Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας: η ενότητα της Τριφυλίας

Στην επαρχία Τριφυλίας, κορυφαίας σημασίας είναι η ενότητα του Ανακτόρου του Νέστορος. Εδώ εκτίθενται λιγοστά αντιπροσωπευτικά ευρήματα που έχουν αποσπαστεί από το πλήθος της κεραμικής και των μικροευρημάτων και φιλοξενούνταν μέχρι σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χώρας.

Σε οικισμούς που βρίσκονταν υπό την επιρροή του Ανακτόρου ανήκαν τα νεκροταφεία με τις συστάδες των θαλαμωτών μυκηναϊκών τάφων, που ανακαλύφθηκαν στη θέση Κάτω Ρούγα Χώρας και στα Βολιμίδια και από τα οποία εκτίθενται χαρακτηριστικά ευρήματα. Από τους πλούσιους θολωτούς μυκηναϊκούς τάφους του Ρούτση Μυρσινοχωρίου και του Αμπελοφύτου προέρχονται τα αρχαία που φιλοξενούνται στις προθήκες της ίδιας ενότητας, ενώ ένα και μοναδικό αγγείο προέρχεται από τον ημικατεστραμμένο τύμβο Μεσοελλαδικών χρόνων που ανασκάφηκε στον Πύργο Τριφυλίας.

Στην ενδοχώρα της Τριφυλίας τα πρώτα ίχνη κατοίκησης της Τελικής Νεολιθικής εποχής στη Μεσσηνία εντοπίστηκαν μέσα στο Σπήλαιο Κουφιέρου, από το οποίο εκτίθεται χαρακτηριστική αποσπασματική κεραμική της εποχής αυτής.

Από το σπουδαίο λιμάνι της Κυπαρισσίας, που συνέδεε στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους τη Μεσσηνία με τη Δύση, παρουσιάζονται ορισμένα ευρήματα περιορισμένων σωστικών ανασκαφών, μεταξύ των οποίων και νομίσματα της αρχαίας πόλης. Λίγα είναι τα παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά εκθέματα από την Κυπαρισσία, παρά τη σημασία της πόλης κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, αλλά και αργότερα, όταν μεταφέρεται στη θέση του Κάστρου και ονομάζεται Αρκαδία, εξ αιτίας της μετοίκησης εκεί πλήθους Αρκάδων.

Σε μικρή απόσταση από την Κυπαρισσία βρίσκεται ο εξαιρετικά σημαντικός αρχαιολογικός χώρος της Περιστεριάς, όπου οι μνημειώδεις, χρυσοφόροι θολωτοί μυκηναϊκοί τάφοι μαρτυρούν την ύπαρξη μιας ισχυρής δυναστείας, που κυριαρχούσε στην περιοχή ήδη πριν από την ακμή του Ανακτόρου του Νέστορος. Το χρυσό κύπελλο από την Περιστεριά, που φιλοξενείται στην έκθεση, αποτελούσε ένα από τα πλούσια, πολύτιμα κτερίσματα των βασιλικών θολωτών τάφων. Στην ίδια περιοχή αναπτύχθηκε ο μεσαιωνικός οικισμός της Χριστιανούπολης. Εντυπωσιακά είναι τα γλυπτά αρχιτεκτονικά μέλη από τη Μεταμόρφωση Σωτήρος στους Χριστιάνους, εξέχοντα βυζαντινό ναό, από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα.

Στο Κοπανάκι, μέσα στην πλατιά κοιλάδα του Σουλιμά, που καταλαμβάνει το βορειοδυτικό τμήμα της Τριφυλίας, ήλθε στο φως η μοναδική γνωστή έως σήμερα, οργανωμένη αγροικία αρχαϊκών χρόνων της Μεσσηνίας, τα χαρακτηριστικά ευρήματα της οποίας εκτίθενται στην αντίστοιχη προθήκη. Στην κορυφή του λόφου της Μάλθης που δεσπόζει στην κοιλάδα αποκαλύφθηκαν τα λείψανα τειχισμένης ακρόπολης και οικισμού των μεσοελλαδικών χρόνων. Αργότερα, η κατασκευή ενός μεγαροειδούς κτιρίου στο κέντρο της ακρόπολης, καθώς και η ίδρυση δύο ηγεμονικών θολωτών τάφων στους δυτικούς πρόποδές της, μαρτυρούν την ακμή της εγκατάστασης στη μυκηναϊκή εποχή. Εκτός από την πλουσιότατη χρηστική κεραμική που απέδωσαν οι ανασκαφές του μεγάλου Σουηδού αρχαιολόγου M.N.Valmin, στη Μάλθη βρέθηκε επίσης μεγάλος αριθμός λίθινων και οστέινων εργαλείων, τα οποία συνδέονται με την καθημερινή ζωή και τις δραστηριότητες των προϊστορικών κατοίκων της ακρόπολης.

Οι θολωτοί μυκηναϊκοί τάφοι που αποκαλύφθηκαν στο βορειότατο άκρο της κοιλάδας, στις θέσεις Ψάρι και Χαλκιά, μαρτυρούν την ύπαρξη και άλλων ευημερούντων οικισμών στην περιοχή κατά την εποχή αυτή.

Πηγή: Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας