελο Αμβρόσιο Φρατζή με τον οποίο, πέρα από την ιεροσύνη, τον ένωνε αδελφική φιλία.

Με την ιδιότητα του πρωτόπαπα και πρωτοπροεστού των Σουλιμοχωρίων, θα του σταλεί, με τον Αναγνώστη Τζοχαντάρη, στις 23 Μάρτη του 1821 το «χαρωπό μήνυμα» από την Καλαμάτα, που το υπογράφουν οι Κολοκοτρώνης - Παπαφλέσσας και που μ' αυτό προέτρεπαν τους Αρκαδίους Ντρέδες «να οπλιστούν με ανοιχτά μπαϊράκια και να τρέξουν εναντίον των εχθρών της πίστεως και της πατρίδος».

Διαβάζοντας το «χαρωπό μαντάτο» προστάζει τα παλληκάρια του χωριού αλλά και άλλους Σουλιμοχωρίτες Ντρέδες να μαζευτούν την επομένη μέρα στις 10 το πρωί, στο μικρό εκκλησάκι του Αϊ - Δημήτρη. Έτσι στις 24 Μάρτη αφού πρώτα ευλογεί και τους μεταλαμβάνει «των αχράντων μυστηρίων» στη συνέχεια τους ορκίζει γονατιστούς κάτω από αυτοσχέδιο μπαϊράκι καμωμένο από καλάμι και λευκό πανί «την Αρκαδιά να πάρουνε και τα μεγάλα κάστρα, να λευτερώσουν το Μωριά και ούλη την Ελλάδα».

Στη συνέχεια μπαίνει επικεφαλής των Ντρέδων και με τα πρωτοπαλίκαρά του τα δύο του παιδιά Αδάμ και Αναγνώστη, ξεκινούν για το Κεφαλάρι του Σουλιμά (σημερινό Αϊ - Γιώργη) κι ενώνονται με τους άλλους Σουλιμοχωρίτες – Ντρέδες και τους οπλαρχηγούς τους.
Στις 26 το πρωί επικεφαλής όλων πια των Ντρέδων κατευθύνεται στην Αρκαδιά (Κυπαρισσία) και φτάνοντας εκεί γύρω στις 11 την ελευθερώνουν από τους Τούρκους. Κατόπιν φτάνει στο Νιόκαστρο και το πολιορκεί με τον Γιαννάκη Μέλιο και το Γρηγοριάδη. Επιστρέφει στο χωριό του μετά την πτώση του Νιόκαστρου, για να ξεκουραστεί μέχρι το 1824 που προάγεται σε στρατηγό και επανέρχεται στους αγώνες.

Στους εμφυλίους του 1824 μαζί με το σύνολο των Σουλιμαίων, θα ακολουθήσει το κυβερνητικό μέρος και θα έρθει σε ένοπλη σύγκρουση με τους υπόλοιπους Σουλιμοχωρίτες, που είχαν ακολουθήσει το μέρος του Κολοκοτρώνη.

Επί Ιμπραήμ ανέλαβε και πάλι τη γενική αρχηγία των Σουλιμοχωρίτικων αρμάτων και παρά την ηλικία του έτρεξε και πολέμησε, όπου τον κάλεσε η πατρίδα που κινδύνευε.
Στα χρόνια του Καποδίστρια περιορίστηκε στα ιερατικά του καθήκοντα. Επί αντιβασιλείας τα δύο του παιδιά φυλακίζονται στο Ιτς Καλέ και στο Νιόκαστρο, για δεκαοκτώ μήνες. Στα πρώτα χρόνια του Όθωνα αποσύρεται πικραμένος από την άδικη μεταχείριση των Βαυαρών και των Ελλήνων υποτακτικών, στο κονάκι του ως το θάνατό του το 1835.

H απελευθερωμένη Ελλάδα τον ξέχασε, όπως και τόσους άλλους Ντρέδες, όχι όμως οι χωριανοί του που έστησαν την προτομή του στον προαύλιο χώρο του Αϊ - Δημήτρη και τον τιμούν κάθε χρόνο μαζί με τους άλλους Ντρέδες, στις 24 Μαρτίου.

Το μνημείο των Ντρέδων

To 1996 ο Σύλλογος Άνω Δωριτών, ξεκίνησε την προσπάθεια συλλογής χρημάτων για την κατασκευή του μνημείου των Ντρέδων.

Μέχρι το έτος 2004 είχε συγκεντρωθεί το ποσό των 11.000 Ευρώ, από συμπατριώτες μας Σουλιμαίους - Σουλιμοχωρίτες κι άλλους φίλους του συλλόγου.
Τότε ξεκίνησαν και οι πρώτες εργασίες κατασκευής του μνημείου, εντός του πάρκου και πλησίον του Αϊ - Δημήτρη.

Για ένα περίπου χρόνο μεσολάβησαν διάφορα γεγονότα (αρχαιολογία κλπ) και οι εργασίες είχαν ανασταλεί.

Όταν τα γεγονότα αυτά ξεπεράστηκαν, ο Σύλλογος μερίμνησε και με εντατικούς ρυθμούς κατασκευάστηκε το εικονιζόμενο μνημείο, με σχετικά μικρή δαπάνη, δεδομένου ότι μετεφέρθησαν αγκωνάρια και άλλα δομικά υλικά από την Ήπειρο και την Αλβανία.
Η πλάκα στην οποία εμφανίζεται η ορκωμοσία των Ντρέδων (τέτοια πλάκα που εμφανίζεται η ορκωμοσία των Ντρέδων έχει εντοιχιστεί στον Αϊ - Δημήτρη), από τον παπά και στρατηγό του '21 Δημήτρη Παπατσώρη κατασκευάστηκε στην Αθήνα, από την γλύπτρια Ελισάβετ Βάλβη και τοποθετήθηκε στη θέση της.

Η συνολική δαπάνη του έργου ανέρχεται στο ποσό των 25.500 Ευρώ.

Η αναπαράσταση της ορκωμοσίας των Ντρέδων

Η αναπαράσταση της ορκωμοσίας των Ντρέδων από τον Πρωτόπαπα Δημήτρη Τσώρη, είναι εντοιχισμένη στην ιστορική εκκλησία του Αγίου Δημητρίου του Άνω Δωρίου (Σουλιμά). Σε αυτή γίνεται κατάθεση στεφάνων κάθε χρόνο στις 24 Μαρτίου, κατά τον εορτασμό της Εξέγερσης και Ορκωμοσίας των Ντρέδων. 

Την προτομή αυτή τοποθέτησε η Ένωση των Ντρέδων και τα αποκαλυπτήριά της έγιναν σε ειδική τελετή από τον τότε Νομάρχη Μεσσηνίας Κυριάκο Στεφανάκο, στις 18 Ιουνίου 1978, ανήμερα της Πεντηκοστής. 

Είναι έργο του Μεσσήνιου γλύπτη από τη Βανάδα, Θεόδωρου Η. Κολοκοτρώνη.

Το μνημείο των πεσόντων ηρώων κατά τα έτη 1912-1940

Δεν είναι υπερβολή ή υπέρμετρος φιλοπατρισμός και τοπικισμός, αν πούμε, ότι οι Σουλιμαίοι έδωσαν αγώνες σε όλες τις φάσεις, για τη απελευθέρωση της πατρίδας μας από τους διάφορους κατακτητές.

Στην διάρκεια των Α΄ και Β΄ Παγκοσμίων και Βαλκανικών πολέμων, πολλά παλικάρια του Σουλιμά αγωνίστηκαν και έπεσαν στα πεδία των μαχών με ηρωισμό και αυταπάρνηση.
Τους πεσόντες αυτούς ήρωες, τιμά το μνημείο, που έχει στηθεί απέναντι από την είσοδο του ιερού ναού Αγίου Δημητρίου.
Το μνημείο αυτό, έγινε το έτος 1996, με ενέργειες και δαπάνη του εκλεκτού συγχωριανού μας Παναγιώτη Α. Λυμπερόπουλου.

Tα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν στις 15-8-1996, από τον συμπατριώτη μας Στρατηγό ε.α. Ιωάννη Ντάβο.

Σημ: Οι πληροφορίες είναι από την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΜΑΙΩΝ", το βιβλίο "Σουλιμοχώρια Ντρέδες ΟΙ ΑΔΙΚΗΜΕΝΟΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Ιστορική Αναδρομή Λαογραφικές Αναμνήσεις" του Δημητρίου Παν. Αθανασόπουλου) και τον Κώστα Βασ.Πάλλα.