Περιήγηση στα γειτονικά χωριά

Το χωριό Κούβελα (φωτ.1) είναι περιποιημένο και καθαρό, με ανακαινισμένα πέτρινα σπίτια και μια συμπαθητική μικρή πλατεία. Το όνομά του μάλλον το πήρε από τα κουβέλια, που είναι δοχεία για το εξαιρετικό μέλι της περιοχής. Στις περιοχές γύρω από το Κούβελα πιθανόν να βρίσκονται οι θέσεις την αρχαίων πόλεων Eίλoς, Αμφιγένεια και Πτελεόν. Από το Κούβελα ξεκινάει ένας φιδωτός δρόμος, που κατεβαίνει την απότομη πλαγιά της κοιλάδας και μετά από 7 χλμ. καταλήγει στις όχθες της Νέδας σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία δίπλα στη γέφυρα που οδηγεί στις απέναντι πλαγιές και τα χωριά τους. Στα μισά της διαδρομής ο δρόμος περνάει μέσα από το εγκαταλειμμένο χωριό Μαυρομμάτι και την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, όπου σώζονται μερικές παλιές τοιχογραφίες. Στην τοιχογραφία με την Παναγία βρεφοκρατούσα μπορείτε να διακρίνετε την υπογραφή Βασίλειος Π. Γεννηματάς, με ημερομηνία 17 Φεβρουαρίου 1887.
Επιστρέφοντας στο Κούβελα πριν φτάσετε στα 900 μ., θα δείτε ένα δρόμο δεξιά (βόρεια) που οδηγεί στο μικρό χωριό Kυψέλn (Μπιζό). Οι κάτοικοί του έρχονται μόνο τα καλοκαίρια, αλλά διατηρούν την ωραία εκκλησία του Αϊ Γιώργη με την απολαυστική θέα στις κατάφυτες πλαγιές. Η κοιλάδα που βλέπετε ανατολικά του χωριού σχηματίστηκε από καθίζηση το 1922 και δημιουργήθηκε μια μεγάλη λίμνη με το νερό από το ρέμα της Μπριτσιάς. Μετά από μήνες η λίμνη άνοιξε και τα νερά της έφυγαν προς τη Νέδα, παρασύροντας και το νερόμυλο στον Αϊ Θεόδωρο.
Επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο, με τις ωραίες εικόνες των γύρω βουνών, και μετά από 2,6 χλμ. φτάνετε στο Χαλκιά (φωτ.2), ένα μικρό γραφικό χωριό με ωραίες πέτρινες στέγες στα παλιά του σπίτια, που πήρε το όνομά του από τους χαλκιάδες (σιδεράδες) που εγκαταστάθηκαν εδώ παλιά.
Μετά το Χαλκιά στα 5,6 χλμ. μπαίνετε στο όμορφο Χρυσοχώρι (φωτ.3) με την περιποιημένη πλατεία του. Πολλά παλιά σπίτια του χωριού είναι καλοσυντηρημένα, διατηρώντας τους πέτρινους τοίχους τους, τις κεραμιδένιες τους στέγες, τα μικρά μπαλκόνια με τα περίτεχνα κάγκελα. Το Χρυσοχώρι έχει πολλά νερά, γι´ αυτό και παλιά λεγόταν Βλάκα από το βλάγκες, που σημαίνει υγρασία της γης.
Από το Χρυσοχώρι μπορείτε να συνεχίσετε νότια και μετά από 3 χλμ. φτάνετε στο κεφαλοχώρι Ψάρι (φωτ.4). Το αρχικό χωριό ήταν το Άνω Ψάρι, αλλά οι κάτοικοι του ήρθαν στη νέα τοποθεσία αφού τα εύφορα κτήματά τους ήταν πιο κοντά. Το Ψάρι έχει διατηρήσει την παραδοσιακή του αρχιτεκτονική και τα νέα σπίτια συνεχίζουν να χτίζονται με όμοιο ύφος. Η ρυμοτομία του χωριού είναι αρκετά καλή και στις δύο άνετες πλατείες του μπορείτε να δροσιστείτε κάτω από τις πυκνές μουριές και ακακίες. Το Ψάρι ήταν παλιά το εμπορικό και αγροτικό κέντρο της περιοχής, με μεγάλη παραγωγή σε ελιές, σταφίδες, λάδι και σιτάρι. Από το Ψάρι μπορείτε να συνεχίσετε βόρεια στον κεντρικό δρόμο και 400 μ. μετά τη διασταύρωση προς Μέλπεια θα δείτε αριστερά (δυτικά) το χωματόδρομο που οδηγεί στο μυκηναϊκό θολωτό τάφο στο ύψωμα Μπεσίκι. Μετά από 700 μ. ο δρόμος σταματάει. Συνεχίζετε πεζοί στο μονοπάτι ανάμεσα στα πουρνάρια και τις ελιές, ώσπου φτάνετε στην κορυφή του λόφου, όπου βρίσκεται ο εντυπωσιακός κυκλικός τάφος. Η είσοδος και όλη n πέτρινη εσωτερική του περιφέρεια, με διάμετρο περίπου 5 μ διατηρείται άθικτη. Επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο και μετά από 700 μ. θα δείτε κρυμμένο σχεδόν στις άνυδρες πλαγιές το Άνω Ψάρι. Στο χωριό κατοικεί μόνο ένας βοσκός και τα περισσότερα παλιά πέτρινα σπίτια του είναι μισογκρεμισμένα, αλλά διατηρείται ακόμη n πολύ όμορφη πέτρινη εκκλησία του. Το όνομα Ψάρι μάλλον προέρχεται από κάποιο παλιό φεουδάρχη που πρωτοκατοίκησε το μέρος και λεγόταν Ψάρης. Από το Ψάρι στρίψτε δεξιά (δυτικά) στη διασταύρωση έξω από το χωριό και μετά από 2,2 χλμ. διαδρομής μέσα στους πυκνούς ελαιώνες στρίψτε αριστερά (νότια) στην επόμενη διασταύρωση.
Μετά από 1,4 χλμ. φτάνετε στην πλατεία του χωριού Άγιος Γεώργιος (φωτ.5) με την όμορφη πέτρινη κρήνη και ένα εκπληκτικό παλιό καφενεδάκι κρυμμένο κυριολεκτικά μέσα στη σκιά που ρίχνουν οι μουριές.
Από την πλατεία του χωριού μπορείτε να ανεβείτε στο χωριό Άνω Δώριο (φωτ.6), ακολουθώντας μια φοβερή διαδρομή που σκαρφαλώνει στις πλαγιές της Μάλιζας. Στο Άνω Δώριο, ιδιαίτερη πατρίδα του οπλαρχηγού της επανάστασης Δ. Πλαπούτα, υπάρχει n ωραία πλατεία με τα πλατάνια και την στεγασμένη πέτρινη κρήνη με τη δροσερή της βρύση.
Επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο. Κατευθυνθείτε προς το μεγάλο κεφαλοχώρι Κοπανάκι. Λίγο πριν το χωριό ξεκινάει δεξιά (βόρεια) ο δρόμος που οδηγεί προς το Σιδηρόκαστρο και τα γύρω χωριά. Ο δρόμος ανηφορίζει στενός και με πολλές στροφές μέσα από ελαιόδεντρα και πολλά περιβόλια. Μετά 4,6 χλμ. θα δείτε αριστερά (νότια) το Σιτοχώρι (Πιτσά).
Μετά από 2,4 χλμ. θα αντικρίσετε τα όμορφα σπίτια της Κεφαλόβρυσης (Ρίπεσι), αμφιθεατρικά χτισμένα στο σμίξιμο την πλαγιών του Μεγάλου Βουνού. Η Κεφαλόβρυση έχει πολλά νερά κι αυτός είναι ο λόγος που έφερε εκεί τους πρώτους κατοίκους της. Παλιά λεγόταν Ρίπεσι, από το "ριπε" που σημαίνει, στην παλιά τοπική διάλεκτο, τσαρούχια με λουριά, τα οποία κρέμασε σε ένα δέντρο κάποιος τσοπάνης γύρω στα 1405-1420, για να μη χάσει την τοποθεσία που εντόπισε νερό στο δάσος. Η Κεφαλόβρυση έχει μια πολύ ωραία πλατεία, με τα τραπεζάκια των καφενείων κάτω από τα πλατάνια, δίπλα στις βρύσες από τις οποίες τρέχει παγωμένο νερό κατευθείαν από την καρδιά του βουνού.
Ο δρόμος μετά την Κεφαλόβρυση συνεχίζει και 1,4 χλμ. μετά, ακριβώς πάνω στο νεκροταφείο του χωριού, στρίβετε δεξιά (βόρεια) και κάνοντας μια όμορφη διαδρομή στην κατάφυτη με πλατάνια όχθη ενός παλιού ρέματος βγαίνετε στον κεντρικό δρόμο όπου στρίβετε δεξιά (βόρεια), προς το χωριό Πλατάνια (φωτ.7). Μετά το χωριό ξεκινάει ένας χωματόδρομος που σας φέρνει στην καρδιά της Νέδας. Ο δρόμος κατεβαίνει φιδωτά την κάθετη πλαγιά με απότομες κλίσεις αλλά προσφέρει εκπληκτική θέα. Μετά από 3,6 χλμ. φτάνετε σε ένα παλιό πέτρινο τοξωτό γεφύρι και μπροστά στα πόδια σας αφρίζει η Νέδα.
Σημ: Οι πληροφορίες είναι από το ιστολόγιο messinia.