Στ. Σταθόπουλος: Ντρέδες, ένα κεφάλαιο που πρέπει να προστεθεί στην ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης

Μπορεί ένας άνθρωπος να ξαναγράψει την Ιστορία; Η απάντηση είναι «ναι», αν η προφανής αλήθεια είναι δυνατόν να επιβεβαιωθεί και επιστημονικά, μέσα από αξιόπιστες πηγές και εφόσον καταφέρει να ξυπνήσει το ίδιο όραμα σε όσους πιστεύουν σε αυτή και μοιράζονται την ίδια φλόγα. Μιλάμε ακριβέστερα για την προσθήκη ενός κεφαλαίου που λείπει από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, αυτό της πρωταρχικής συμβολής των Ντρέδων στον Αγώνα και στην Εθνική Παλιγγενεσία. Πίσω από αυτή την προσπάθεια, που άρχισε συστηματικά το 2019, βρίσκεται ο Σταύρος Σταθόπουλος ή «Ριπεσιώτης» από τον τόπο καταγωγής του, την Κεφαλόβρυση, ένα από τα Σουλιμοχώρια, τα οποία αποτελούν την κοιτίδα των Τριφύλιων οπλαρχηγών.

Με μεγάλη θέρμη και στοχοπροσήλωση ο κ. Σταθόπουλος κατάφερε να πείσει για τη σημασία του εγχειρήματος, κινητοποιώντας πρώτα απ’ όλα τους Τριφύλιους και ευρύτερα τους Μεσσήνιους, αλλά και βρίσκοντας στην πορεία πολλούς και θερμούς συμπαραστάτες, όπου κι αν απευθύνθηκε, απόδειξη του δικαίου του αιτήματος. Σημασία εδώ έχει η προστασία του εγχειρήματος από κομματικούς χρωματισμούς και η πλήρης οικονομική διαφάνεια.

Έτσι, ένας ιστορικός τόμος εκδόθηκε το 2021, ενώ μια έκδοση επίκειται στη γαλλική γλώσσα, με κυρίαρχο το χαρακτήρα του εικαστικού λευκώματος με δεκάδες ζωγραφικά έργα, αλλά και αποτυπώσεις γλυπτών ή χαρακτικών, εμπνευσμένα από τους Ντρέδες. Επίσης, φιλοτεχνήθηκε ένα μετάλλιο που απεικονίζει την ορκωμοσία των Ντρέδων και προορίζεται να γίνει απεικόνιση στο νόμισμα των 2 ευρώ. Το συμπόσιο γλυπτικής που έγινε το καλοκαίρι στο Ρίπεσι (Κεφαλόβρυση) άφησε παρακαταθήκη μια σειρά από γλυπτά που ήδη τοποθετήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή, ενώ καίριος στόχος παραμένει η ίδρυση και λειτουργία της πινακοθήκης των Ντρέδων στην Τριφυλία. Πολλές επιστημονικές ημερίδες και εκδηλώσεις, μαζί με ένα ντόμινο από ανάλογες μικρές ή μεγάλες πρωτοβουλίες, έχουν φέρει στην επιφάνεια της ιστορίας και συνεχίζουν να ξεδιπλώνουν την ιστορική οντότητα των Ντρέδων. Μάλιστα, αυτή την Κυριακή 24 Μαρτίου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Ελληνική Επανάσταση και ειδικά στην καθιερωμένη εκδήλωση του Δήμου Οιχαλίας για την αναπαράσταση της ορκωμοσίας των Ντρέδων στο Άνω Δώριο (το ιστορικό Σουλιμά), έχουν προγραμματιστεί πρόσθετες δράσεις που σχετίζονται με τη γαλλική έκδοση.

Δεν είναι, όμως, μόνο αυτά τα «κέρδη», καθώς επίτευγμα με ανοικτή ακτινοβολία αποτελεί η πεπατημένη ότι κάτι που έμοιαζε μακρινό και ακατόρθωτο γίνεται εφικτό. Έτσι, κι άλλες ξεχασμένες ιστορίες μπορούν και αξίζει να διασωθούν με πολύπλευρη αξιοποίηση στο τώρα και στο μέλλον. Και βέβαια, η συζήτηση για τους Ντρέδες είναι συζήτηση, εντός και εκτός συνόρων, για την ελληνική επανάσταση, για τους ήρωες, τις αξίες και τα οράματά της, που είναι διαχρονικά και πανανθρώπινα, όπως ελευθερία, αυτοδιάθεση και δημοκρατία, αξιοπρέπεια, δικαιοσύνη, αλληλεγγύη, αλλά και δράση και ευθύνη, ακόμα και αυτοθυσία, τα οποία τείνουμε να ξεχάσουμε μέσα στο καθημερινό, το εφήμερο και το ευτελές. Έναυσμα να αναλογιστούμε εκείνους τους αγώνες, την τραχιά ζωή και τις θυσίες που συνέβαλαν σε αυτό που είμαστε σήμερα κι εκείνο που θέλουμε να γίνουμε στο μέλλον…

Ένα αγιοκέρι από τον Ριπεσιώτη απόγονο των Ντρέδων…

Ο Σταύρος Σταθόπουλος συστήνεται ως απόγονος του Θανάση Ριπεσιώτη, οπλαρχηγού της Ορεινής Τριφυλίας των Σουλιμοχωρίων και αναλαμβάνει να μας «ξεναγήσει» σε αυτό το ιστορικό ταξίδι και στη σύγχρονη προσπάθεια «αποκατάστασης» των Ντρέδων…

-Πώς ξεκίνησε η συγκεκριμένη πρωτοβουλία σας;

Μεγάλωσα στο παραγώνι του σπιτιού στο Ρίπεσι (Κεφαλόβρυση) με αφηγήματα των προγόνων. Ο Θανάσης Ριπεσιώτης υπήρξε αρχηγός των Ντρέδων, ήταν μαζί με τον Μάρκο Ντάρα, από το Ψάρι, γενικό αρχηγό Πελοποννήσου. O Θανάσης Ριπεσιώτης ηγείτο 60-65 παλικαριών της Ορεινής Τριφυλίας και σκοτώθηκε 22 Μαΐου 1800 στο Λαμπέτι Γαστούνης, σε μάχη απέναντι σε 800 Οθωμανούς. Από το γιο του, τον οπλαρχηγό Στάθη Ριπεσιώτη, γεννήθηκε η επωνυμία Σταθόπουλος. Οι παππούδες μου, Χαράλαμπος και Μήτρος, συμμετείχαν στη Μικρασιατική Εκστρατεία και φτάσανε μέχρι τις παρυφές της Άγκυρας, οπότε όλοι αυτοί ήταν οι δικοί μας ήρωες. Αυτό γέννησε το ερέθισμα να λειτουργήσω στη μνήμη τους, αποδίδοντας σεβασμό, ανάβοντας ένα αγιοκέρι με τις δράσεις στις θυσίες για την Εθνική Παλιγγενεσία.

-Γιατί πιστεύετε ότι υποβαθμίστηκε η προσφορά των Ντρέδων;

Βασικό ρόλο έπαιξε η απουσία αυτοβιογραφίας, καθώς ήταν άνθρωποι της ένοπλης δράσης. «Πλήρωσαν», όμως, και τη Μεσσηνιακή Επανάσταση κατά της Βαυαροκρατίας, που είχε ως αποτέλεσμα και τη μεταφορά της πρωτεύουσας από την Κυπαρισσία στην Καλαμάτα.

Οι Ντρέδες είναι οι αδικημένοι της Ιστορίας, είναι οι άνθρωποι της αποστολής, όπως έλεγε ο Καργάκος. Τα Σουλιμοχώρια ήταν, μαζί με τη Μάνη και το Σούλι, οι απάτητες ελεύθερες περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και, δυστυχώς, έμειναν στη λήθη της Ιστορίας. Θέλησα, λοιπόν να αναδείξω την ιστορική τους προσφορά, η οποία είναι πρωταγωνιστική και δεν είναι τυχαία. Αυτό μου δόθηκε η δυνατότητα να το ξετυλίξω το 2019 σε μια εκδήλωση του New York College στο Πολεμικό Μουσείο και από τότε ξεκινούν οι εμβληματικές δράσεις για την ανάδειξη των Ντρέδων.

Θα αποτυπώσω καλύτερα το βάθος των συναισθημάτων μου και των δράσεων με το στίχο του Γιάννη Ρίτσου: «Και μόνο μια στιγμή αν βαθιά τη συλλάβεις, γεμίζεις αιώνες».

-Ποιο είναι το πεδίο δράσης των Ντρέδων;

Κοιτίδα τους είναι τα Σουλιμοχώρια και η Τριφυλία, αλλά κύριο πεδίο δράσης τους ήταν όλη η Πελοπόννησος, με σημαντική συμβολή σε όλες τις κρίσιμες μάχες του Μοριά. Τα Σουλιμοχώρια είναι 13 και καλύπτουν ένα πέταλο μεταξύ Αετού και ορεινού όγκου των Σουλιμοχωρίων, μια έκταση 120 τ.χλμ., που φτάνει στην ορεινή Άνω Μεσσηνία, όπως η Γαράντζα, τα χωριά πάνω από το Διαβολίτσι, που ήταν η έδρα του Μητροπέτροβα -πεθερός του Γιαννάκη Γκρίτζαλη, γενικού οπλαρχηγού των Ντρέδων.

Η Αρκαδιά, δηλαδή η Κυπαρισσία, ήταν το διοικητικό κέντρο της περιόδου του ’21 στο νομό μας, μέχρι το 1834, που έγινε η Μεσσηνιακή Επανάσταση από τον Γιαννάκη Γκρίτζαλη με τον Μητροπέτροβα και τον Τζαμαλή απέναντι στη Βαυαροκρατία. Τότε ο Όθωνας και οι Βαυαροί πήραν την απόφαση να μεταφέρουν την έδρα της πρωτεύουσας στην Καλαμάτα.

Οι Ντρέδες, λοιπόν, έδωσαν την πρώτη μάχη, αφού πρώτα μπήκαν απελευθερωτές στην Κυπαρισσία, αναίμακτα, γιατί στο άκουσμα της επέλασής τους οι Οθωμανοί εγκατέλειψαν την Κυπαρισσία για να ασφαλίσουν τις οικογένειές τους, πορευόμενοι προς τα κάστρα της Μεσσηνίας, Μεθώνης, Κορώνης, Πύλο. Δύο εκστρατευτικά σώματα των Οθωμανών επέστρεψαν για την ανακατάληψη της Κυπαρισσίας και έδωσαν την πρώτη μάχη του Αγώνα στις 27 Μαρτίου 1821 στη Λιγούδιστα, δηλαδή στη Χώρα, απέναντι στους Ντρέδες, οι οποίοι είχαν ενισχυθεί από δυνάμεις της Ζούρτσας, δυνάμεις των Φιλιατρινών οπλαρχηγών και των Χωραϊτών. Εκεί η νικηφόρα επικράτηση των Αρκαδινών στρατευμάτων έδωσε το ηθικό έναυσμα και το πλεονέκτημα ότι οι Οθωμανοί δεν είναι αήττητοι. Είναι η πρώτη μάχη της Επανάστασης και μετά έγινε της Καρύταινας, που αποτυπωνόταν στο 5χιλιαρο. Και μάλιστα, στην Καρύταινα μετείχε ο αδελφός του Γιαννάκη Μέλλιου με 200 Ντρέδες. Έχει μεγάλη σημασία να αναδείξουμε το εξής: ότι οι Ντρέδες ήταν ένοπλο σώμα, ενώ ο Κολοκοτρώνης που ήταν ο αρχιστράτηγος της Επανάστασης δεν είχε ακόμη δικό του σώμα και οπλαρχηγούς.

-Τι περιλαμβάνει η προσπάθεια για την ανάδειξη της δράσης και της σημασίας των Ντρέδων;

Η ιδέα γεννήθηκε το 2019 και η πρώτη επιστημονική ημερίδα έγινε το Μάρτιο του 2020 στο New York College. Ακολούθησε στο Μέγαρο Μουσικής η παρουσίαση του επετειακού τόμου «Ντρέδες στην πρώτη γραμμή της Παλιγγενεσίας», παρουσίαση στην Πάτρα με τη συμμετοχή του Δήμου Πατρέων, του Πανεπιστημίου Πατρών, του Μεσσήνιου πρύτανη Χρήστου Μπούρα και μια σπουδαία επιστημονική ημερίδα που έγινε πέρυσι στο Μέγαρο της Παλιάς Βουλής, παρουσία όλων των σημαντικών Μεσσήνιων και άλλων προσωπικοτήτων.

Για να τιμήσουμε ως Κοινότητα Κεφαλόβρυσης, Ρίπεσι το ιστορικό τοπωνύμιο του χωριού, τη συμβολική επέτειο των 200 χρόνων από την απελευθέρωση της πατρίδας συγκροτήθηκε στο χωριό μια επιτροπή «Ρίπεσι 1821-2021». Στο πλαίσιο των δράσεων της επιτροπής αυτής γεννήθηκε η ιδέα/έμπνευση να φιλοτεχνήσουμε ένα μετάλλιο για τους προγόνους μας. Το ανέλαβε αφιλοκερδώς ο Γιώργος Σταματόπουλος, γλύπτης - χαράκτης, με διεθνείς διακρίσεις ο οποίος φιλοτεχνεί το ευρώ της Ελληνικής Δημοκρατίας. Το μετάλλιο απεικονίζει την ορκωμοσία των Ντρέδων και το παρουσιάσαμε δια ζώσης στους κατοίκους της Κεφαλόβρυσης και του Σουλιμά, την κοιτίδα των Σουλιμοχωρίων και των Ντρέδων, σε παράλληλη διαδικτυακή εκδήλωση, με χαιρετισμό της Γιάννας Αγγελοπούλου. Στη συνέχεια γεννήθηκε η ιδέα και ο στόχος να αποτυπωθεί η απεικόνιση αυτή στην εθνική όψη του νομίσματος των 2 ευρώ. Υπάρχουν ομόφωνα ψηφίσματα γι’ αυτό, από το Περιφερειακό Συμβούλιο Πελοποννήσου και από όλα τα Δημοτικά του νομού, Καλαμάτας, Δυτικής Μάνης, Μεσσήνης, Οιχαλίας, Πύλου - Νέστορος, Τριφυλίας, καθώς και τη Μεσσηνιακή Αμφικτυονία.

Η διαδικασία της επιλογής είναι μια υπηρεσιακή διαδρομή, όπου δε χωράει πολιτική παρέμβαση, πληρούμε όλα τα κριτήρια, έχουν γίνει όλες οι προβλεπόμενες ενέργειες και αισιοδοξούμε ότι θα είναι είτε στο συλλεκτικό είτε στο εθνικό νόμισμα του 2ευρου. Φέτος τον Αύγουστο θα κριθεί αυτό.

Από το μετάλλιο της ορκωμοσίας των Ντρέδων και την επικοινωνία και τη φιλία που προέκυψε με τον Γιώργο Σταματόπουλο είχαμε την έμπνευση να προχωρήσουμε σε ένα συμπόσιο γλυπτικής. Το διοργάνωσε ο ίδιος, το αγκάλιασαν όλοι οι κάτοικοι της Κεφαλόβρυσης και στηρίχθηκε με αιγίδα και χρηματοδότηση από το Δήμο Τριφυλίας και την Περιφέρεια Πελοποννήσου.

-Πείτε μας και για τις δύο εκδόσεις…

Ορόσημο της όλης προσπάθειας αποτελεί το επετειακό λεύκωμα της ελληνικής έκδοσης “Ντρέδες: Στην πρώτη γραμμή της Ελληνικής Παλιγγενεσίας” με τη συμμετοχή εξεχουσών προσωπικοτήτων από τη Διοίκηση και την επιστημονική κοινότητα, με καταγωγή τη μεσσηνιακή γη, όπως ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπιος Παυλόπουλος, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, η πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά (το προλογικό της σημείωμα, δυστυχώς, είναι ο τελευταίος έγγραφος χαιρετισμός του βίου της). Έχει μεγάλη σημασία ότι μέσα στον τόμο υπάρχουν κείμενα τα οποία είναι τεκμηριωμένα, βάσει ιστορικών πηγών και συγγραφέων που έζησαν και βίωσαν την επανάσταση, όπως ο Γρηγοριάδης, ο Φραντζής και άλλοι ιστορικοί. Συμμετέχουν με ιστορικά κείμενα φιλίστορες ερευνητές, όπως οι Δημήτρης Αθανασόπουλος, Στάθης Παρασκευόπουλος, Γαρυφαλλιά Κατσαμπάνη, Λεωνίδας Θεοχάρης, Δημήτρης Πανομήτρος, Αλεξάνδρα Τασιγιώργου, Φλωρεντία Ρήγα, όλοι μεσσηνιακής καταγωγής.

Η γαλλική έκδοση ξεκίνησε με τη σκέψη-ερώτημα «ποιος μπορεί να δώσει ένα ηχηρό μήνυμα στη διεθνή κοινότητα;». Η απάντηση είναι: οι εικαστικοί! Έμεινα έκπληκτος από τον εικαστικό πλούτο που έχει η Μεσσηνία, με διακεκριμένες προσωπικότητες και έργο που ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα και που, όμως, μένει ανεκμετάλλευτος από τους φορείς, τους πολιτιστικούς συλλόγους, τους αυτοδιοικητικούς… Συνολικά 65 ζωγράφοι και γλύπτες, οι δέκα από το εξωτερικό (μέχρι στιγμής Αλβανία, Κύπρο, Ρωσία, Ισπανία), εμπνέονται από την Ιστορία και δημιουργούν τη συλλογή των Ντρέδων. Πρόκειται για έναν τεράστιο πολιτισμικό πλούτο, όχι μόνο για τα Σουλιμοχώρια και την Τριφυλία, αλλά για τη Μεσσηνία. Την έκδοση θα προλογίσει ο χαράκτης Τάκης Κατσουλίδης (επρόκειτο να προλογίσει ο Πέτρος Θέμελης, αλλά δυστυχώς δεν πρόλαβε) και ένας εγνωσμένης αξίας Γάλλος ιστορικός Τέχνης, ενώ θα υπάρχουν χαιρετισμοί από 10 φιλέλληνες, επιθυμία είναι και από 5 αρχηγούς κρατών. Η γαλλική έκδοση θα είναι εμπλουτισμένη με επιπλέον κείμενα, μεταξύ άλλων από το Μεσσήνιο πρύτανη του Πανεπιστημίου Πατρών, Χρήστο Μπούρα, από τους καθηγητές Γιάννη Τσάκνη, Γιώργο και Νάση Μπάλτα κ.ά.

Η Ιουλία Λυμπεροπούλου και η Γεωργία Αθανασοπούλου, οι πρέσβειρες του Παναμά, είναι οι μεγάλοι χορηγοί της ελληνικής έκδοσης και γενικά η ισχυρή σουλιμοχωρίτικη κοινότητα του Παναμά είναι από αυτούς που αγκάλιασαν με θέρμη όλη την προσπάθεια. Δεν μπορώ να μην αναφερθώ εδώ στον Ηλία Φούτση, το μέγα χορηγό των εκδηλώσεων, από του Γκλιάτα και το διακεκριμένο δικηγόρο Αλέξανδρο Παπατσώρη από το Σουλιμά.

-Τι σας έκανε εντύπωση μέσα από αυτή την προσπάθεια που κάνετε και πού στοχεύετε στη συνέχεια;

Ο πλούτος, πραγματικά, της ιστορικής προσφοράς των Ντρέδων και το αγκάλιασμα της προσπάθειας ανάδειξης που μου θύμισαν τους στίχους του Ελύτη «ό,τι αγαπώ γεννιέται αδιάκοπα, ό,τι αγαπώ βρίσκεται στην αρχή του πάντα». Το σημαίνον της λειτουργίας και της δράσης της επιτροπής Ρίπεσι ήταν η συμμετοχή της νεολαίας. Ήταν συγκλονιστικός αυτός ο ενθουσιασμός, ο παλμός στο συμπόσιο γλυπτικής και είμαι βέβαιος ότι το σύνολο της ντρέδικης νεολαίας των Σουλιμοχωρίων θα συμπαρασυρθεί σε όλο αυτό. Ήδη έχει δοθεί το ερέθισμα και έχουν ξεκινήσει κι άλλες πρωτοβουλίες για να τιμηθεί και να προβληθεί η προσφορά των προγόνων, όπως συγγραφή πονημάτων, διοργάνωση εκδηλώσεων κ.τ.λ.

Όταν κλείσουν οι δράσεις που έχω αναλάβει, θα κλείσει και για μένα ο κύκλος, καθώς τη σκυτάλη θα πρέπει να πάρουν οι επόμενες γενιές. Θα έχουν να χτίσουν πάνω σε αυτό το ιστορικό αποτύπωμα που θα μείνει μοναδικό. Με τη γαλλική έκδοση και τα εικαστικά έργα αναδεικνύουμε τη Μεσσηνία, την Πελοπόννησο και την Ελληνική Επανάσταση στη διεθνή επιστημονική κοινότητα και πιστεύω ότι ο κυρίαρχος συμβολισμός της όλης αυτής προσπάθειας, είναι ότι ερχόμαστε να το αναδείξουμε ως παγκόσμιο ιστορικό γεγονός, γιατί είναι παγκόσμιο ιστορικό γεγονός η Ελληνική Επανάσταση.

Συμμετέχοντες εικαστικοί στο υπό έκδοση λεύκωμα

Το εγχείρημα της γαλλικής έκδοσης -αφιέρωμα στους Ντρέδες, συνεχίζει να εμπλουτίζεται, με στόχο τη συμμετοχή περίπου 40 εικαστικών από τη Μεσσηνία, 6 της Πελοποννήσου, 10 της ελληνικής επικράτειας και 10 Φιλέλληνες.

Οι 39 Μεσσήνιοι ζωγράφοι και γλύπτες που ήδη έχουν στείλει ή ετοιμάζουν έργα τους είναι οι Αντώνης Αλεβιζόπουλος, Χρήστος Αντωναρόπουλος, Τάσος Αριδάς, Βλασσούλα Βέβε, Ιωάννης Γκούζος, Νίκος Γυφτάκης, Νίνα Διακοβασίλη, Κωνσταντίνος Δούσης, Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, Βασιλική Ηλιακοπούλου, Δόκτωρ Ίων, Χριστιάνα Κανελλακοπούλου, Βασίλης Καριζώνης, Τάκης Κατσουλίδης, Μαριάννα Κατσουλίδη, Φώφη Κόλλια, Αναστάσιος Κουφός, Αθηνά Κωτσάκη, Γεώργιος Λυμπερόπουλος, Μιχάλης Μανωλακάκης, Ελεάννα Μαρτίνου, Παναγιώτης Ματσούκας, Άγγελος Μαυραειδής, Ίζα Μπάχμαν, Παναγιώτης Νέζης, Τάσος Ράλλης, Χρήστος Παζαΐτης, Νίκος Παναγιωτόπουλος, Νάντια Παπαδοπούλου, Πέρσα Παρίσου, Κωνσταντίνος Πουλάκος, Θανάσης Σαμπαζιώτης, Ελένη Τζιώρτζη, Κώστας Τριανταφυλλόπουλος, Μαρία Τσιούτσια, Πέτρος Τσούσης, Δημήτριος Φουντάς, Δήμητρα Φωτοπούλου, ο αείμνηστος Σωτήρης Τζαμουράνης.

Δε θα μπορούσαν να λείπουν οι γλύπτες του Συμποσίου Γλυπτικής της Κεφαλόβρυσης, Γιώργος Σταματόπουλος, Στέλιος Γαβαλάς, Αλέξιος Ξενίας.

Προτάσεις τιμής και ανάδειξης της ιστορίας των Ντρέδων στους Δήμους Καλαμάτας και Τριφυλίας

Στην προσπάθεια ανάδειξης και απόδοσης τιμής στους Τριφύλιους αγωνιστές, η δράση των οποίων είχε παμμεσσηνιακό και πανεθνικό αντίκτυπο, η πρωτοβουλία του κ. Σταθόπουλου περιλαμβάνει αιτήματα προς το Δημοτικό Συμβούλιο και το δήμαρχο Καλαμάτας να τοποθετηθεί προτομή του Γιαννάκη Μέλλιου ή αναθηματική πλάκα για τους Ντρέδες στην πλατεία της 23ης Μαρτίου και να αφιερωθεί μια οδός της πόλης στους Ντρέδες.

Προς το Δημοτικό Συμβούλιο και το δήμαρχο Τριφυλίας έχουν τεθεί μια σειρά από προτάσεις, όπως πρόγραμμα διδασκαλίας της τοπικής Ιστορίας σε συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα, «περίλαμπρο διαδημοτικό επετειακό εορτασμό» για τα 200 χρόνια για τη μάχη στο Λάπι (22 Απριλίου 1827), να ονοματοδοτηθεί ως ‘’Λεωφόρος Ντρέδων” ο οδικός άξονας από τη διασταύρωση Καλό Νερό μέχρι την είσοδο της πόλης σε ανάμνηση της ιστορικής πορείας των Ντρέδων για την απελευθέρωση της Κυπαρισσίας - Αρκαδιάς. Επίσης, τοποθέτηση πληροφοριακών επιδαπέδιων stands στην Κυπαρισσία, στο Κοπανάκι και τις σουλιμοχωρίτικες κοινότητες με την αναγραφή των σπουδαιοτέρων μαχών των Ντρέδων και στο Πάνω Λάπι με την αναγραφή της επιστολής των Ντρέδων προς τον Ιμπραήμ.

Ο Σταύρος Σταθόπουλος σημειώνει σχετικά: «Ο Δήμος Τριφυλίας έχει οφειλόμενη ιστορική και συλλογική υποχρέωση να εορτάζει με αφιερωματικό πανηγυρικό την επετειακή απελευθέρωση της πόλης της Κυπαρισσίας - Αρκαδιάς με επίκεντρο στη μνήμη των Ντρέδων, όπως και να φιλοτεχνήσει Μνημείο για τους Ντρέδες, το οποίο θα πρέπει να τοποθετηθεί σε κεντρικό σημείο της Πάνω Πόλης, από όπου μπήκαν οι Ντρέδες ως απελευθερωτές της. Τις προτάσεις στηρίζει η πνευματική Κυπαρισσία όπως οι συγγραφείς Στάθης Παρασκευόπουλος και Δημήτρης Αθανασόπουλος και ο ποιητής Νίκος Δημογκότσης».

Τέσσερις αιώνες «μάχης» με τους Οθωμανούς, 320 χρόνια στην πελοποννησιακή ηγεσία

Για τέσσερις αιώνες, από το 1397, οι Ντρέδες κονταροχτυπιούνται με τους Οθωμανούς, με τη δράση τους να συνδέεται κατά τη Βυζαντινή Περίοδο με τους Βενετούς, περιλαμβάνοντας ιδιαίτερους δεσμούς με την Κύπρο. Επίσης, 200 Ντρέδες υπό τον Γιαννάκη Μέλλιο συμμετέχουν με τις υπόλοιπες δυνάμεις και στην απελευθέρωση της Καλαμάτας. Νίκησαν τον Ιμπραήμ και το στράτευμά του στο Λάπι, στο Ψάρι, στον Αετό και στα Γουβαλάρια.

Ο Γιαννάκης Μέλλιος (1770 - 1821) ήταν δάσκαλος του κλεφτοπολέμου, γενικός αρχηγός της Πελοποννήσου, συναρχηγός με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

«Για 320 χρόνια από τα 361 χρόνια του Οθωμανικού ζυγού, τη Γενική Αρχηγία της Πελοποννήσου την είχαν Ντρέδες οπλαρχηγοί. Δεν ήταν, όμως μόνο πολεμιστές, είχαν μεγάλη συμβολή και στην ανασύσταση του κράτους, με στελέχωση στο διοικητικοπολιτικό οργανισμό και πολλούς απόγονους πολιτικούς και σημαίνοντα πρόσωπα, όπως στα νεότερα χρόνια ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος από το Ψάρι, οι υπουργοί Αριστείδης και η Σοφία Καλαντζάκου από το Χρυσοχώρι και στη σφαίρα της ευρύτερης περιοχής, από το Διαβολίτσι η οικογένεια του Καπετάν Βασίλη Κωνσταντακόπουλου και ο Αλέξης Χαρίτσης.

Αυτούσιο το όνομα Ντρες, απαντάται κύρια στους Γαργαλιάνους και στην Πάτρα και είναι μεσσηνιακής καταγωγής οι Ντρέδες της Αχαΐας. Ντρες σημαίνει ανδρείος, ευθυτενής, λεβέντης, κατά τις επικρατέστερες εκδοχές από το Ανδρέας ή από το ανδρείος», προσθέτει ο Σταύρος Σταθόπουλος.

Της Χριστίνας Ελευθεράκη

Σημ.: Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ''Θάρρος'' της Μεσσηνίας , το Σάββατο 23-3-2024